Od początku kształtowania się struktur Kościoła formowano ideę synodalności Kościoła.
Kwestia prymatu biskupa Rzymu w stosunku do patryjarchy: Aleksandrii, Antiochii oraz Jerozolimy przyśpieszyły ideę synodalności Kościoła. Sobór Watykański II miał decydujący wpływ na jej sformułowanie w oparciu o kolegialność biskupów.
Decyzje Soboru stworzyły możliwości prawne (prawo kanoniczne) do organizowania Synodów powszechnych, regionalnych i diecezjalnych. Wydarzenia mające miejsce w Kościele na przestrzeni wieków odnoszą się do wspólnoty i są przez nią przeżywane.
Obecny Synod został otwarty 9 października 2021 roku w Watykanie przez papieża Franciszka. Kardynał Jean-Claude Hollerich arcybiskup Luksemburga został mianowany przez papieża, sprawozdawcą generalnym rozpoczętego Synodu.
Sytuacja Kościoła Katolickiego jest złożona we współczesnym świecie, niektórzy mówią o bliskim kresie struktur Kościoła. Analizując sytuację z historycznego punktu widzenia, na przestrzeni dziejów Kościół wielokrotnie był w sytuacji skrajnej… Dochodzi fakt Opatrzności Bożej wyrażającej się w „opoce, na której został zbudowany” oraz misji biskupa Rzymu (Ojca Św.). Lecz to wszystko staje w konflikcie z „księciem ciemności” (szatan), który dzisiaj przejawia się w wielu odbiciach współczesnego świata.
Jak już wspominałem powyżej, Synod był dziełem finalnym Soboru Watykańskiego II, ustanowiony został decyzją papieża Pawła VI 15 września 1965 roku, jako instytucja doradcza składająca się z przedstawicieli krajowych episkopatów. Od tamtej pory papieże wielokrotnie korzystali z usług Synodu.
Papież Franciszek podczas swojego pontyfikatu wydał dwa dokumenty dotyczące idei synodalności Kościoła: „Synodalność w życiu i misji Kościoła” oraz konstytucję apostolską Episkopalis comunio o Synodzie biskupów (2018 r.). Synod obecny zwołany przez papieża jest wyjątkowy, gdyż odwołuje się do wszystkich wiernych i o ich zaangażowaniu w życie i misję Kościoła.
Wyjątkowość Synodu zaplanowanego na okres 2019 – 2023 r. różni się diametralnie od poprzednich tym, że został skierowany do „wszystkich, którzy chcą pomóc Kościołowi”. Termin wszyscy jest kontrowersyjny i zaskakujący: „wszyscy z chęcią poszukiwania tego, co dobre i prawdziwe”.
Ludzie wiary wiedzą, że źródłem wiary jest nauka Jezusa Chrystusa, zawarta między innymi w perykopie: „Ja jestem drogą i prawdą, i życiem. Nikt nie przychodzi do Ojca inaczej jak tylko przeze Mnie” (J 14,6). Wielu wiernych obawia się bezgranicznego ekumenizmu, przed którym przestrzegał papież Benedykt XVI. Taki ekumenizm za wszelką cenę zdaniem zmarłego niedawno Benedykta XVI prowadził do protestantyzacji Kościoła Katolickiego!
Obecnie trwają Synody Diecezjalne w Kościołach na całym świecie, których dynamika jest bardzo zróżnicowana. Już teraz wiadomo, że termin końcowy Synodu nie zostanie dotrzymany… Wielu historyków oraz teologów jest zdania, że Synod nie zostanie dokończony lub będzie się ciągnął w nieskończoność. W założeniu jest opracowanie wyników diecezjalnych, do których mają się ustosunkować Konferencje Krajowych Episkopatów.
Konferencje Krajowych Episkopatów w oparciu o wyniki z poszczególnych diecezji mają dokonać syntezy opinii oraz ustaleń, które mają być przesłane do odpowiedniego zgromadzenia kontynentalnego! Planowane są zgromadzenia kontynentalne: Afryki, Oceanii, Azji, Bliskiego Wschodu, Ameryki Łacińskiej, Europy oraz Ameryki Północnej.
Ostatnim etapem ma być Zgromadzenie Synodu Biskupów, które ma stworzyć końcowy dokument.
Tyle założeń teoretycznych, a co z tego wyjdzie, pokaże historia… Śledząc doniesienia prasowe, nie wszystko idzie z planem, szczególnie w Kościele niemieckim. W Niemczech wielu duchownych podważa istotę celibatu, znaczenie sakramentów, łaskawym okiem patrzą na ekscesy środowiska LGBT+ w samym Kościele. Chrześcijaństwo w Niemczech, jak podkreślał prof. Koneczny, od samego początku było „powierzchowne”, tym także tłumaczył powstanie Protestantyzmu!
Wielu obserwatorów uważa, że „dyskusja synodalna” w niemieckim Kościele może przyśpieszyć oderwanie Kościoła od Rzymu lub wchłonięcie jego znacznej większości przez gminy protestanckie. Wierni Kościoła Katolickiego posiadający wiarę podbudowaną wiedzą i zaangażowaniem w swoich wspólnotach (rodzina i parafia) są świadomi, że to siła Ducha św. oraz wybitne jednostki przeważą o finalnym wyniku misji Kościoła na ziemi!
Wiele obaw wiąże się a postacią generalnego sprawozdawcy Synodu. Jeana-Claude Hollericha, który jest znany z liberalnych poglądów. Prezentuje pogląd „fundamentalnej rewizji” dotyczącej stanu moralnego w świecie współczesnym oraz „zmian antropologicznych”, na które Kościół współczesny musi być gotowy.
Ale jak wiemy od samego początku istnienia Kościoła, główną jego misją była przemiana świata w myśl nauki ewangelicznej, a nie odwrotnie! Sytuacja staje się poważna, przestrogą powinny być dla nas słowa Ewangelii św. Mateusza: „Nigdy was nie znałem. Odejdźcie ode Mnie wy, którzy dopuszczacie się niesprawiedliwości!” (Mt 7, 22).
Henryk Pejchert
