Najchętniej czytany konserwatywny portal Warmii i Mazur
  • Fundacja im. Piotra Poleskiego
  •    
  • Kontakt
Opinie Olsztyn
  • Olsztyn
  • Warmia i Mazury
  • Historia
  • Kultura
  • Media
  • Polityka
  • Społeczeństwo
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Opinie Olsztyn
  • Olsztyn
  • Warmia i Mazury
  • Historia
  • Kultura
  • Media
  • Polityka
  • Społeczeństwo
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Opinie Olsztyn

Tajemnica listu Piłsudskiego

Jan Nowak
27 grudnia 2022
Historia
Czas czytania (około): 3 minut
0
A A
tajemnica listu

Znane są (i wielokrotnie już opisane) różnice poglądów politycznych, jakie dzieliły Józefa Piłsudskiego i Romana Dmowskiego oraz ich wzajemna niechęć, do czego przyczyniła się także rywalizacja o kobietę. Wyszedł z niej zwycięsko Piłsudski, co tylko pogłębiło niechęć Dmowskiego. Ale Piłsudski nie był człowiekiem pamiętliwym, noszącym urazy. Świadczy o tym także list, jaki odręcznie napisał do Dmowskiego w czasie krótkiego pobytu w Przemyślu 21 grudnia 1918 roku, kiedy jako Naczelnik Państwa Polskiego odbywał swą pierwszą, inspekcyjną podróż przez Kraków i Przemyśl do Lwowa.

„Ponad interesy partyj, klik i grup”

List miał się zaczynać słowami: „Drogi Panie Romanie” i tak był wielokrotnie cytowany, m.in. we „Wspomnieniach” Aleksandry Piłsudskiej i w wydaniach pism samego Piłsudskiego. To, że tak się jednak nie zaczynał, wyjaśniono dopiero wiele lat później.

Jak doszło do tego qui pro quo? Treść listu, ale nie po polsku, opublikował – po przetłumaczeniu – dziesięć lat po jego napisaniu publicysta i pisarz Kazimierz Smogorzewski w jednej z francuskich gazet. Pierwsze zdanie brzmiało: „Cher Monsieur Roman”, co jest grzecznościową formułą przyjętą w korespondencji w języku francuskim. Nie znając oryginału, tłumaczono to przez pół wieku jako „Drogi Panie…” . Dopiero w 1967 roku opublikowana została fotokopia oryginału, która zaczynała się: „Szanowny Panie…”. W języku polskim między „drogim” a „szanownym” jest głęboka, znacząca, diametralna różnica.

Roman Dmowski, współzałożyciel Narodowej Demokracji list otrzymał 6 stycznia w Paryżu i nie odpowiedział na niego ani jednym słowem. Wacław Jędrzejewicz, biograf Piłsudskiego, cytuje fragment rozmowy Dmowskiego ze Smogorzewskim(sekretarz Dmowskiego) o treści listu: „…pisze do mnie jak król, z którego łaski mogę zostać ministrem”.

Ten list, wzywający do zgody i wystawienia jednej wspólnej narodowej reprezentacji na rozmowy paryskie, w którym Piłsudski apeluje, aby w imię ich dawnej znajomości potrafili się wznieść ponad “interesy stronnictw, klik i grup”, został wprawdzie odczytany na posiedzeniu Komitetu Narodowego Polskiego w dniu 7 stycznia 1919 r., ale najprawdopodobniej z polecenia Mariana Seydy, kierownika wydziału prasowego KNP, został usunięty z akt przez mającego wtedy 22 lata Smogorzewskiego. Wszystko wskazuje, że Dmowski nie chciał mieć dowodów przyjaźni ze strony Piłsudskiego.

Skoro list miał być usunięty, to jak przetrwał?

W młodości Smogorzewski zafascynowany był Romanem Dmowskim, z którym bardzo blisko współpracował, ale równocześnie bardzo pragnął, aby porozumiał się on z Józefem Piłsudskim. Dlatego bardzo przeżył zlekceważenie przez Dmowskiego listu, który 21 grudnia 1918 r. napisał do niego Piłsudski.

Gdy otrzymał polecenie usunięcia listu, niecałkowicie wykonał polecenie przełożonych i zamiast zniszczyć ten dokument, starannie go ukrył. W 2000 r. oryginał listu Piłsudskiego do Dmowskiego, pisanego 21 grudnia 1918 r. w Przemyślu, którego nie chcieli ujawniać ani endecja, ani socjaliści, żona Janina Stobniak-Smogorzewska przekazała do Archiwum Akt Nowych w Warszawie.

Jan Nowak


Źródła:

  • Maciej Kledzik, emerytowany profesor historii, tygodnik TVP
  • Leszek Konarski, Tygodnik Przegląd
Tagi: historia PolskiMarszałek Józef Piłsudskiniepodległośćopinie olsztynRoman Dmowski
UdostępnijTweetujWyślij
Poprzedni artykuł

Intronizacja Jezusa Chrystusa na Króla Polski – znaki czasu

Następny artykuł

Powstanie Wielkopolskie – kulisy i tajemnice

Podobne artykuły

Powstanie Zabajkalskie ostatnim akordem Powstania Styczniowego
Historia

Powstanie Zabajkalskie ostatnim akordem Powstania Styczniowego

5 czerwca 2023
19
Feliks Koneczny – Cywilizacja Łacińska
Historia

Feliks Koneczny – Cywilizacja Łacińska

31 maja 2023
51
Początki pojęcia „Ziemie Odzyskane”*
Historia

Początki pojęcia „Ziemie Odzyskane”*

11 maja 2023
38
Mecz Widzew Łódź - Juventus Turyn.
Historia

Akcja na Widzewie w stanie wojennym

30 kwietnia 2023
320
Policjant z Miednoje w Iławie…
Historia

Policjant z Miednoje w Iławie…

15 kwietnia 2023
34
Wlodzimierz Lenin przemawia w Moskwie w maju 1920 roku
Historia

Bolszewicy, wczoraj i dziś…

4 kwietnia 2023
75
Następny artykuł
Powstanie Wielkopolskie – kulisy i tajemnice

Powstanie Wielkopolskie - kulisy i tajemnice

Grzymowicz traci kolejnego wiceprezydenta

Grzymowicz traci kolejnego wiceprezydenta

Tadeusz Gowkielewicz | fot. M. Barański (źródło: gazetaolsztynska.pl)

Zmarł Tadeusz Gowkielewicz

Rozwiązać Sąd Okręgowy w Olsztynie!

Rozwiązać Sąd Okręgowy w Olsztynie!

Zaloguj się login żeby komentować

Ostatnio popularne

Obrona Gietrzwałdu – walka z czerwoną pajęczyną

Obrona Gietrzwałdu – walka z czerwoną pajęczyną

6 maja 2023
797
„Nieczysty” reportaż o Gietrzwałdzie

„Nieczysty” reportaż o Gietrzwałdzie

24 maja 2023
299
Zabrakło 6 podpisów. Nie będzie referendum w Gietrzwałdzie

Zabrakło 6 podpisów. Nie będzie referendum w Gietrzwałdzie

24 kwietnia 2023
503
Feliks Koneczny – Cywilizacja żydowska

Feliks Koneczny – Cywilizacja żydowska

25 lutego 2023
933
Walter Hallstein – jeden z architektów Unii Europejskiej

Walter Hallstein – jeden z architektów Unii Europejskiej

19 października 2021
763
Mecz Widzew Łódź - Juventus Turyn.

Akcja na Widzewie w stanie wojennym

30 kwietnia 2023
320
Feliks Koneczny –  „Cywilizacja bizantyńska”

Feliks Koneczny – „Cywilizacja bizantyńska”

6 lutego 2023
987
Chłop z cyckami i baba z brodą

Chłop z cyckami i baba z brodą

22 maja 2023
191
jszmit

Ten plan to nasza przyszłość

17 maja 2023
190
Mój Boże, Oni chcą wygrać wybory

Mój Boże, Oni chcą wygrać wybory

23 maja 2023
184
Opinie Olsztyn

Najchętniej czytany konserwatywny portal Warmii i Mazur

Tematy w serwisie:
agresja antyPiS Armia Czerwona bezpieczeństwo dekomunizacja Donald Tusk edukacja energetyka geopolityka gospodarka historia Polski II wojna światowa inwestycje Jerzy Szmit KO komunizm koronawirus Kościół Katolicki kultura Lewica LGBT manipulacja media neomarksizm Niemcy Olsztyn opinie olsztyn Piotr Grzymowicz PiS PO polityka zagraniczna Polska Pomnik Wdzięczności Armii Czerwonej Rosja Rząd RP samorząd Stany Zjednoczone Szubienice w Olsztynie totalna opozycja Ukraina Unia Europejska USA wartości wojna Władimir Putin
© 2019-2022 Opinie.Olsztyn.pl. Wszelkie prawa zastrzeżone.
  • Polityka prywatności
  • Olsztyn
  • Warmia i Mazury
  • Historia
  • Kultura
  • Media
  • Polityka
  • Społeczeństwo
  •  
  • Fundacja im. Piotra Poleskiego
  • Kontakt
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki

© 2019-2022 Opinie.Olsztyn.pl. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In