Najchętniej czytany konserwatywny portal Warmii i Mazur
  • Fundacja im. Piotra Poleskiego
  •    
  • Kontakt
Opinie Olsztyn
  • Olsztyn
  • Warmia i Mazury
  • Historia
  • Kultura
  • Media
  • Polityka
  • Społeczeństwo
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Opinie Olsztyn
  • Olsztyn
  • Warmia i Mazury
  • Historia
  • Kultura
  • Media
  • Polityka
  • Społeczeństwo
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Opinie Olsztyn

Kalendarium Historyczne. Część trzecia: 16-19 Grudnia

Redakcja
21 grudnia 2020
Historia
Czas czytania (około): 5 minut
0
A A
Kalendarium Historyczne. Część trzecia: 16-19 Grudnia

16 grudnia 

– w 1922 roku zamordowany został prezydent Gabriel Narutowicz

Po burzliwych pierwszych polskich wyborach prezydenckich Gabriel Narutowicz mógł w końcu rozpocząć normalne urzędowanie. Mimo anonimowych gróźb przewidujących jego rychłą śmierć, profesor zachowywał zewnętrzny spokój i opanowanie – odmówił nawet ochrony policyjnej, choć nalegał na to jego osobisty sekretarz Stanisław Car. Trzeci dzień urzędowania, czyli 16 grudnia, rozpoczął się dla prezydenta podpisaniem ułaskawienia skazanego na śmierć więźnia. Następnie prosto z Belwederu udał się na przedpołudniową wizytę u kardynała Aleksandra Kakowskiego. Spotkanie trwało krótko; następnym punktem w rozkładzie dnia, o 12, było otwarcie salonu sztuki w gmachu Zachęty. Potem prezydent miał jeszcze wysłuchać relacji Tadeusza Jackowskiego (który przyjechał z Gdańska ze zgodą Leona Plucińskiego na objęcie stanowiska premiera), spotkać się z Kapitułą Orderu Orła Białego i porozmawiać z kandydatami na ministrów.

Około godziny 12.10 prezydencka limuzyna zajechała pod galerię, gdzie już czekali na niego premier Julian Nowak oraz ministrowie Kazimierz Kumaniecki i Wacław Makowski. Na schodach witali go szef protokołu Stefan hr. Przeździecki i prezes Zachęty. Narutowicz wszedł do sali wystawowej na pierwszym piętrze budynku. Wśród zgromadzonych gości obecny był poseł angielski. Prezydent oglądał kolejne obrazy. Kiedy zatrzymał się przy dziele Teodora Ziomka Szron, rozległy się nagle odgłosy trzech szybko następujących po sobie strzałów. Wśród ogólnego zamieszania prezydent osunął się na podłogę. Jego głowę podtrzymywała poetka Kazimiera Iłłakowiczówna, a premier zaczął wzywać pomocy lekarza. Po chwili podszedł doktor Śniegocki, który stwierdził zgon w wyniku wewnętrznego krwotoku płucnego. Wtem dostrzeżono stojącego z boku zabójcę, malarza Eligiusza Niewiadomskiego, z wyciągniętym w kierunku prezydenta rewolwerem. Ujęto go, ale nikomu nie pozwolono opuszczać gmachu, aby wiadomość o zamachu nie rozprzestrzeniła się po mieście i nie spowodowała zamieszek. W końcu po sporządzeniu protokołu z oględzin zwłok, po 14.30 wyprowadzono ciało prezydenta i przewieziono do Belwederu. 22 grudnia odbył się uroczysty pogrzeb i złożenie zwłok w podziemiach archikatedry warszawskiej.

– w 1980 roku odsłonięto pomnika Poległych Stoczniowców

Gdański Pomnik Poległych Stoczniowców jest jednym z najbardziej znanych polskich monumentów XX wieku. Idea jego wzniesienia powstała tuż po tragicznych wydarzeniach na Wybrzeżu w grudniu 1970 r., kiedy to w trakcie akcji pacyfikacyjnej zginęło 39 robotników. Inicjatywa wyszła od pracownika Stoczni Gdańskiej i członka komitetu strajkowego Henryka Lenarciaka. Jednakże przez dziesięć lat władze nie pozwoliły na budowę, dlatego też mieszkańcy Trójmiasta oddawali hołd poległym składając kwiaty pod murem cmentarnym. W dziewiątą rocznicę w czasie swojego przemówienia Lech Wałęsa wezwał do samowolnego wzniesienia pomnika, nawet ze zwykłych kamieni. W następnym roku, w wyniku sierpniowych obrad stoczniowców z władzą, wśród zaakceptowanych postulatów znalazła się również realizacja tego planu.

Już 17 sierpnia pod bramą stoczni umieszczono pierwszy, drewniany krzyż. Szkic większego projektu opracował pracownik stoczni inż. Bogdan Pietruszka. Pomnik miał powstać za pieniądze prywatne, a więc fala datków na ten cel zaczęła napływać do Gdańska z terenu całej Polski. Całość monumentalnego założenia wzniesiono bardzo szybko, oficjalne odsłonięcie nastąpiło bowiem już 16 grudnia 1980 r. o godzinie 17. W uroczystościach brali udział stoczniowcy, działacze opozycji i mieszkańcy Trójmiasta. Apel poległych został odczytany przez aktora Daniela Olbrychskiego, równocześnie poświęcono sztandar „Solidarności” i złożono wieńce, również w imieniu władz. Charakterystyczna konstrukcja w formie trzech smukłych krzyży powstała według projektu czterech architektów: Bogdana Pietruszki, Wiesława Szyślaka, Wojciecha Mokwińskiego i Jacka Krenza. Autorami płaskorzeźb zdobiących jego dolne partie byli Robert Pelpliński i jego żona Elżbieta Szczodrowska-Pelplińska.

Pomnik szybko stał się ważnym symbolem walki z systemem komunistycznym. Miejsce to odwiedzali m.in. papież Jan Paweł II, prezydent USA George Bush senior, premier Wielkiej Brytanii Margaret Thatcher. W 25. rocznicę powstania „Solidarności” pod pomnikiem zebrali się przedstawiciele władz krajów europejskich, którzy podpisali list intencyjny założenia Centrum Solidarności w Gdańsku.

– w 1981 roku podczas stanu wojennego oddziały ZOMO spacyfikowały górników KWK „Wujek” w Katowicach, zabijając 9 górników.

Lista zabitych górników z KWK „Wujek”:

  • Józef Czekalski (48 lat)
  • Krzysztof Giza (24 lata)
  • Joachim Gnida (28 lat)
  • Ryszard Gzik (35 lat)
  • Bogusław Kopczak (28 lat)
  • Andrzej Pełka (19 lat)
  • Jan Stawisiński (21 lat)
  • Zbigniew Wilk (30 lat)
  • Zenon Zając (22 lata)

kopalnia Wujek polegli podczas pacyfikacji

17 grudnia

– w 1970 roku doszło w Gdyni do masakry robotników Stoczni im. Komuny Paryskiej, gdzie zginęło 10 osób oraz do walk ulicznych w Szczecinie, w których zginęło 16 osób – tzw. Czarny Czwartek.

– w 2020 roku Robert Lewandowski wygrał plebiscyt FIFA na Piłkarza Roku. Jest pierwszym Polakiem, który otrzymał to wyróżnienie. W finałowej trójce okazał się lepszy od sław futbolu – Portugalczyka Cristiano Ronaldo i Argentyńczyka Lionela Messiego.

18 grudnia

– w 1529 roku wybrano Zygmunta Augusta na króla Polski. Była to jedyna w dziejach kraju elekcja przeprowadzona vivente rege, a więc jeszcze za życia ówczesnego króla, Zygmunta Starego.

Urodzony w 1520 roku Zygmunt August w momencie elekcji miał 9 lat. Jego wybór zatwierdził sejm w Piotrkowie. Już wcześniej książę miał zagwarantowany tron litewski – w grudniu 1522 roku litewscy dostojnicy uznali go wielkim księciem w wypadku śmierci ojca.

Zabiegi prowadzące do elekcji i koronacji młodego Jagiellona jeszcze za życia Zygmunta Starego podejmowała przede wszystkim jego matka, królowa Bona Sforza. Obawiała się, że jej mąż, którego zdrowie pogarszało się niemal z dnia na dzień, nie dożyje pełnoletniości syna, przez co ten może zostać odsunięty od korony.

Dzięki staraniom Bony Zygmunt został okrzyknięty władcą najpierw na Litwie. Wkrótce w ślady sąsiadów poszli także Polacy. Koronacja odbyła się 20 lutego 1530 roku. Przez następne 18 lat Polska miała jednocześnie dwóch monarchów, co było przypadkiem bez precedensu. Nie spodobał się on jednak szlachcie – jeszcze w 1530 roku skłoniła ona króla-ojca do wydania aktu stwierdzającego, że elekcja vivente rege była zdarzeniem jednorazowym.

19 grudnia

– w 1737 roku zmarł Jakub Sobieski, polski królewicz, pretendent do tronów: polskiego, mołdawskiego i węgierskiego.

Redakcja

Tagi: Gabriel NarutowiczkomunizmKopalnia Wujekopinie olsztynRobert Lewandowskistan wojennyStocznia Gdańska
UdostępnijTweetujWyślij
Poprzedni artykuł

Kalendarium Historyczne. Część druga: 12-15 Grudnia

Następny artykuł

Jaka Polska: chrześcijańska czy świecka?

Podobne artykuły

Naczelnik Piłsudski otwiera pierwsze posiedzenie Sejmu Ustawodawczego 10 lutego 1919 r.
Historia

Luty 1919: początek Sejmu Ustawodawczego

5 lutego 2023
12
FK
Historia

Feliks Koneczny – filozof historii

25 stycznia 2023
138
Pułk im. powstańca styczniowego walczy z orkami Putina na Ukrainie
Historia

Pułk im. powstańca styczniowego walczy z orkami Putina na Ukrainie

21 stycznia 2023
30
Spotkanie z historią Polski po raz piąty
Historia

Czwartkowy wieczór z historią w Piszu: o zakonie krzyżackim

17 stycznia 2023
68
Pużak-Bierut
Historia

KRN czy RJN?

11 stycznia 2023
111
fot. www.teatrnn.pl
Historia

Mój przyjaciel zdrajca, dr Andrzej Mazur…

4 stycznia 2023
118
Następny artykuł
Jezus kontra szatan

Jaka Polska: chrześcijańska czy świecka?

Herr Grzymowicz Piotr

O upolitycznianiu szkół w Olsztynie i prezydenckich snach Grzymowicza

piniendzy nie ma bo są tramwaje

Jak to z wnioskami w Radzie Miasta bywa, czyli co czeka świetlice środowiskowe…

Józef Mackiewicz, ułan 3. Pułku Strzelców Konnych, rok 1919

„Lewa wolna”. Józef Mackiewicz o rodzącym się bolszewizmie

Ostatnio popularne

Depopulacja - Polska

Depopulacja Polski

18 stycznia 2022
16.5k
depopulacja Francja

Depopulacja Francji

7 kwietnia 2022
3.3k
Jedwabny szlak – Inicjatywa Pasa i Szlaku

Jedwabny szlak – Inicjatywa Pasa i Szlaku

21 kwietnia 2022
3.2k
Jezus-Barabasz

Dlaczego zabito Jezusa Chrystusa?

13 kwietnia 2022
3.2k
Co powstanie w miejscu szubienic?

Co powstanie w miejscu szubienic?

6 kwietnia 2022
3.1k
NSZ

NSZ – druga siła podziemnej Polski

15 maja 2022
2.9k
komuna na 4 łapy

III RP – historyczna klęska Polaków

21 czerwca 2022
2.9k
Ostatnia Wieczerza

Powstanie Kościoła

6 lipca 2022
2.9k
Władysław Grabski – endecki polityk

Władysław Grabski – endecki polityk

19 lipca 2022
2.8k
mieczyk-chrobrego

Obóz Wielkiej Polski – przeciwnicy sanacji

10 czerwca 2022
2.8k
Opinie Olsztyn

Najchętniej czytany konserwatywny portal Warmii i Mazur

Tematy w serwisie:
agresja aksjologia Armia Czerwona dekomunizacja Donald Tusk edukacja energetyka geopolityka gospodarka historia Polski II wojna światowa Joe Biden KO komunizm koronawirus Kościół Katolicki kultura Lewica LGBT manipulacja media neomarksizm Niemcy Olsztyn opinie olsztyn Piotr Grzymowicz PiS PO polityka zagraniczna Polska Pomnik Wdzięczności Armii Czerwonej Rafał Trzaskowski Rosja Rząd RP samorząd Stany Zjednoczone Szubienice w Olsztynie totalna opozycja Ukraina Unia Europejska USA wartości wojna Władimir Putin ZSRR
© 2019-2022 Opinie.Olsztyn.pl. Wszelkie prawa zastrzeżone.
  • Polityka prywatności
  • Olsztyn
  • Warmia i Mazury
  • Historia
  • Kultura
  • Media
  • Polityka
  • Społeczeństwo
  •  
  • Fundacja im. Piotra Poleskiego
  • Kontakt
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki

© 2019-2022 Opinie.Olsztyn.pl. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In