Najchętniej czytany konserwatywny portal Warmii i Mazur
  • Fundacja im. Piotra Poleskiego
  •    
  • Kontakt
Opinie Olsztyn
  • Olsztyn
  • Warmia i Mazury
  • Historia
  • Kultura
  • Media
  • Polityka
  • Społeczeństwo
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Opinie Olsztyn
  • Olsztyn
  • Warmia i Mazury
  • Historia
  • Kultura
  • Media
  • Polityka
  • Społeczeństwo
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Opinie Olsztyn

W rocznicę „diabelskiego paktu” Ribbentrop – Mołotow

dr Waldemar Brenda
23 sierpnia 2022
Historia
Czas czytania (około): 6 minut
0
A A
Pakt Ribbentrop-Molotow - 23 sierpnia 1939 r. Geopolityka.net - polski portal o geopolityce

23 dzień sierpnia w polskim historyczno – rocznicowym kalendarzu przechodzi niemal niezauważony. Oczywiście, że wiemy: 23 sierpnia 1939 r. został w Moskwie podpisany pakt o nieagresji między komunistycznym Związkiem Sowieckim a narodowo-socjalistyczną III Rzeszą Niemiecką. Pakt Ribbentrop – Mołotow uznawany jest powszechnie za jeden kamieni milowych prowadzących do wybuchu II wojny światowej, głównie za sprawą dołączonego doń tajnego protokołu.

A jednak nad Wisłą – rzeką, która w myśl owego tajnego aneksu do oficjalnego traktatu miała stać się linią rozgraniczającą niemiecką strefę wpływów w Europie od sowieckiej – tamto wydarzenie pozostaje raczej w cieniu późniejszej o tydzień napaści Niemiec na Polskę i wybuchu wojny światowej (1 września), a następnie zdradzieckiego włączenia się Związku Sowieckiego do wojny przeciwko Rzeczypospolitej (17 września). Inaczej jest u naszych sąsiadów.

Przenieśmy się do roku 1989. Sowiecki system chwiał się w posadach. W Polsce już samo powietrze zdawało się czynić nas wolnymi. Świat z zapartym tchem, a często i niepokojem obserwował proces wielkich przemian w środkowej Europie, gdy właśnie 23 sierpnia tegoż roku zawrzało w sowieckich republikach nadbałtyckich. W tym dniu co czwarty mieszkaniec sowieckiej Litwy, Łotwy i Estonii wyległ na ulice, by chwycić się za ręce i w tym prostym, acz spektakularnym geście połączyć Rygę, Tallinn oraz Wilno. Tak powstał dwumilionowy, żywy „bałtycki łańcuch”, który w rocznicę moskiewsko-berlińskiej zmowy przypomniał światu, że narody krajów nadbałtyckich domagają się niepodległości. Dlatego dla współczesnych mieszkańców Litwy, Łotwy i Estonii 23 sierpnia to data przypominająca o zapowiedzi zniewolenia (1939 r.)  i zapowiedzi wyzwolenia (1989 r.) całego regionu. Dla nas to – póki co data ważna – ale nie jedyna w ciągu zdarzeń brzemiennych w skutki.

Może więc warto, ponownie przyjrzeć się paktowi sowiecko – niemieckiemu?

Przede wszystkim błędne byłoby przekonanie, że sierpniowa zmowa wzięła się znikąd. Tradycje rosyjsko/sowiecko –pruskiej/niemieckiej współpracy nam, Polakom, całkiem zasadnie kojarzą się z epoką rozbiorów. Po I wojnie światowej wyrazem ponownego zbliżenia był traktat w Rapallo (1922 r.), przez Warszawę postrzegany w kategoriach bezpośredniego zagrożenia młodej państwowości.

Ten „duch Rapallo” zdawał się zanikać wraz z dojściem Hitlera do władzy. Marzenia o przestrzeni życiowej na Wschodzie połączone z głębokim antykomunizmem fűhrera, właśnie w Sowietach kazały widzieć jeden z głównych celów przyszłej ekspansji III Rzeszy, do której II Rzeczpospolita – mimo rozlicznych zachęt płynących z Berlina  pod koniec lat trzydziestych – nie zamierzała się przyłączać. Warszawa stała na stanowisku niezmienności europejskiego status quo i dlatego  – odrzucając propozycje Hitlera – szukała wsparcia we Francji i  Anglii, a równocześnie nie była zainteresowana wciąganiem do gry drugiego europejskiego potwora. Ten jednak, w mrocznych gabinetach Kremla snuł własne plany wykorzystania nadchodzącej pożogi.

Stalin, czując w powietrzu zapach prochu, szukał sposobu na powrót do ducha Rapallo. Wojna w Europie to możliwość ekspansji i choćby doraźnego czerpania obopólnych korzyści przez Niemcy i ZSRS z ewentualnego porozumienia. Czy nie tak właśnie rozumował towarzysz Józef Wissarionowicz?

Wysyłał wyraźne sygnały: podczas oficjalnych przemówień, zamieniając Litwinowa na Mołotowa na stanowisku szefa (wykonawcy?) sowieckiej polityki zagranicznej, zmieniając ton prasowych artykułów… Tajne negocjacje trwały od dłuższego czasu, a gdy wreszcie zaczęły przybierać postać konkretnych ustaleń, po otrzymaniu osobistego telegramu Hitlera, kremlowski dyktator zgodził się na przybycie do Moskwy niemieckiego ministra spraw zagranicznych Joachima von Ribbentropa. 23 sierpnia 1939 r. Ribbentrop podpisał wraz z Wiaczesławem Mołotowem układ o nieagresji między III Rzeszą a Związkiem Sowieckim. Widoczny na fotografiach z tego wydarzenia towarzysz Stalin nie potrafi ukryć zadowolenia. Bo przecież nie tyle sam pakt o nieagresji był dla niego ważny, co dołączony doń tajny protokół…

Pakt Ribbentrop – Mołotow? Czy pakt Hitler  – Stalin? Niektórzy nazywali go „paktem diabelskim”, „IV rozbiorem Polski”, jeszcze inni „sojuszem dla wojny”. Każde z tych określeń niesie w sobie prawdziwą interpretację zdarzeń. Odczytujemy ją z zapisów dokumentu:

„1. Na wypadek przekształcenia terytorialno-politycznego obszaru należącego do państw bałtyckich (Finlandia, Estonia, Łotwa i Litwa), północna granica Litwy tworzy automatycznie granicę sfery interesów niemieckich i ZSRR, przy czym obie strony uznają roszczenia Litwy do terytorium wileńskiego [który był wówczas częścią Polski – przyp.  WB]. 2. Na wypadek terytorialno-politycznego przekształcenia terytoriów należących do państwa polskiego, sfery interesów Niemiec i ZSRR będą rozgraniczone w przybliżeniu przez linię [rzeka Pisa od miejsca,  gdzie rzeka przekraczała wówczas granicę Polski i Prus Wschodnich/ Niemiec do jej ujścia do Narwi – przyp.WB] Narew – Wisła – San. Kwestia, czy w interesie obu uznane będzie za pożądane utrzymanie niepodległego państwa polskiego zostanie definitywnie zdecydowana dopiero w ciągu dalszego rozwoju wypadków politycznych. W każdym razie oba rządy rozwiążą tę kwestię na drodze przyjacielskiego porozumienia.3. Jeżeli chodzi o południowy wschód Europy, to ze strony radzieckiej podkreśla się zainteresowanie Besarabią. Ze strony Niemiec stwierdza się zupełne desinteressment odnośnie do tego terytorium. 4. Protokół ten traktowany będzie przez obie strony w sposób ściśle tajny.”

Dla części postsowieckiej i rosyjskiej historiografii dokument ten – gdy już wyszedł na jaw – był tylko taktycznym zabiegiem Stalina, który odsuwał w ten sposób niebezpieczeństwo bezpośredniego udziału w wojnie. Dla tych, którzy potrafią czytać ze zrozumieniem – tajny protokół oznacza przyjęcie przez Związek Sowiecki współodpowiedzialności za wybuch wojny światowej, z którego to państwo na równi z Niemcami miało czerpać konkretne nabytki terytorialne kosztem Polski, Litwy, Łotwy, Estonii i Rumunii.

Nie wiemy, czy bez traktatu z 23 sierpnia 1939 r. Hitler zdecydowałby się na rozpętanie wojennej zawieruchy. Na pewno byłoby mu trudniej zrealizować pierwszy postawiony cel, jakim było pokonanie Polski. I chociaż sojusz dwóch reżimów totalitarnych nie trwał długo, gdyż obydwaj dyktatorzy mieli w planach kolejne podboje, także kosztem swego doraźnego sojusznika – to właśnie ten czas współpracy (1939 -1941), zapoczątkowany układem podpisanym jeszcze przed tym, jak zaczęły grzmieć działa, przyniósł w naszej części Europy zmiany terytorialne i polityczne, które w znacznym stopniu przetrwały do końca lat osiemdziesiątych XX w. Ich beneficjentem okazał się Związek Socjalistycznych Republik Sowieckich…

W 2008 r. Parlament Europejski ustanowił Dzień Pamięci Ofiar Reżimów Totalitarnych. W 2011 r. zorganizowano w Warszawie po raz pierwszy oficjalne obchody Dnia Pamięci. Podpisana wówczas „Deklaracja Warszawska” podkreślała konieczność podtrzymywania w pamięci mieszkańców Europy zbrodniczych konsekwencji działań reżimów totalitarnych. Pamiętajmy o tym również współcześnie, gdy w 83. rocznicę podpisania „diabelskiego paktu” Ribbentrop – Mołotow, o kilka dni wyprzedzającego wybuch II wojny światowej – w Europie znów grzmią rosyjskie armaty.

dr Waldemar Bredna

Tagi: Adolf HitlerAngliaFrancjageopolitykaII RPII wojna światowaJózef StalinludobójstwoNiemcypakt Ribbentrop-MołotowPolskarozbiorytotalitaryzmZSRR
UdostępnijTweetujWyślij
Poprzedni artykuł

Stanowisko klubów AKO w sprawie przedmiotu „historia i teraźniejszość”

Następny artykuł

Już na zawsze dwudziestoletni… Naznaczeni śmiercią poeci „Sztuki i Narodu”

Podobne artykuły

wypij co nawarzyłeś
Historia

Wypij sam co nawarzyłeś

7 lutego 2023
70
Feliks Koneczny –  „Cywilizacja bizantyńska”
Historia

Feliks Koneczny – „Cywilizacja bizantyńska”

6 lutego 2023
34
Naczelnik Piłsudski otwiera pierwsze posiedzenie Sejmu Ustawodawczego 10 lutego 1919 r.
Historia

Luty 1919: początek Sejmu Ustawodawczego

5 lutego 2023
44
FK
Historia

Feliks Koneczny – filozof historii

25 stycznia 2023
174
Pułk im. powstańca styczniowego walczy z orkami Putina na Ukrainie
Historia

Pułk im. powstańca styczniowego walczy z orkami Putina na Ukrainie

21 stycznia 2023
31
Spotkanie z historią Polski po raz piąty
Historia

Czwartkowy wieczór z historią w Piszu: o zakonie krzyżackim

17 stycznia 2023
84
Następny artykuł
sztuka i naród

Już na zawsze dwudziestoletni… Naznaczeni śmiercią poeci „Sztuki i Narodu”

Rzecznik ZChR Paweł Czyż złożył do sądu zażalenie na obronę radzieckiego monumentu w Olsztynie

Rzecznik ZChR Paweł Czyż złożył do sądu zażalenie na obronę radzieckiego monumentu w Olsztynie

eLGieBeTy

Kilka refleksji na marginesie "legalnej zabawy" fińskiej premier

Campus Polska

Olsztyn. Campus Przyszłości Polski ma promować LGBT

Zaloguj się login żeby komentować

Ostatnio popularne

Koniec Świata

Koniec Świata

4 lutego 2023
564
Janusz N

Olsztyński ślad afery korupcyjnej w PE?

19 stycznia 2023
314
„Rzetelność” TVP3 Olsztyn w sprawie centrum logistycznego niemieckiej sieci handlowej

„Rzetelność” TVP3 Olsztyn w sprawie centrum logistycznego niemieckiej sieci handlowej

13 stycznia 2023
298
Solidarność

Brońmy etosu Solidarności

20 grudnia 2022
376
Sikorski z Chobielina

Konsultant

20 stycznia 2023
263
Wybory 2023 – zwycięstwo „totalnej opozycji”

Wybory 2023 – zwycięstwo „totalnej opozycji”

2 lutego 2023
241
Opcja niemiecka w Radzie Gminy Gietrzwałd

Opcja niemiecka w Radzie Gminy Gietrzwałd

22 stycznia 2023
232
fortune-telling-1989579_640

Proroctwa i przepowiednie na 2023 rok. Święta Łucja, Baba Wanga i Jackowski

30 grudnia 2022
450
ZAPROSZENIE

Gdzie będzie nowe centrum Olsztyna?

26 stycznia 2023
206
Niemcy w Gietrzwałdzie

Niemcy w Gietrzwałdzie

4 stycznia 2023
364
Opinie Olsztyn

Najchętniej czytany konserwatywny portal Warmii i Mazur

Tematy w serwisie:
agresja aksjologia Armia Czerwona dekomunizacja Donald Tusk edukacja energetyka geopolityka gospodarka historia Polski II wojna światowa Joe Biden KO komunizm koronawirus Kościół Katolicki kultura Lewica LGBT manipulacja media neomarksizm Niemcy Olsztyn opinie olsztyn Piotr Grzymowicz PiS PO polityka zagraniczna Polska Pomnik Wdzięczności Armii Czerwonej Rafał Trzaskowski Rosja Rząd RP samorząd Stany Zjednoczone Szubienice w Olsztynie totalna opozycja Ukraina Unia Europejska USA wartości wojna Władimir Putin ZSRR
© 2019-2022 Opinie.Olsztyn.pl. Wszelkie prawa zastrzeżone.
  • Polityka prywatności
  • Olsztyn
  • Warmia i Mazury
  • Historia
  • Kultura
  • Media
  • Polityka
  • Społeczeństwo
  •  
  • Fundacja im. Piotra Poleskiego
  • Kontakt
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki

© 2019-2022 Opinie.Olsztyn.pl. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In