Najchętniej czytany konserwatywny portal Warmii i Mazur
30 czerwca 2022, czwartek
  • Kontakt
Opinie Olsztyn
  • Olsztyn
  • Warmia i Mazury
  • Historia
  • Kultura
  • Media
  • Polityka
  • Społeczeństwo
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Opinie Olsztyn
  • Olsztyn
  • Warmia i Mazury
  • Historia
  • Kultura
  • Media
  • Polityka
  • Społeczeństwo
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Opinie Olsztyn

Z Chicago do Łomży

dr Waldemar Brenda
21 czerwca 2022
Historia
Czas czytania (około): 4 minut
0
A A
Stanisław_Kostka_Łukomski_-_biskup_diecezjalny_łomżyński

W dniach 20-24 czerwca 1926 r. w Chicago odbywał się 28 Kongres Eucharystyczny pod kierunkiem legata papieskiego kard. Giovanni Bonzano. Wśród polskich duchownych uczestniczących w tym wydarzeniu znalazł się 52-letni wikariusz kapitulny diecezji poznańskiej biskup Stanisław Kostka Łukomski. W ostatnim dniu kongresu dowiedział się o mianowaniu go na biskupa łomżyńskiego. Ta nominacja stała się kamieniem milowym jego życiowej drogi, którą miał przebyć jako kapłan i jako obywatel.

Kapłan zaangażowany

Przyszły biskup łomżyński urodził się w ziemi poznańskiej. Był to czas zmagań Polaków pod zaborem niemieckim z germanizacją, czas „najdłuższej wojny nowoczesnej Europy”. Polscy poddani niemieckiego cesarza wciąż czuli nad sobą presję polityczno-religijnego Kulturkampfu. Nic dziwnego, że Kościół stanowił jeden z głównych szańców tej wielkiej Sprawy, za którym skrywała się zagrożona polskość. Z pewnością miało to wpływ na kształtowanie Stanisława Kostki Łukomskiego.

W 1898 r. Łukomski przyjął święcenia kapłańskie. Początkowo sprawował posługę wikarego w Kościelcu, potem pełnił funkcję asystenta arcybiskupa poznańskiego i był proboszczem w Koźminie. Należał do Ligi Narodowej. Organizował kasy pożyczkowe, chóry kościelne, młodzieżowe teatry, spółdzielnie rolnicze. Wybudował Dom Katolicki. Interesował się harcerstwem. W 1916r. objął probostwo w Poznaniu, gdzie kierował m.in. archiwum diecezjalnym. W 1920 r. mianowany biskupem pomocniczym diecezji poznańskiej – przez krótki czas jako wikariusz kapitulny – sprawował faktyczny zarząd diecezją.

W diecezji łomżyńskiej

W 1926 r. bp Stanisław Kostka Łukomski trafił do diecezji, gdzie silne były wpływy ruchu narodowego. Było to już po zamachu majowym, gdy temperatura politycznych napięć tylko chwilowo uległa obniżeniu. Rządy sanacyjne napotykały w tym regionie sporo kontestatorów, co z kolei miało wpływ na nerwowe reakcje władz. Tak było w maju 1935 r., gdy pogrzeb niewątpliwie wielkiego Polaka, jednego z twórców Niepodległej, realnie stojącego na czele państwa Józefa Piłsudskiego, miał nabrać cech masowej manifestacji żałoby. Od razu powiedzmy: tak to widziały władze państwowe, ale też w podobny sposób odczuwała znaczna część społeczeństwa II Rzeczypospolitej. Ale nie wszyscy…

Jednak zaplanowane w Łomży uroczystości kościelne nie zadowalały miejscowych sanatorów, czyli zwolenników obozu rządzącego. Doszło do skandalicznych zajść, które historyk Kościoła prof. Wojciech Guzewicz opisał w „Studiach Ełckich” z 2014 r. jako „internowanie biskupa” Stanisława Kostki Łukomskiego.

Tymczasem biskup łomżyński mocno angażował się w życie tutejszej społeczności wiernych. Wspierał Akcję Katolicką i Katolickie Stowarzyszenia Młodzieży. Zainicjował wydawanie gazety pt. „Sprawa Katolicka” oraz serii wydawniczej „Biblioteka Dobrych Książek”. Można chyba zaryzykować stwierdzenie, że był orędownikiem pracy organicznej w warunkach niepodległej Rzeczypospolitej. Przez dziesięć lat był sekretarzem Konferencji Episkopatu Polski. Rzeczywiście, nie unikał ujawniania swych sympatii politycznych, ale to przecież było typowe dla klarowności i wyrazistości publicznej debaty tamtego czasu.

Okupacja sowiecka i niemiecka

Gdy w 1939 r. wybuchła wojna bp Łukomski opuścił Łomżę. Powrócił tu dopiero po ustaniu okupacji sowieckiej w lipcu 1941 r. Ale i pod okupacją niemiecką nie było mu dane spokojnie pracować. Początkowo próbował odwiedzać poszczególne parafie. W kazaniach głosił konieczność przestrzegania zasad moralnych. Próbował reagować na niemieckie zbrodnie. W 1944 r. udało mu się ocalić od wysadzenia łomżyńską katedrę.

„Wyzwolenie”?

Objęcie władzy przez komunistów w powojennej Polsce oceniał negatywnie. Profesor Krzysztof Sychowicz ustalił, że biskup kilkakrotnie spotykał się z członkami konspiracyjnego Narodowego Zjednoczenia Wojskowego. W kazaniach wskazywał na sfałszowanie wyborów przez władzę. Piętnował donosicielstwo. Ta postawa musiała przyciągnąć uwagę komunistycznego aparatu represji, który systematycznie inwigilował biskupa łomżyńskiego. Dochodziło do licznych zatargów i prowokacji wymierzonych w biskupa i księży. Czy tak właśnie należy postrzegać tragiczny wypadek samochodowy, w wyniku którego biskup zginął 28 października 1948 r.?

Według prof. Sychowicza bp Stanisław Kostka Łukomski był postrzegany jako jeden z ewentualnych następców zmarłego Prymasa kard. Augusta Hlonda. To on przewodniczył ceremonii pogrzebowej kardynała, więc z pewnością śmierć bezkompromisowego biskupa łomżyńskiego, była z ulgą przyjęta przez komunistów. Zapewne nigdy nie wyjaśnimy wątpliwości, czy była przez nich również przygotowana…

dr Waldemar Brenda

Tagi: aksjologiabezpiekaII wojna światowainwigilacjakomuniścikomunizmKościół KatolickiNarodowe Zjednoczenie Wojskoweopinie olsztynStanisław Kostka ŁukomskiUrząd Bezpieczeństwawartości
UdostępnijTweetujWyślij
Poprzedni artykuł

III RP – historyczna klęska Polaków

Następny artykuł

Widziane z Torunia: W kontekście piłki nożnej

Podobne artykuły

Widziane z Torunia: W kontekście piłki nożnej
Historia

Widziane z Torunia: W kontekście piłki nożnej

21 czerwca 2022
28
Zwoje-Biblijne-odnalezione-w-Qumran
Historia

Qumran – biblijny wstrząs

15 czerwca 2022
552
Piaśnica - przed egzekucją | źródło: bialczynski.pl
Historia

Dlaczego „Kaszubska Golgota”? Ofiarom trzeba przywrócić pamięć…

12 czerwca 2022
59
mieczyk-chrobrego
Historia

Obóz Wielkiej Polski – przeciwnicy sanacji

10 czerwca 2022
874
Mały kodeks karny 1947 r.
Historia

„Kto rozpowszechnia fałszywe wiadomości…”

9 czerwca 2022
143
Na pierwszym planie od lewej: Michał Ostapowicz (IPN Olsztyn), Halina Cisło-Wiśniewska
Historia

Listy Żołnierza Niezłomnego do ukochanej dotarły do adresatki po ponad 70 latach

29 maja 2022
71
Następny artykuł
Widziane z Torunia: W kontekście piłki nożnej

Widziane z Torunia: W kontekście piłki nożnej

USA-demografia

Problemy amerykańskiej demografii…

tory

Utracona szansa rewitalizacji Kolei Nadzalewowej

DALEKI KRAJ

"Daleki kraj. Opowieść o warmińskiej wsi Ruś" - spotkanie autorskie z Petrą Reski

Zaloguj się login żeby komentować

Ostatnio popularne

Depopulacja - Polska

Depopulacja Polski

18 stycznia 2022
7.1k
Co powstanie w miejscu szubienic?

Co powstanie w miejscu szubienic?

6 kwietnia 2022
3k
Jezus-Barabasz

Dlaczego zabito Jezusa Chrystusa?

13 kwietnia 2022
2.7k
Jedwabny szlak – Inicjatywa Pasa i Szlaku

Jedwabny szlak – Inicjatywa Pasa i Szlaku

21 kwietnia 2022
2.5k
depopulacja Francja

Depopulacja Francji

7 kwietnia 2022
1.7k
NSZ

NSZ – druga siła podziemnej Polski

15 maja 2022
1.6k
union-jack

Depopulacja Wielkiej Brytanii

12 maja 2022
1.2k
Grupa Wagnera

„Grupa Wagnera” – prywatna Armia Kremla

28 kwietnia 2022
1.2k
Ukraina – krew przedmurza…

Ukraina – krew przedmurza…

13 marca 2022
1.1k
Dziady’68 – wielka ustawka…

Dziady’68 – wielka ustawka…

7 marca 2022
986
Opinie Olsztyn

Najchętniej czytany konserwatywny portal Warmii i Mazur

Tematy w serwisie:
aborcja agresja demokracja Donald Tusk edukacja energetyka geopolityka gospodarka historia historia Polski II wojna światowa Joe Biden KO komunizm koronawirus Lewica LGBT manipulacja media NATO nazizm neomarksizm Niemcy Olsztyn opinie olsztyn Piotr Grzymowicz PiS PO polityka zagraniczna Polska Pomnik Wdzięczności Armii Czerwonej Rafał Trzaskowski Rosja samorząd Stany Zjednoczone szkoła Szubienice w Olsztynie totalna opozycja Ukraina Unia Europejska USA wartości wojna Władimir Putin ZSRR
© 2019-2022 Opinie.Olsztyn.pl. Wszelkie prawa zastrzeżone.
  • Polityka prywatności
  • Olsztyn
  • Warmia i Mazury
  • Historia
  • Kultura
  • Media
  • Polityka
  • Społeczeństwo
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki

© 2019-2022 Opinie.Olsztyn.pl. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In