Trzy instytucje Unii Europejskiej: Rada, Parlament i Komisja porozumiały się, efektem czego jest budżet UE na 2023 rok, trzeci w obecnych ramach finansowych 2021 -2027, bo UE planuje swoje wydatki i dochody na siedem lat. Na zobowiązania, czyli na realizację polityk i działań zabezpieczono 186,6 mld euro i jest to więcej o 4,4 mld euro niż w roku 2022. Z kolei na płatności, czyli zapewnienie płynności finansowej potrzebnej do realizacji transferów między beneficjentami a budżetem UE środki na 2023 rok wynoszą 166,6 mld euro i są mniejsze o 1,4 mld euro w porównaniu do roku 2022.
Budżet ten zapewnia środki na politykę spójności, Wspólną Politykę Rolną, na wsparcie dla Ukrainy, i uchodźców z tego kraju, zieloną i cyfrową transformację, oraz odbudowę gospodarki po covidzie, jak również pomoc na militarne możliwości transportowe i ochronę granic UE.
Budżet ten jest dla Polski korzystny, bo realizuje nasze priorytety. Zakłada się, że Polska wpłaci do budżetu UE w 2023 roku w sumie ok. 7 mld euro, czyli o 8,9% więcej niż w 2022 r., a wynika to m.in. z szybszego tempa rozwoju Polski w porównaniu do większości pozostałych państw członkowskich, wyższego wzrostu podstawy VAT na tle innych krajów, wzrostu wpłaty Polski z tytułu nieprzetworzonych opakowań plastikowych oraz rosnących wpływów z opłat celnych. W sumie wpłata Polski będzie stanowiła 4,3% wpłat wszystkich 27 krajów UE. Trzeba zaznaczyć, że każda krajowa składka do budżetu UE ma charakter uniwersalny, bo zasila cały budżet, oraz że krajowa składka do budżetu UE zależy od wielkości środków na płatności w danym roku budżetowym.
Oczywiście nas najbardziej interesuje, ile środków z budżetu na rok 2023 uzyskamy jako Polska. W tej chwili tego nie można przewidzieć dokładnie, ale już wiemy, że dostaniemy więcej, niż wpłacimy do budżetu UE, podobnie jak w roku 2022, w którym od stycznia do października trafiło do Polski ok. 13 mld euro przy polskiej wpłacie w tym roku w wysokości 5,9 mld euro (plus 6 mld euro).
W powiązaniu z budżetem UE przegłosowano także zmiany legislacyjne umożliwiające udzielenie Ukrainie 18 mld euro pożyczki na rok 2023 na tzw. funkcjonowanie państwa ukraińskiego (nie na odbudowę). Tych 18 mld euro państwa unijne nie muszą żyrować, będą jednak spłacać odsetki od tej pożyczki.
Żeby Ukraina jako państwo przeżyła, powinna jeszcze otrzymać drugie 18 mld euro, prawdopodobnie będą to środki z USA. Niezwykle ważne jest, by na posiedzeniu ministrów finansów UE w dniu 6 .12.2022 roku Węgry nie zawetowały 18 mld euro pomocy dla Ukrainy, bo wówczas pomoc dla Ukrainy nie popłynie z UE, co może Putin wykorzystać, zwiększając zimowe ataki na broniącą niepodległości Ukrainę.
dr Bogdan Rzońca
Poseł do PE
