W centrum Warmii, 50 kilometrów od Olsztyna, nad rzeką Łyną i Symsarną, w Lidzbarku Warmińskim, znajduje się zamek Biskupów Warmińskich.
Zamek otaczają pozostałości systemu obwarowań. Średniowieczna budowla leżąca w centrum szesnasto-tysięcznego miasteczka posiada most zapewniający dojazd od strony przedzamcza. Czteroskrzydłowy obiekt zaczęto budować już od 1350 r. Budowę zamku ukończono pod koniec XIV wieku, a szereg zdobień i malowideł pojawił się tu w XIV i XV wieku. Zamek pełnił rolę obronną, reprezentacyjną i mieszkalną. W czasie odbudowy po pożarze w 1442 roku, w zamku pojawiły się wieżyczki narożne. Po kolejnym pożarze w 1559 roku wzniesiono zachowane do dziś więźby dachowe. Obiekt posiada spore piwnice, które używane były jako magazyny, żywności i więzienie. To tu znajdowały się kiedyś piece do ogrzewania zamku ciepłym powietrzem. Dziś znajdują się tu sale ekspozycyjne. Zamek Lidzbarski mieścił na swoim terenie browar, piekarnie, kuchnie, magazyny, zbrojownię i szkołę dla chłopców pruskich. Przy obiekcie wniesiono w 1673 roku pałac (zamek średni), z którego korzystała 8 biskupów, jednak obiekt został rozebrany w 1840 roku i pozostały po nim jedynie fundamenty. Przedzamcze, w którego narożniku zachowała się cylindryczna baszta z XVI wieku, otoczone jest trzema skrzydłami budowli, które pełniły kiedyś rolę sądu. W samym zamku możemy obejrzeć wielki refektarz, kaplicę zamkową, komnatę audiencyjną i pomieszczenia wysokiej wieży.
Od czasu Pokoju Toruńskiego podpisanego w 1466 roku ziemie te związane zostały na stałe z Koroną.
Zamek Lidzbarski był miejscem działalności naukowej, publicznej i artystycznej. Najbardziej znaną postacią działającą w Lidzbarku Warmińskim był Mikołaj Kopernik, który u boku swojego wuja, biskupa warmińskiego Łukasza Watzenroda pracował tu w latach 1507-1510. Kopernik był angażowany do wielu spraw dyplomatycznych, sądowniczych i administracyjnych co nie dawało mu zbyt wiele czasu na pracę naukową. Tu w spisanym na zamku Komentarzyku, zarysowano teorię heliocentryczną, będącą przełomem w astronomii.
Na liście innych wielkich mieszkańców i osób związanych z zamkiem w Lidzbarku Warmińskim są Ignacy Krasicki ,wybitny przedstawiciel polskiego oświecenia, Stefan Sadorski, Szymon Rudnicki, Stefan Radziejowski, Jan Dantyszek i Stanisław Hozjusz. Zamek ten przez cztery stulecia był jednym z centrów Polskiej i Europejskiej Kultury.
Po wizycie w zamku warto zwiedzić inne obiekty Lidzbarka Warmińskiego takie jak:
- kolegiata św. Piotra i Pawła oraz św. Michała Archanioła,
- dawny kościół ewangelicki,
- wysoka brama,
- letni pałacyk biskupów (Oranżeria Krasickiego),
- mury obronne,
- ratusz,
- zabytkowe kamienice na rynku.
Po zwiedzaniu Lidzbarka Warmińskiego możemy udać się na odpoczynek do Hotelu Krasicki, który znajduje się przy samym zamku Biskupów Warmińskich.
Marcin Puciato
