Najchętniej czytany konserwatywny portal Warmii i Mazur
  • Fundacja im. Piotra Poleskiego
  •    
  • Kontakt
Opinie Olsztyn
  • Olsztyn
  • Warmia i Mazury
  • Historia
  • Kultura
  • Media
  • Polityka
  • Społeczeństwo
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Opinie Olsztyn
  • Olsztyn
  • Warmia i Mazury
  • Historia
  • Kultura
  • Media
  • Polityka
  • Społeczeństwo
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Opinie Olsztyn

Kościoły i pierwsza polska flaga wśród pożogi w Olsztynie zimą 1945 roku

Radosław Nojman
30 stycznia 2020
Historia
Czas czytania (około): 4 minut
0
A A
Pamiątkowa tablica 19.2.1945

Naród, który traci pamięć, przestaje być Narodem
– staje się jedynie zbiorem ludzi, czasowo zajmujących dane terytorium.
Marszałek Józef Piłsudski

W dniu 22 stycznia 1945 roku Armia Czerwona, po stosunkowo krótkich walkach z Niemcami, zdobyła Olsztyn. Zajęcie ówczesnego miasta Allenstein uczczono, podobno, salwami armatnimi w Moskwie. Sowieccy „sołdaci” – zwycięzcy – mogli bezkarnie brać odwet, za wcześniejsze niemieckie zbrodnie, na bezbronnej ludności cywilnej. W grodzie nad Łyną rozpoczęły się gwałty, rabunki i bezmyślne podpalenia. Na szczęście polskiemu księdzu Janowi Hanowskiemu udało się ocalić przed grabieżą i pożogą wszystkie olsztyńskie kościoły.

Ks. Jan Hanowski
Ksiądz Jan Hanowski (źródło fot.: encyklopedia.warmia.mazury.pl)

Pochodzący z Jonkowa na Warmii, ksiądz kanonik kapituły warmińskiej Jan Hanowski – proboszcz parafii rzymsko-katolickiej pod wezwaniem świętego Jakuba – z obawy przed wojenną zawieruchą przebywający z grupą wiernych w należącym do parafii budynku przy ulicy Stanisława Staszica, już 21 stycznia, wieczorem, udał się do sowieckiego, wojennego komendanta Miasta Olsztyna, pomimo toczących się jeszcze na ulicach walk i ryzyka zagrożenia życia. Po krótkiej, lecz pełnej napięcia rozmowie, wymógł na oficerze (prawdopodobnie był to major o nazwisku Fiodorow) wydanie zakazu podpalania budowli sakralnych pod groźbą kary, w tym nawet rozstrzelania. W tłumaczeniu na język polski rozkaz brzmiał mniej więcej tak:

Kościołów nie palić. Zamieszani w podpalenia będą pociągnięci do odpowiedzialności zgodnie z prawem czasu wojny. 21.1.45 r.

Dzięki determinacji kapłana w podjętej przez niego, niebezpiecznej misji wszystkie istniejące ówcześnie na terenie Olsztyna kościoły (świętego Jakuba, ewangelicko-augsburski, Najświętszego Serca Pana Jezusa, świętego Józefa, garnizonowy i świątynia przy dzisiejszej ulicy Stanisława Wyspiańskiego) przetrwały do naszych czasów w zasadzie w niezmienionym stanie. W 2003 roku, z okazji 650-lecia stolicy Warmii i Mazur na ścianie wewnątrz Katedry pod wezwaniem świętego Jakuba wmurowano tablicę upamiętniającą księdza proboszcza Jana Hanowskiego, z wymownie przedstawionymi sylwetkami olsztyńskich kościołów, stojących wśród płonących budynków miasta.

Kościół konkatedralny p.w. św. Jakuba w Olsztynie
Kościół konkatedralny p.w. św. Jakuba w Olsztynie

Tablica ku pamięci ks. Jana Hanowskiego
Tablica poświęcona osobie ks. Jana Hanowskiego –
obrońcy olsztyńskich kościołów

Płonące świątynie w OlsztynieSylwetki olsztyńskich świątyń wśród morza płomieni

Według licznych relacji, 19 lutego 1945 roku Olsztyn jeszcze płonął. Tego dnia, po południu, do miasta przybyła pierwsza grupa polskich osadników – 42 kolejarzy z Białegostoku. Przyjechali sami, na razie bez rodzin, do nieznanego, do niedawna niemieckiego miasta, przez które kilka tygodni wcześniej przeszedł front. Pracownicy kolei zamieszkali w budynku nr 2 przy obecnej ulicy Marii Zientary-Malewskiej i od razu wywiesili biało-czerwoną flagę, wyrażając tym samym, w sposób spontaniczny, swoje przywiązanie do barw narodowych. Był to pierwszy symbol państwowy w Olsztynie, akcentujący odwieczne związki Warmii i jej stolicy z polskością oraz ich przynależność do nowej, powojennej Polski. W następnych dniach, z centrum kraju, przybywali do miasta kolejni przedstawiciele polskich instytucji i władz, by przywrócić w nim życie społeczno-kulturalne. Obecnie na ścianie domu, w którym kolejarze zostali zakwaterowani, znajduje się pamiątkowa tablica.

ul. M. Zientary-Malewskiej w Olsztynie
Budynek przy ul. M. Zientary-Malewskiej w Olsztynie, w którym w 1945 roku
zamieszkali pierwsi polscy kolejarze, przybyli z Podlasia

Kolejarze, pamiątkowa tablica 19.02.1945
Pamiątkowa tablica

W związku z upływającą w tym roku 75. rocznicą, pamiętajmy o tych wydarzeniach, a zwłaszcza o ludziach, bo pamięć buduje tożsamość i stanowi wspaniały fundament do kształtowania przyszłych pokoleń.

Radosław Nojman

Tagi: Armia CzerwonaJan Hanowski
UdostępnijTweetujWyślij
Poprzedni artykuł

Terminator 2020

Następny artykuł

O „mniejszym złu” jeszcze raz

Podobne artykuły

FK
Historia

Feliks Koneczny – filozof historii

25 stycznia 2023
80
Pułk im. powstańca styczniowego walczy z orkami Putina na Ukrainie
Historia

Pułk im. powstańca styczniowego walczy z orkami Putina na Ukrainie

21 stycznia 2023
28
Spotkanie z historią Polski po raz piąty
Historia

Czwartkowy wieczór z historią w Piszu: o zakonie krzyżackim

17 stycznia 2023
54
Pużak-Bierut
Historia

KRN czy RJN?

11 stycznia 2023
93
fot. www.teatrnn.pl
Historia

Mój przyjaciel zdrajca, dr Andrzej Mazur…

4 stycznia 2023
111
abp. Antoni Baraniak
Historia

„Wyciągnięte będą konsekwencje”. Historia abp. Antoniego Baraniaka

2 stycznia 2023
122
Następny artykuł
strażnica w łagrze, brama kolejowa Auschwitz

O „mniejszym złu” jeszcze raz

Olsztyn – kamienica przy ul. Orkana

O dwóch takich co kamienicę stracili

Brexit satyra

Zapomniane brytyjskie wojny

Kwaśniewski Finlandia

Brexit, done!

Zaloguj się login żeby komentować

Ostatnio popularne

Depopulacja - Polska

Depopulacja Polski

18 stycznia 2022
16.5k
depopulacja Francja

Depopulacja Francji

7 kwietnia 2022
3.3k
Jedwabny szlak – Inicjatywa Pasa i Szlaku

Jedwabny szlak – Inicjatywa Pasa i Szlaku

21 kwietnia 2022
3.2k
Jezus-Barabasz

Dlaczego zabito Jezusa Chrystusa?

13 kwietnia 2022
3.2k
Co powstanie w miejscu szubienic?

Co powstanie w miejscu szubienic?

6 kwietnia 2022
3.1k
NSZ

NSZ – druga siła podziemnej Polski

15 maja 2022
2.9k
komuna na 4 łapy

III RP – historyczna klęska Polaków

21 czerwca 2022
2.9k
Ostatnia Wieczerza

Powstanie Kościoła

6 lipca 2022
2.9k
Władysław Grabski – endecki polityk

Władysław Grabski – endecki polityk

19 lipca 2022
2.8k
mieczyk-chrobrego

Obóz Wielkiej Polski – przeciwnicy sanacji

10 czerwca 2022
2.8k
Opinie Olsztyn

Najchętniej czytany konserwatywny portal Warmii i Mazur

Tematy w serwisie:
agresja aksjologia Armia Czerwona dekomunizacja Donald Tusk edukacja energetyka geopolityka gospodarka historia Polski II wojna światowa Jerzy Szmit Joe Biden KO komunizm koronawirus Kościół Katolicki Lewica LGBT manipulacja media neomarksizm Niemcy Olsztyn opinie olsztyn Piotr Grzymowicz PiS PO polityka zagraniczna Polska Pomnik Wdzięczności Armii Czerwonej Rafał Trzaskowski Rosja Rząd RP samorząd Stany Zjednoczone Szubienice w Olsztynie totalna opozycja Ukraina Unia Europejska USA wartości wojna Władimir Putin ZSRR
© 2019-2022 Opinie.Olsztyn.pl. Wszelkie prawa zastrzeżone.
  • Polityka prywatności
  • Olsztyn
  • Warmia i Mazury
  • Historia
  • Kultura
  • Media
  • Polityka
  • Społeczeństwo
  •  
  • Fundacja im. Piotra Poleskiego
  • Kontakt
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki

© 2019-2022 Opinie.Olsztyn.pl. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In