We wtorek 30 listopada w Berlinie odbyła się promocja najnowszej publikacji wydanej przez Stowarzyszenie Patria Nostra we współpracy z Touro College Berlin. Polski tytuł publikacji brzmi „Wina bez pokuty? Niemcy i zbrodnie w Polsce w czasie II wojny światowej”. Tytuł oryginału to „Schuld ohne Sühne? Deutschland und die Verbrechen in Polen im Zweiten Weltkrieg”. Książka wydana została w języku niemieckim i jest przeznaczona dla niemieckiego odbiorcy. Odbiorcy, którego świadomość na temat zbrodni niemieckich popełnionych na terenie okupowanej Polski jest nikła.
Projekt „Wydanie monografii pokonferencyjnej o współczesnych sposobach upamiętniania prawdy o niemieckim ludobójstwie na terenie okupowanej Polski” jest finansowany ze środków MSZ w ramach programu Dyplomacja Publiczna 2021, komponent III „Dialog polsko-żydowski – wspólne dziedzictwo i przyszłość.
Publikacja jest pokłosiem międzynarodowej konferencji naukowej, którą stowarzyszenie Patria Nostra i Touro College Berlin zorganizowały w listopadzie 2020r. Mówiono na niej o niemieckim terrorze i ludobójstwie na Polakach w czasie II wojny światowej, a także moralnym prawie domagania się od Niemiec reparacji za zniszczenia wojenne.
Promocja publikacji pokonferencyjnej była nie tylko spotkaniem autorów i prelegentów, w tym członków stowarzyszenia Patria Nostra, dr Pawła Ukielskiego z Muzeum Powstania Warszawskiego, dr Mateusza Falkowskiego z Instytutu Pileckiego, a także dziennikarzy polskich i niemieckich. Przede wszystkim towarzyszyła jej dyskusja uznanych niemieckich historyków. Przeanalizowali oni kwestie przyszłości niemieckiej pamięci o zbrodniach wojennych w okupowanej Europie, dokonanych na różnych narodach. Nasza książka była więc w pewnym sensie wstępnym rozważaniem i podstawą do interesującej i cennej naukowo i merytorycznie dyskusji.
Debatę moderował prof. Stephan Lehnstaedt z Touro College Berlin, kierujący wydziałem Studia nad Holocaustem. Udział w niej wzięli:
– prof. dr Peter Oliver Loew (dyrektor Niemieckiego Instytutu Polskiego w Darmstadt),
– dr Jörg Morré (Dyrektor Muzeum Niemiecko-Rosyjskiego w Berlinie) oraz
– dr Sabine Rutar (Instytut Studiów Europy Wschodniej i Południowo-Wschodniej w Regensburg).
Książka „Wina bez pokuty…” pokazuje, że różnorakie niemiecko-polskie perspektywy II wojny światowej nie zawsze są wygodne. Publikacja porusza niedostatek wiedzy Niemców o zbrodniach w Polsce w czasie II wojny światowej. Pokazuje „niedociągnięcia” wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych. Uwypukla skutki skromnych reparacji wojennych i ich zasadność. Udziela odpowiedzi na pytanie, dlaczego termin „polskie obozy koncentracyjne” jest nie do przyjęcia. Pokazuje też, jak muzea (polskie i niemieckie) radzą sobie ze wspólną przeszłością w obu krajach.
Autorzy publikacji to: Lech Obara, Marta Ansilewska-Lehnstaedt, Igor Kąkolewski, Łukasz Jasiński, Paweł Ukielski, Stanisław Żerko i Daniel Brewing. Słowo wstępne, streszczenie i redakcja leżała w gestii prof. Stephana Lehnstaedta.
Aneta Markowska
