Blisko 65 lata temu 12 tysięcy mieszkańców Olsztyna (niektóre źródła podają liczbę 20 tysięcy), protestowała przeciwko sowieckiej agresji na niepodległe Węgry. Była to największa w Polsce i w całej Europie manifestacja poparcia dla narodu węgierskiego.
Rozpoczęli ją studenci Wyższej Szkoły Rolniczej, którzy przeszli niewielkimi grupami na ówczesny Plac Armii Czerwonej. Dołączyli do nich mieszkańcy Olsztyna. Studenci przynieśli ze sobą gotowe tabliczki z nazwą Plac Powstańców Węgierskich. Te tabliczki umieszczone zostały na miejscu poprzednich tabliczek. W ten sposób olsztynianie samodzielnie przemianowali nazwę placu. Dla uczczenia tego wydarzenia 28 i 29 października odbywać się będą w Olsztynie i Dobrym Mieście Dni Przyjaźni Polsko-Węgierskiej. W ich ramach 28 października 2021 między innymi odbędzie się w Urzędzie Wojewódzkim sesja naukowa, otwarta zostanie wystawa „Rozstrzelane miasto” o wydarzeniach 1956 w Polsce i na Węgrzech. W Bazylice konkatedralnej św. Jakuba w Olsztynie odbędzie się o godz. 12.00 Msza św. w intencji narodów węgierskiego i polskiego pod przewodnictwem Metropolity Warmińskiego ks. abpa dr. Józefa Górzyńskiego, złożone zostaną kwiaty pod tablicą pamiątkową na budynku starostwa. Kolejnego dnia w Dobrym Mieście odbędzie się spotkanie z Michałem Listkiewiczem, hungarystą na temat przyjaźni polsko-węgierskiej na niwie sportowej, pokaz filmu 1956. Wolność i miłość a uroczystości zakończy w Olsztynie koncert muzyki węgierskiej w wykonaniu zespołu MC Kwadrat.
Obchody organizowane są przez Stowarzyszenie Historyczne im. Gen. Stefana Roweckiego „Grota” Dowódcy Armii Krajowej, Warmińsko-Mazurski Urząd Wojewódzki, Powiat Olsztyński, Instytut Kultury Węgierskiej, Instytut Pamięci Narodowej, Centrum Kulturalno-Biblioteczne w Dobrym Mieście, Polskie Towarzystwo Historyczne, przy wsparciu partnerów: Ministerstwa Kultury Dziedzictwa Narodowego i Sportu, Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego Paderewskiego, Funduszu Patriotycznego, Instytutu Współpracy Polsko-Węgierskiej im. Wacława Felczaka, Ochotniczego Hufca Pracy Olsztyn i Piekarni Tyrolska. Obchodom patronuje Wojewoda Warmińsko-Mazurski, Artur Chojecki, Burmistrz Dobrego Miasta Jarosław Kowalski i Rektor Olsztyńskiej Szkoły Wyższej dr Agnieszka Górska.
Szczepan Worobiej
Stowarzyszenie Historyczne im. Gen. Stefana Roweckiego „Grota” Dowódcy Armii Krajowej
