Najchętniej czytany konserwatywny portal Warmii i Mazur
  • Fundacja im. Piotra Poleskiego
  •    
  • Kontakt
Opinie Olsztyn
  • Olsztyn
  • Warmia i Mazury
  • Historia
  • Kultura
  • Media
  • Polityka
  • Społeczeństwo
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Opinie Olsztyn
  • Olsztyn
  • Warmia i Mazury
  • Historia
  • Kultura
  • Media
  • Polityka
  • Społeczeństwo
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Opinie Olsztyn

Z Chicago do Łomży

dr Waldemar Brenda
21 czerwca 2022
Historia
Czas czytania (około): 4 minut
0
A A
Stanisław_Kostka_Łukomski_-_biskup_diecezjalny_łomżyński

W dniach 20-24 czerwca 1926 r. w Chicago odbywał się 28 Kongres Eucharystyczny pod kierunkiem legata papieskiego kard. Giovanni Bonzano. Wśród polskich duchownych uczestniczących w tym wydarzeniu znalazł się 52-letni wikariusz kapitulny diecezji poznańskiej biskup Stanisław Kostka Łukomski. W ostatnim dniu kongresu dowiedział się o mianowaniu go na biskupa łomżyńskiego. Ta nominacja stała się kamieniem milowym jego życiowej drogi, którą miał przebyć jako kapłan i jako obywatel.

Kapłan zaangażowany

Przyszły biskup łomżyński urodził się w ziemi poznańskiej. Był to czas zmagań Polaków pod zaborem niemieckim z germanizacją, czas „najdłuższej wojny nowoczesnej Europy”. Polscy poddani niemieckiego cesarza wciąż czuli nad sobą presję polityczno-religijnego Kulturkampfu. Nic dziwnego, że Kościół stanowił jeden z głównych szańców tej wielkiej Sprawy, za którym skrywała się zagrożona polskość. Z pewnością miało to wpływ na kształtowanie Stanisława Kostki Łukomskiego.

W 1898 r. Łukomski przyjął święcenia kapłańskie. Początkowo sprawował posługę wikarego w Kościelcu, potem pełnił funkcję asystenta arcybiskupa poznańskiego i był proboszczem w Koźminie. Należał do Ligi Narodowej. Organizował kasy pożyczkowe, chóry kościelne, młodzieżowe teatry, spółdzielnie rolnicze. Wybudował Dom Katolicki. Interesował się harcerstwem. W 1916r. objął probostwo w Poznaniu, gdzie kierował m.in. archiwum diecezjalnym. W 1920 r. mianowany biskupem pomocniczym diecezji poznańskiej – przez krótki czas jako wikariusz kapitulny – sprawował faktyczny zarząd diecezją.

W diecezji łomżyńskiej

W 1926 r. bp Stanisław Kostka Łukomski trafił do diecezji, gdzie silne były wpływy ruchu narodowego. Było to już po zamachu majowym, gdy temperatura politycznych napięć tylko chwilowo uległa obniżeniu. Rządy sanacyjne napotykały w tym regionie sporo kontestatorów, co z kolei miało wpływ na nerwowe reakcje władz. Tak było w maju 1935 r., gdy pogrzeb niewątpliwie wielkiego Polaka, jednego z twórców Niepodległej, realnie stojącego na czele państwa Józefa Piłsudskiego, miał nabrać cech masowej manifestacji żałoby. Od razu powiedzmy: tak to widziały władze państwowe, ale też w podobny sposób odczuwała znaczna część społeczeństwa II Rzeczypospolitej. Ale nie wszyscy…

Jednak zaplanowane w Łomży uroczystości kościelne nie zadowalały miejscowych sanatorów, czyli zwolenników obozu rządzącego. Doszło do skandalicznych zajść, które historyk Kościoła prof. Wojciech Guzewicz opisał w „Studiach Ełckich” z 2014 r. jako „internowanie biskupa” Stanisława Kostki Łukomskiego.

Tymczasem biskup łomżyński mocno angażował się w życie tutejszej społeczności wiernych. Wspierał Akcję Katolicką i Katolickie Stowarzyszenia Młodzieży. Zainicjował wydawanie gazety pt. „Sprawa Katolicka” oraz serii wydawniczej „Biblioteka Dobrych Książek”. Można chyba zaryzykować stwierdzenie, że był orędownikiem pracy organicznej w warunkach niepodległej Rzeczypospolitej. Przez dziesięć lat był sekretarzem Konferencji Episkopatu Polski. Rzeczywiście, nie unikał ujawniania swych sympatii politycznych, ale to przecież było typowe dla klarowności i wyrazistości publicznej debaty tamtego czasu.

Okupacja sowiecka i niemiecka

Gdy w 1939 r. wybuchła wojna bp Łukomski opuścił Łomżę. Powrócił tu dopiero po ustaniu okupacji sowieckiej w lipcu 1941 r. Ale i pod okupacją niemiecką nie było mu dane spokojnie pracować. Początkowo próbował odwiedzać poszczególne parafie. W kazaniach głosił konieczność przestrzegania zasad moralnych. Próbował reagować na niemieckie zbrodnie. W 1944 r. udało mu się ocalić od wysadzenia łomżyńską katedrę.

„Wyzwolenie”?

Objęcie władzy przez komunistów w powojennej Polsce oceniał negatywnie. Profesor Krzysztof Sychowicz ustalił, że biskup kilkakrotnie spotykał się z członkami konspiracyjnego Narodowego Zjednoczenia Wojskowego. W kazaniach wskazywał na sfałszowanie wyborów przez władzę. Piętnował donosicielstwo. Ta postawa musiała przyciągnąć uwagę komunistycznego aparatu represji, który systematycznie inwigilował biskupa łomżyńskiego. Dochodziło do licznych zatargów i prowokacji wymierzonych w biskupa i księży. Czy tak właśnie należy postrzegać tragiczny wypadek samochodowy, w wyniku którego biskup zginął 28 października 1948 r.?

Według prof. Sychowicza bp Stanisław Kostka Łukomski był postrzegany jako jeden z ewentualnych następców zmarłego Prymasa kard. Augusta Hlonda. To on przewodniczył ceremonii pogrzebowej kardynała, więc z pewnością śmierć bezkompromisowego biskupa łomżyńskiego, była z ulgą przyjęta przez komunistów. Zapewne nigdy nie wyjaśnimy wątpliwości, czy była przez nich również przygotowana…

dr Waldemar Brenda

Tagi: aksjologiabezpiekaII wojna światowainwigilacjakomuniścikomunizmKościół KatolickiNarodowe Zjednoczenie Wojskoweopinie olsztynStanisław Kostka ŁukomskiUrząd Bezpieczeństwawartości
UdostępnijTweetujWyślij
Poprzedni artykuł

III RP – historyczna klęska Polaków

Następny artykuł

Widziane z Torunia: W kontekście piłki nożnej

Podobne artykuły

wypij co nawarzyłeś
Historia

Wypij sam co nawarzyłeś

7 lutego 2023
86
Feliks Koneczny –  „Cywilizacja bizantyńska”
Historia

Feliks Koneczny – „Cywilizacja bizantyńska”

6 lutego 2023
43
Naczelnik Piłsudski otwiera pierwsze posiedzenie Sejmu Ustawodawczego 10 lutego 1919 r.
Historia

Luty 1919: początek Sejmu Ustawodawczego

5 lutego 2023
54
FK
Historia

Feliks Koneczny – filozof historii

25 stycznia 2023
183
Pułk im. powstańca styczniowego walczy z orkami Putina na Ukrainie
Historia

Pułk im. powstańca styczniowego walczy z orkami Putina na Ukrainie

21 stycznia 2023
32
Spotkanie z historią Polski po raz piąty
Historia

Czwartkowy wieczór z historią w Piszu: o zakonie krzyżackim

17 stycznia 2023
84
Następny artykuł
Widziane z Torunia: W kontekście piłki nożnej

Widziane z Torunia: W kontekście piłki nożnej

USA-demografia

Problemy amerykańskiej demografii…

tory

Utracona szansa rewitalizacji Kolei Nadzalewowej

DALEKI KRAJ

"Daleki kraj. Opowieść o warmińskiej wsi Ruś" - spotkanie autorskie z Petrą Reski

Zaloguj się login żeby komentować

Ostatnio popularne

Koniec Świata

Koniec Świata

4 lutego 2023
576
Janusz N

Olsztyński ślad afery korupcyjnej w PE?

19 stycznia 2023
320
„Rzetelność” TVP3 Olsztyn w sprawie centrum logistycznego niemieckiej sieci handlowej

„Rzetelność” TVP3 Olsztyn w sprawie centrum logistycznego niemieckiej sieci handlowej

13 stycznia 2023
298
Solidarność

Brońmy etosu Solidarności

20 grudnia 2022
385
Sikorski z Chobielina

Konsultant

20 stycznia 2023
265
Wybory 2023 – zwycięstwo „totalnej opozycji”

Wybory 2023 – zwycięstwo „totalnej opozycji”

2 lutego 2023
244
Opcja niemiecka w Radzie Gminy Gietrzwałd

Opcja niemiecka w Radzie Gminy Gietrzwałd

22 stycznia 2023
240
fortune-telling-1989579_640

Proroctwa i przepowiednie na 2023 rok. Święta Łucja, Baba Wanga i Jackowski

30 grudnia 2022
458
ZAPROSZENIE

Gdzie będzie nowe centrum Olsztyna?

26 stycznia 2023
208
Dramat Grzymowicza. Nikt nie chce być jego zastępcą

Dramat Grzymowicza. Nikt nie chce być jego zastępcą

16 stycznia 2023
196
Opinie Olsztyn

Najchętniej czytany konserwatywny portal Warmii i Mazur

Tematy w serwisie:
agresja aksjologia Armia Czerwona dekomunizacja Donald Tusk edukacja energetyka geopolityka gospodarka historia Polski II wojna światowa Jerzy Szmit Joe Biden KO komunizm koronawirus Kościół Katolicki kultura Lewica LGBT manipulacja media neomarksizm Niemcy Olsztyn opinie olsztyn Piotr Grzymowicz PiS PO polityka zagraniczna Polska Pomnik Wdzięczności Armii Czerwonej Rafał Trzaskowski Rosja Rząd RP samorząd Stany Zjednoczone Szubienice w Olsztynie totalna opozycja Ukraina Unia Europejska USA wartości wojna Władimir Putin
© 2019-2022 Opinie.Olsztyn.pl. Wszelkie prawa zastrzeżone.
  • Polityka prywatności
  • Olsztyn
  • Warmia i Mazury
  • Historia
  • Kultura
  • Media
  • Polityka
  • Społeczeństwo
  •  
  • Fundacja im. Piotra Poleskiego
  • Kontakt
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki

© 2019-2022 Opinie.Olsztyn.pl. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In