Najchętniej czytany konserwatywny portal Warmii i Mazur
  • Fundacja im. Piotra Poleskiego
  •    
  • Kontakt
Opinie Olsztyn
  • Olsztyn
  • Warmia i Mazury
  • Historia
  • Kultura
  • Media
  • Polityka
  • Społeczeństwo
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Opinie Olsztyn
  • Olsztyn
  • Warmia i Mazury
  • Historia
  • Kultura
  • Media
  • Polityka
  • Społeczeństwo
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Opinie Olsztyn

Generał Józef Haller – część 1. Od narodzin do Wielkiej Wojny

Generał Józef Haller

Edukacja

Józef Haller urodził się 13 sierpnia 1873 r. w majątku Jurczyce, leżącym w połowie drogi między Krakowem a Lanckoroną. Jego rodzina wywodziła się korzeniami z Frankonii(część Bawarii), skąd w końcu XV w. przybył na ziemie polskie przodek Józefa, słynny wówczas księgarz i drukarz – Jan Haller

Jan Haller

Do dziewiątego roku życia Józef Haller wychowywał się w rodzinnym majątku w Jurczycach. Wielki wpływ na jego osobowość wywarła atmosfera głębokiej religijności, panująca w domu rodzinnym, w którym dominował kult Najświętszej Marii Panny. Od najmłodszych lat był wychowywany w duchu pobożności i już jako dziecko uczęszczał wraz ze swoimi rodzicami na pielgrzymki do Kalwarii Zebrzydowskiej. Nigdy nie odwrócił się od wpojonych mu w domu zasad chrześcijańskich. Uwidoczniło się to bardzo wyraźnie w całym jego późniejszym życiu i działalności.

Oprócz religijności istotny wpływ na kształtowanie osobowości młodego Józefa Hallera wywarły pielęgnowane w domu tradycje patriotyczne: przykład ojca, uczestnika powstania styczniowego, oraz dziadka ze strony matki, który był kapitanem Wojska Polskiego w dobie powstania listopadowego i kawalerem Krzyża Orderu Wojskowego Virtuti Militari.

W 1882 r. rodzina Hallerów przeniosła się do Lwowa, gdzie dziewięcioletni Józef rozpoczął naukę w szkołach z niemieckim językiem wykładowym. Znajomość tego języka była mu niezbędna, gdyż chciał poświęcić się karierze wojskowej w armii austro-węgierskiej.

Edukacja wojskowa Józefa Hallera rozpoczęła się w Niższej Szkole Realnej w Koszycach na Węgrzech, gdzie uczył się w latach 1887–1889. Od 1890 r. kontynuował naukę w trzyletniej, elitarnej i bardzo prestiżowej Wyższej Szkole Realnej (Militär-Oberrealschule) w morawskich Hranicach (Maehrisch-Weisskirchen), do której uczęszczali także arcyksiążęta austriaccy z domu Habsburgów. Szkoła ta, o charakterze już czysto wojskowym, miała przygotowywać młodych ludzi do służby w armii.

Józef Haller - 1894 rok

Zwieńczeniem wojskowej edukacji Józefa Hallera były studia w nie mniej prestiżowej Akademii Technicznej w Wiedniu na wydziale artylerii, które odbywał w latach 1892–1895.

W armii cesarsko-królewskiej

Po ukończeniu wiedeńskiej akademii Józef Haller otrzymał w sierpniu 1895 r. promocję na stopień podporucznika. W tym momencie miał się dla niego rozpocząć piętnastoletni okres służby w wojsku austriackim. Zanim to jednak nastąpiło, odbył jeszcze półroczne szkolenie w wojskowej szkole jazdy konnej w Krakowie, którą ukończył wiosną 1896 r. wraz ze stryjecznym bratem Stanisławem. Obaj otrzymali wyróżnienie – należeli do najlepszych adeptów jeździectwa na kursie.
W 1907 r. Haller został na własne życzenie przeniesiony do oddziału artylerii 43. Dywizji Obrony Krajowej (Landsturm), gdzie otrzymał awans na kapitana. Podjął wówczas decyzję o zwolnieniu się z armii i przejściu do rezerwy. Plany te zrealizował ostatecznie w 1911 r.

Działalność społeczna, sympatie polityczne

Mając 37 lat, Józef Haller rozpoczął nowe, cywilne życie. Dzięki stałemu dochodowi z przyznanej mu emerytury wojskowej mógł się poświęcić pracy społecznej.
Rozpoczął działalność w przeżywającym rozkwit w Galicji polskim ruchu spółdzielczym. Wkrótce w pracy tej osiągnął znaczne sukcesy. W 1912 r. objął stanowisko inspektora w Towarzystwie Kółek Rolniczych. Dużo podróżował po Galicji, organizując liczne kursy rolnicze, hodowlane, mleczarskie, na których sam także wykładał. Z jego inicjatywy powstało też wiele spółek mleczarskich m.in. w Gręboszowie, Haczowie i Sanoku.

Od połowy 1912 r. prowadził intensywną pracę jako instruktor wojskowy i inspektor drużyn w terenie: zakładał polowe drużyny „Sokoła”, organizował kursy żołnierskie, podoficerskie i oficerskie… Dzięki wysiłkom Hallera ruch sokoli w Galicji rozrósł się do około 150 stałych drużyn skupiających ogółem 7 tys. członków. Wielkim sukcesem Hallera była zorganizowana przez niego wielka gra wojenna we Lwowie w lipcu 1913 r. z udziałem ponad 6 tys. sokołów z Galicji, Kongresówki i zaboru pruskiego oraz 800 skautów.

Członkowie Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół" - 1906 rok

W 1913 r. wraz z innymi pionierami skautingu, Andrzejem Małkowskim i Czesławem Pieniążkiewiczem, opracował wzory oznak i terminów harcerskich. Szczególny wkład wniósł w stworzenie krzyża harcerskiego, proponując połączenie w nim motywu krzyża maltańskiego i polskiego krzyża Virtuti Militari z umieszczoną w środku lilijką symbolizującą czystość. Znajdujące się na poziomych ramionach krzyża hasło: „Czuwaj”, stało się organizacyjnym zawołaniem ruchu harcerskiego, symbolizującym stałą gotowość jego członków do pracy społecznej i walki o Polskę.

Już w życiu cywilnym Haller nie należał do żadnego stronnictwa politycznego, ale niewątpliwie zbliżył się ideowo do ruchu narodowego, do czego zapewne przyczyniła się przyjaźń z prof. Janem Rozwadowskim, członkiem Ligi Narodowej i czynnym zwolennikiem polityki Romana Dmowskiego

Jako inspektor „Sokoła” Haller stykał się wielokrotnie z konkurencyjnym ruchem strzeleckim („Strzelcem”, Polskimi Drużynami Strzeleckimi), organizowanym w Galicji przez zwolenników Józefa Piłsudskiego i niepodległościowych socjalistów oraz centrowe ugrupowania polityczne. Sam Piłsudski, którego spotkał na jednym z zebrań kierowników polskich organizacji paramilitarnych we Lwowie w lutym 1913 r., nie wywarł na nim specjalnego wrażenia. Po latach wspominał, że między nim a Piłsudskim „w najważniejszych sprawach nie było różnicy w poglądach”. Zwrócił natomiast uwagę, że różnili się co do strategicznego celu swej działalności. Piłsudski przekonywał go, że w momencie wybuchu wojny rozpocznie się rewolucja na tyłach wojsk rosyjskich i temu założeniu podporządkowywał swoją działalność, Haller zaś uznał te pomysły za mrzonkę. „Piłsudski twierdził – pisał Haller po latach – że ja tworzę koszarowe wojska, na co odpowiedziałem, że według mojej najlepszej wiedzy chcę przygotować dla Polski kadry przyszłej armii narodowej, a nie żadne bojówki”.

* * *

Fragment opracowania biograficznego Krzysztofa Kaczmarskiego, Wojciecha J. Muszyńskiego i Rafała Sierchuły „Generał Józef Haller 1873-1960”, Warszawa 2017.

Tytuł oraz śródtytuły dodane przez Redakcję.

UdostępnijTweetujWyślij
Poprzedni artykuł

Dwoje nietuzinkowych Polaków z pewnej warmińskiej miejscowości

Następny artykuł

Eurodeputowanym* do sztambucha.

Następny artykuł
Eurodeputowani z Koalicji Europejskiej

Eurodeputowanym* do sztambucha.

Farmazon

„Farmazon” za Juszczyszynem

Moneta

Generał Józef Haller - część 2. Od Legionu Wschodniego do II Korpusu Polskiego

Błekitna Armia - grupa rekonstrukcyjna

Generał Józef Haller - część 3. Błękitna Armia

Zaloguj się login żeby komentować
Opinie Olsztyn

Najchętniej czytany konserwatywny portal Warmii i Mazur

Tematy w serwisie:
agresja antyPiS bezpieczeństwo Donald Trump Donald Tusk edukacja geopolityka gospodarka historia Polski II wojna światowa Jerzy Szmit KO koalicja 13 grudnia komunizm Kościół Katolicki kultura Lewica LGBT manipulacja media neomarksizm Niemcy Olsztyn opinie olsztyn Piotr Grzymowicz PiS PO polityka zagraniczna Polska Pomnik Wdzięczności Armii Czerwonej prawo PSL Rafał Trzaskowski Rosja samorząd Stany Zjednoczone Szubienice w Olsztynie totalna koalicja totalna opozycja Ukraina Unia Europejska USA wiara wojna wybory
© 2019-2022 Opinie.Olsztyn.pl. Wszelkie prawa zastrzeżone.
  • Polityka prywatności

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In
  • Olsztyn
  • Warmia i Mazury
  • Historia
  • Kultura
  • Media
  • Polityka
  • Społeczeństwo
  •  
  • Fundacja im. Piotra Poleskiego
  • Kontakt
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki

© 2019-2022 Opinie.Olsztyn.pl. Wszelkie prawa zastrzeżone.

This website uses cookies. By continuing to use this website you are giving consent to cookies being used. Visit our Privacy and Cookie Policy.
Przejdź do treści
Otwórz pasek narzędzi Ułatwienia dostępu

Ułatwienia dostępu

  • Powiększ tekstPowiększ tekst
  • Zmniejsz tekstZmniejsz tekst
  • Odcienie szarościOdcienie szarości
  • Wysoki kontrastWysoki kontrast
  • Odwrotny kontrastOdwrotny kontrast
  • Jasne tłoJasne tło
  • Podkreśl łączaPodkreśl łącza
  • Prosta czcionkaProsta czcionka
  • Resetuj Resetuj