Najchętniej czytany konserwatywny portal Warmii i Mazur
  • Fundacja im. Piotra Poleskiego
  •    
  • Kontakt
Opinie Olsztyn
  • Olsztyn
  • Warmia i Mazury
  • Historia
  • Kultura
  • Media
  • Polityka
  • Społeczeństwo
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Opinie Olsztyn
  • Olsztyn
  • Warmia i Mazury
  • Historia
  • Kultura
  • Media
  • Polityka
  • Społeczeństwo
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Opinie Olsztyn

O strajku w OZGraf-ie słów kilka

Radosław Nojman
13 października 2021
Historia
Czas czytania (około): 4 minut
0
A A
Strajk OZGraf

Naród, który traci pamięć, przestaje być Narodem
– staje się jedynie zbiorem ludzi, czasowo zajmujących dane terytorium.

Marszałek Józef Piłsudski

Czterdzieści lat temu (w dniach od 18 sierpnia do 5 września 1981 roku) w Olsztyńskich Zakładach Graficznych im. Seweryna Pieniężnego w Olsztynie miał miejsce strajk okupacyjny. Przeszedł on do historii jako trwający najdłużej w pierwszym okresie działalności Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” (czyli od sierpnia 1980 roku do wprowadzenia stanu wojennego 13 grudnia 1981 roku – w tak zwanym „karnawale Solidarności”).

Decyzję o przystąpieniu OZGraf-u do ogólnopolskich „Dni bez prasy” (akcji będącej odpowiedzią na liczne publikacje wymierzone przeciwko NSZZ „Solidarność”, przy równoczesnym ograniczaniu związkowcom dostępu do mediów, a polegającej na wstrzymaniu druku i kolportażu gazet codziennych), zaplanowanych na dni 19 – 20 sierpnia 1981 roku, podjęto 17 sierpnia. Dzień później grupa drukarzy działu gazetowego rozpoczęła strajk. Na jego czele stanęli: Józef Nowak – przewodniczący Komitetu Strajkowego – oraz Andrzej Zarzycki (jako wiceprzewodniczący). Pracownicy, wśród których warto wymienić takie postacie, jak: Danuta Gulko, Irena Michalska, Romuald Rudziński (szef zakładowej „Solidarności”) czy Roman Brysiak, dając wyraz swej niezgodzie na wymuszone uczestnictwo w kłamliwej propagandzie ówczesnych, komunistycznych władz, publikowanej w prasie (polegającej np. na oczernianiu działaczy związkowych oraz dyskredytowaniu podejmowanych akcji protestacyjnych), upomnieli się „o cześć drukarza, prawdę i wiarygodność słowa”. Z uwagi na to „Gazeta Olsztyńska”, wówczas organ prasowy Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, musiała być drukowana, w trybie awaryjnym, w Warszawie.

Strajk w Olsztyńskich Zakładach Graficznych w 1981 roku (fot.: www.sierpien1980.pl)
Strajk w Olsztyńskich Zakładach Graficznych w 1981 roku
(fot.: www.sierpien1980.pl)
To samo miejsce 40 lat później
To samo miejsce 40 lat później

W czasie trwania protestu, na terenie Zakładów, odprawiane były, głównie przez księdza Edwarda Michonia oraz duszpasterza olsztyńskiej „Solidarności” księdza Juliana Żołnierkiewicza, Msze Święte, tak ważne dla podtrzymania załogi na duchu. W tym miejscu warto nadmienić, iż drewniany krzyż – centralny element ołtarza polowego – znajduje się obecnie na ścianie budynku OZGraf-u (od strony ulicy Dworcowej), obok pamiątkowej tablicy. W nabożeństwach tych uczestniczyli też liczni mieszkańcy Olsztyna (m.in. rodzice piszącego te słowa) oraz okolicznych miejscowości, solidaryzujący się ze strajkującymi, stąd na zakładowej bramie, obok ukwieconego portretu papieża Jana Pawła II, pojawił się napis: „Załoga Olsztyńskich Zakładów Graficznych serdecznie dziękuje społeczeństwu za poparcie w naszej wspólnej sprawie i kwiaty”. Poza tym wydawano „Biuletyn Komitetu Strajkowego Załogi Olsztyńskich Zakładów Graficznych”, a także „Kronikę strajkową”, autorstwa Witolda Salmonowicza, informującą społeczeństwo o przebiegu strajku, w tym podejmowanych decyzjach i prowadzonych rozmowach, oraz sprawach życia codziennego na terenie ogarniętego protestem zakładu. 31 sierpnia strajkujący obchodzili pierwszą rocznicę podpisania w Stoczni Gdańskiej, przez przedstawicieli Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego oraz rządu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, porozumień, które stały się podstawą powołania „Solidarności” do istnienia.

Krzyż i tablica "strajkowa" na budynku OZGraf-u

Krzyż i tablica "strajkowa" na budynku OZGraf-u
Krzyż i tablica „strajkowa” na budynku OZGraf-u

Chociaż stosunek Zarządu Regionu Warmińsko-Mazurskiego NSZZ „Solidarność” w Olsztynie do strajku początkowo można określić jako niejednoznaczny, to jednak 2 września podjął on uchwałę, iż „w pełni popiera postawę i postulaty Załogi Olsztyńskich Zakładów Graficznych” oraz oświadczył, że z kolejnym dniem „w całym województwie zostaną podjęte przygotowania do postawienia całego regionu w stan gotowości strajkowej”. Wobec przedłużającego się protestu, próby przekonania pracowników OZGraf-u do jego zakończenia podjęli m.in. przedstawiciele Krajowej Komisji Porozumiewawczej (Jacek Kuroń i Bogdan Lis), ale nie przyniosły one zamierzonego rezultatu. Serwis „Rezonans” z dnia 29 sierpnia 1981 roku (nr 45) informował, iż „Z Olsztyna powrócili do Warszawy członek Prezydium KKP Bogdan Lis i ekspert KKP Jacek Kuroń. (…) mediatorzy wyjechali z Olsztyna z przekonaniem, że strajk w OZGraf-ie należy kontynuować”. Z drugiej strony, zachowane dokumenty pozwalają wnioskować, że ówczesnej władzy zupełnie nie zależało na polubownym rozwiązaniu tej spornej sytuacji, choć komunistyczna „bezpieka” cały czas „miała oko” na to, co dzieje się za bramą zakładu. Akcja protestacyjna trwała do dnia inauguracji obrad I Krajowego Zjazdu NSZZ „Solidarność” w Hali „Oliwia” w Gdańsku – została zawieszona 5 września – ale Komitet Strajkowy uległ rozwiązaniu dopiero na początku października 1981 roku.

Znaczek (przypinka) olsztyńskiej „Solidarności” z lat osiemdziesiątych (z ówczesnym,  komunistycznym herbem Olsztyna), należący do ojca autora
Znaczek (przypinka) olsztyńskiej „Solidarności” z lat osiemdziesiątych (z ówczesnym,
komunistycznym herbem Olsztyna), należący do ojca autora

Pamiętajmy o tych wydarzeniach, a przede wszystkim o ludziach, którzy nie zawahali się rzucić wyzwanie faktycznemu monopolowi medialnemu, jaki istniał w czasach tzw. Polski Ludowej, i walczyć o podstawowe prawa człowieka, w tym o wolność słowa. Trzeba o nich przypomnieć szczególnie osobom ubolewającym nad rzekomym „postępującym ograniczaniem swobody prasy” oraz protestującym przeciwko, podejmowanym obecnie przez Prawo i Sprawiedliwość, próbom zmniejszenia wpływu kapitału spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego na środki masowego przekazu w Polsce.

* * *

Przy opracowywaniu niniejszego artykułu korzystałem z materiałów Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, publikacji Renaty Gieszczyńskiej pt. Strajk w OZGraf 1981. O cześć drukarza, o prawdę i wiarygodność słowa (Olsztyn 2011) oraz Serwisu „Rezonans”. Pisma NSZZ „Solidarność” Regionu Warmińsko-Mazurskiego nr 45 (z 29 sierpnia 1981 r.).

Radosław Nojman
prawnik, pasjonat historii i krajoznawstwa, działacz społeczno-polityczny oraz publicysta

Tagi: demokracjakomunizmOlsztynOlsztyńskie Zakłady Graficzneopinie olsztynopozycja antykomunistycznaSolidarność
UdostępnijTweetujWyślij
Poprzedni artykuł

Wykład online prof. Ity Heinze-Greenberg z Zurychu pt. „Erich Mendelsohn – ojczyzna i emigracja”

Następny artykuł

Laboratoria Przyszłości — program rozwijający w szkołach podstawowych współpracę, kreatywność, umiejętność rozwiązywania problemów, znajomość nowych technologii

Podobne artykuły

FK
Historia

Feliks Koneczny – filozof historii

25 stycznia 2023
104
Pułk im. powstańca styczniowego walczy z orkami Putina na Ukrainie
Historia

Pułk im. powstańca styczniowego walczy z orkami Putina na Ukrainie

21 stycznia 2023
29
Spotkanie z historią Polski po raz piąty
Historia

Czwartkowy wieczór z historią w Piszu: o zakonie krzyżackim

17 stycznia 2023
59
Pużak-Bierut
Historia

KRN czy RJN?

11 stycznia 2023
101
fot. www.teatrnn.pl
Historia

Mój przyjaciel zdrajca, dr Andrzej Mazur…

4 stycznia 2023
115
abp. Antoni Baraniak
Historia

„Wyciągnięte będą konsekwencje”. Historia abp. Antoniego Baraniaka

2 stycznia 2023
130
Następny artykuł
logo lab

Laboratoria Przyszłości — program rozwijający w szkołach podstawowych współpracę, kreatywność, umiejętność rozwiązywania problemów, znajomość nowych technologii

Festiwal Mendelsohna 2021

Festiwal Mendelsohna 2021

generał Kleeberg

Generał Franciszek Kleeberg

energia w górę

Widziane z Torunia: Kto zapłaci za energię

Zaloguj się login żeby komentować

Ostatnio popularne

Depopulacja - Polska

Depopulacja Polski

18 stycznia 2022
16.5k
depopulacja Francja

Depopulacja Francji

7 kwietnia 2022
3.3k
Jedwabny szlak – Inicjatywa Pasa i Szlaku

Jedwabny szlak – Inicjatywa Pasa i Szlaku

21 kwietnia 2022
3.2k
Jezus-Barabasz

Dlaczego zabito Jezusa Chrystusa?

13 kwietnia 2022
3.2k
Co powstanie w miejscu szubienic?

Co powstanie w miejscu szubienic?

6 kwietnia 2022
3.1k
NSZ

NSZ – druga siła podziemnej Polski

15 maja 2022
2.9k
komuna na 4 łapy

III RP – historyczna klęska Polaków

21 czerwca 2022
2.9k
Ostatnia Wieczerza

Powstanie Kościoła

6 lipca 2022
2.9k
Władysław Grabski – endecki polityk

Władysław Grabski – endecki polityk

19 lipca 2022
2.8k
mieczyk-chrobrego

Obóz Wielkiej Polski – przeciwnicy sanacji

10 czerwca 2022
2.8k
Opinie Olsztyn

Najchętniej czytany konserwatywny portal Warmii i Mazur

Tematy w serwisie:
agresja aksjologia Armia Czerwona dekomunizacja Donald Tusk edukacja energetyka geopolityka gospodarka historia Polski II wojna światowa Joe Biden KO komunizm koronawirus Kościół Katolicki kultura Lewica LGBT manipulacja media neomarksizm Niemcy Olsztyn opinie olsztyn Piotr Grzymowicz PiS PO polityka zagraniczna Polska Pomnik Wdzięczności Armii Czerwonej Rafał Trzaskowski Rosja Rząd RP samorząd Stany Zjednoczone Szubienice w Olsztynie totalna opozycja Ukraina Unia Europejska USA wartości wojna Władimir Putin ZSRR
© 2019-2022 Opinie.Olsztyn.pl. Wszelkie prawa zastrzeżone.
  • Polityka prywatności
  • Olsztyn
  • Warmia i Mazury
  • Historia
  • Kultura
  • Media
  • Polityka
  • Społeczeństwo
  •  
  • Fundacja im. Piotra Poleskiego
  • Kontakt
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki

© 2019-2022 Opinie.Olsztyn.pl. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In