Najchętniej czytany konserwatywny portal Warmii i Mazur
  • Fundacja im. Piotra Poleskiego
  •    
  • Kontakt
Opinie Olsztyn
  • Olsztyn
  • Warmia i Mazury
  • Historia
  • Kultura
  • Media
  • Polityka
  • Społeczeństwo
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Opinie Olsztyn
  • Olsztyn
  • Warmia i Mazury
  • Historia
  • Kultura
  • Media
  • Polityka
  • Społeczeństwo
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Opinie Olsztyn

Z Chicago do Łomży

dr Waldemar Brenda
21 czerwca 2022
Historia
Czas czytania (około): 4 minut
0
A A
Stanisław_Kostka_Łukomski_-_biskup_diecezjalny_łomżyński

W dniach 20-24 czerwca 1926 r. w Chicago odbywał się 28 Kongres Eucharystyczny pod kierunkiem legata papieskiego kard. Giovanni Bonzano. Wśród polskich duchownych uczestniczących w tym wydarzeniu znalazł się 52-letni wikariusz kapitulny diecezji poznańskiej biskup Stanisław Kostka Łukomski. W ostatnim dniu kongresu dowiedział się o mianowaniu go na biskupa łomżyńskiego. Ta nominacja stała się kamieniem milowym jego życiowej drogi, którą miał przebyć jako kapłan i jako obywatel.

Kapłan zaangażowany

Przyszły biskup łomżyński urodził się w ziemi poznańskiej. Był to czas zmagań Polaków pod zaborem niemieckim z germanizacją, czas „najdłuższej wojny nowoczesnej Europy”. Polscy poddani niemieckiego cesarza wciąż czuli nad sobą presję polityczno-religijnego Kulturkampfu. Nic dziwnego, że Kościół stanowił jeden z głównych szańców tej wielkiej Sprawy, za którym skrywała się zagrożona polskość. Z pewnością miało to wpływ na kształtowanie Stanisława Kostki Łukomskiego.

W 1898 r. Łukomski przyjął święcenia kapłańskie. Początkowo sprawował posługę wikarego w Kościelcu, potem pełnił funkcję asystenta arcybiskupa poznańskiego i był proboszczem w Koźminie. Należał do Ligi Narodowej. Organizował kasy pożyczkowe, chóry kościelne, młodzieżowe teatry, spółdzielnie rolnicze. Wybudował Dom Katolicki. Interesował się harcerstwem. W 1916r. objął probostwo w Poznaniu, gdzie kierował m.in. archiwum diecezjalnym. W 1920 r. mianowany biskupem pomocniczym diecezji poznańskiej – przez krótki czas jako wikariusz kapitulny – sprawował faktyczny zarząd diecezją.

W diecezji łomżyńskiej

W 1926 r. bp Stanisław Kostka Łukomski trafił do diecezji, gdzie silne były wpływy ruchu narodowego. Było to już po zamachu majowym, gdy temperatura politycznych napięć tylko chwilowo uległa obniżeniu. Rządy sanacyjne napotykały w tym regionie sporo kontestatorów, co z kolei miało wpływ na nerwowe reakcje władz. Tak było w maju 1935 r., gdy pogrzeb niewątpliwie wielkiego Polaka, jednego z twórców Niepodległej, realnie stojącego na czele państwa Józefa Piłsudskiego, miał nabrać cech masowej manifestacji żałoby. Od razu powiedzmy: tak to widziały władze państwowe, ale też w podobny sposób odczuwała znaczna część społeczeństwa II Rzeczypospolitej. Ale nie wszyscy…

Jednak zaplanowane w Łomży uroczystości kościelne nie zadowalały miejscowych sanatorów, czyli zwolenników obozu rządzącego. Doszło do skandalicznych zajść, które historyk Kościoła prof. Wojciech Guzewicz opisał w „Studiach Ełckich” z 2014 r. jako „internowanie biskupa” Stanisława Kostki Łukomskiego.

Tymczasem biskup łomżyński mocno angażował się w życie tutejszej społeczności wiernych. Wspierał Akcję Katolicką i Katolickie Stowarzyszenia Młodzieży. Zainicjował wydawanie gazety pt. „Sprawa Katolicka” oraz serii wydawniczej „Biblioteka Dobrych Książek”. Można chyba zaryzykować stwierdzenie, że był orędownikiem pracy organicznej w warunkach niepodległej Rzeczypospolitej. Przez dziesięć lat był sekretarzem Konferencji Episkopatu Polski. Rzeczywiście, nie unikał ujawniania swych sympatii politycznych, ale to przecież było typowe dla klarowności i wyrazistości publicznej debaty tamtego czasu.

Okupacja sowiecka i niemiecka

Gdy w 1939 r. wybuchła wojna bp Łukomski opuścił Łomżę. Powrócił tu dopiero po ustaniu okupacji sowieckiej w lipcu 1941 r. Ale i pod okupacją niemiecką nie było mu dane spokojnie pracować. Początkowo próbował odwiedzać poszczególne parafie. W kazaniach głosił konieczność przestrzegania zasad moralnych. Próbował reagować na niemieckie zbrodnie. W 1944 r. udało mu się ocalić od wysadzenia łomżyńską katedrę.

„Wyzwolenie”?

Objęcie władzy przez komunistów w powojennej Polsce oceniał negatywnie. Profesor Krzysztof Sychowicz ustalił, że biskup kilkakrotnie spotykał się z członkami konspiracyjnego Narodowego Zjednoczenia Wojskowego. W kazaniach wskazywał na sfałszowanie wyborów przez władzę. Piętnował donosicielstwo. Ta postawa musiała przyciągnąć uwagę komunistycznego aparatu represji, który systematycznie inwigilował biskupa łomżyńskiego. Dochodziło do licznych zatargów i prowokacji wymierzonych w biskupa i księży. Czy tak właśnie należy postrzegać tragiczny wypadek samochodowy, w wyniku którego biskup zginął 28 października 1948 r.?

Według prof. Sychowicza bp Stanisław Kostka Łukomski był postrzegany jako jeden z ewentualnych następców zmarłego Prymasa kard. Augusta Hlonda. To on przewodniczył ceremonii pogrzebowej kardynała, więc z pewnością śmierć bezkompromisowego biskupa łomżyńskiego, była z ulgą przyjęta przez komunistów. Zapewne nigdy nie wyjaśnimy wątpliwości, czy była przez nich również przygotowana…

dr Waldemar Brenda

Tagi: aksjologiabezpiekaII wojna światowainwigilacjakomuniścikomunizmKościół KatolickiNarodowe Zjednoczenie Wojskoweopinie olsztynStanisław Kostka ŁukomskiUrząd Bezpieczeństwawartości
UdostępnijTweetujWyślij
Poprzedni artykuł

III RP – historyczna klęska Polaków

Następny artykuł

Widziane z Torunia: W kontekście piłki nożnej

Podobne artykuły

Powstanie Zabajkalskie ostatnim akordem Powstania Styczniowego
Historia

Powstanie Zabajkalskie ostatnim akordem Powstania Styczniowego

5 czerwca 2023
19
Feliks Koneczny – Cywilizacja Łacińska
Historia

Feliks Koneczny – Cywilizacja Łacińska

31 maja 2023
51
Początki pojęcia „Ziemie Odzyskane”*
Historia

Początki pojęcia „Ziemie Odzyskane”*

11 maja 2023
38
Mecz Widzew Łódź - Juventus Turyn.
Historia

Akcja na Widzewie w stanie wojennym

30 kwietnia 2023
320
Policjant z Miednoje w Iławie…
Historia

Policjant z Miednoje w Iławie…

15 kwietnia 2023
34
Wlodzimierz Lenin przemawia w Moskwie w maju 1920 roku
Historia

Bolszewicy, wczoraj i dziś…

4 kwietnia 2023
75
Następny artykuł
Widziane z Torunia: W kontekście piłki nożnej

Widziane z Torunia: W kontekście piłki nożnej

USA-demografia

Problemy amerykańskiej demografii…

tory

Utracona szansa rewitalizacji Kolei Nadzalewowej

DALEKI KRAJ

"Daleki kraj. Opowieść o warmińskiej wsi Ruś" - spotkanie autorskie z Petrą Reski

Zaloguj się login żeby komentować

Ostatnio popularne

Obrona Gietrzwałdu – walka z czerwoną pajęczyną

Obrona Gietrzwałdu – walka z czerwoną pajęczyną

6 maja 2023
797
„Nieczysty” reportaż o Gietrzwałdzie

„Nieczysty” reportaż o Gietrzwałdzie

24 maja 2023
299
Zabrakło 6 podpisów. Nie będzie referendum w Gietrzwałdzie

Zabrakło 6 podpisów. Nie będzie referendum w Gietrzwałdzie

24 kwietnia 2023
503
Feliks Koneczny – Cywilizacja żydowska

Feliks Koneczny – Cywilizacja żydowska

25 lutego 2023
933
Walter Hallstein – jeden z architektów Unii Europejskiej

Walter Hallstein – jeden z architektów Unii Europejskiej

19 października 2021
763
Mecz Widzew Łódź - Juventus Turyn.

Akcja na Widzewie w stanie wojennym

30 kwietnia 2023
320
Feliks Koneczny –  „Cywilizacja bizantyńska”

Feliks Koneczny – „Cywilizacja bizantyńska”

6 lutego 2023
987
Chłop z cyckami i baba z brodą

Chłop z cyckami i baba z brodą

22 maja 2023
191
jszmit

Ten plan to nasza przyszłość

17 maja 2023
190
Mój Boże, Oni chcą wygrać wybory

Mój Boże, Oni chcą wygrać wybory

23 maja 2023
184
Opinie Olsztyn

Najchętniej czytany konserwatywny portal Warmii i Mazur

Tematy w serwisie:
agresja antyPiS Armia Czerwona bezpieczeństwo dekomunizacja Donald Tusk edukacja energetyka geopolityka gospodarka historia Polski II wojna światowa inwestycje Jerzy Szmit KO komunizm koronawirus Kościół Katolicki kultura Lewica LGBT manipulacja media neomarksizm Niemcy Olsztyn opinie olsztyn Piotr Grzymowicz PiS PO polityka zagraniczna Polska Pomnik Wdzięczności Armii Czerwonej Rosja Rząd RP samorząd Stany Zjednoczone Szubienice w Olsztynie totalna opozycja Ukraina Unia Europejska USA wartości wojna Władimir Putin
© 2019-2022 Opinie.Olsztyn.pl. Wszelkie prawa zastrzeżone.
  • Polityka prywatności
  • Olsztyn
  • Warmia i Mazury
  • Historia
  • Kultura
  • Media
  • Polityka
  • Społeczeństwo
  •  
  • Fundacja im. Piotra Poleskiego
  • Kontakt
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki

© 2019-2022 Opinie.Olsztyn.pl. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In