Jak Wójt Fijas Larrasa ożywił. Część pierwsza - Durąg

Wieś Durąg została lokowana w 1328 roku. Na przełomie XIV i XV w. należała do Mikołaja z Durąga, działacza opozycji antykrzyżackiej, współzałożyciela Związku Pruskiego. Mikołaj zasłynął jako zdobywca Ostródy, o czym dowiadujemy się z kronik Długosza:

(…) Szlachcic pruski Mikołaj z Durąga na własną rękę udał się do Ostródy, ubiegł zamek tamtejszy, wygnał braci zakonnych, zabrał im wszystko co mieli i trzymał zamek i miasto dla króla polskiego.

Durąg był dużą wsią, musiał więc mieć kościół. Pierwotny kościół został wybudowany jeszcze w XIV wieku. W czasie reformacji został zamieniony na zbór ewangelicki. Obecnie istniejący kościół wzniesiono w 1713 roku przez protestantów. Ołtarz główny został wykonany około roku 1715. Kościelne organy pochodzą z początku XVIII wieku a dzwon z końca XVIII wieku. Po II wojnie światowej kościół został gruntownie odbudowany. Zabytkowa jest również znajdująca się we wsi klasycystyczna kostnica.

W Durągu był również dwór, a przy nim park. Park dworski w Durągu został założony na przełomie XVIII i XIX w. Obiekt wpisano na listę konserwatora zabytków w 1989 r. Dwór, przy którym powstał już nie istnieje. Także sam park przez lata popadał w ruinę(a ściślej rzecz biorąc zarastał niesamowicie), a park to nie byle jaki, to dzieło samego Larrasa.

Durąg

Johann Larass (1820-1893), urodzony w Saksonii, w bogatej rodzinie ziemiańskiej, ukończył studia uniwersyteckie z zakresu projektowania ogrodów. Osiadł na stałe w Bydgoszczy i piastował tam stanowisko „dyrektora ogrodów”; szybko też stał się głównym projektantem ogrodów Prus Wschodnich, Pomorza, Kujaw, a także Wielkopolski. Był mistrzem parku krajobrazowego, charakterystycznego dla II poł. XIX w. Zaprojektowane przez niego kompozycje parkowe łączyły swobodne układy krajobrazowe (masywy i grupy drzew, ścieżki parkowe, układy wodne) z elementami geometrycznymi (tarasy i partery wokół pałaców, ogrody kwiatowe przy budowlach parkowych). Cechami typowymi tych projektów są rozbudowane układy wodne ze stawami, wyspami, strumykami. Larass po mistrzowsku wykorzystywał naturalne ukształtowanie terenu. Projektował również elementy architektury parkowej, mostki i altany.W początkach lat 50. XIX w. przebywał na terenie Prus Wschodnich i Zachodnich. Tu opracował projekty kilkuset parków i ogrodów. W Archiwum Państwowym w Bydgoszczy zachowało się 211, a w Olsztynie 197 tych planów. Pierwsze jego zachowane projekty parków na terenie Pomorza pochodzą z 1852 r.

Nad zapuszczonym parkiem zlitował się kilka lat temu Wójt Gminy Ostróda Bogusław Fijas-podpisał porozumienie z właścicielem terenu(nadleśnictwo Olsztynek ) i uzyskał dofinansowanie na rewitalizację. Mimo iż nadal trwają prace to już dzisiaj można podziwiać pierwsze efekty.

(cdn)

Jan Nowak

Widok na staw przed rewitalizacją