W przyszłym tygodniu, po ostatnich analizach prawnych, podejmę decyzję zastępczą o usunięciu z przestrzeni publicznej dawnego pomnika wdzięczności Armii Czerwonej w Olsztynie – oświadczył w sobotę wojewoda warmińsko-mazurski Artur Chojecki. To reakcja na brak takich działań ze strony władz miasta.
Wojewoda poinformował o swoich planach podczas wspólnej konferencji prasowej z prezesem IPN Karolem Nawrockim, zorganizowanej przed pomnikiem nazywanym przez olsztynian „szubienicami”.
Wojewoda Artur Chojecki przypomniał, że już na początku roku wydał decyzję zobowiązującą gminę Olsztyn do usunięcia pomnika i nadał jej rygor natychmiastowej wykonalności. Oparł się przy tym m.in. na opinii IPN, że pomnik wzniesiony został w celu upamiętnienia Armii Czerwonej i propaguje komunizm, więc podlega ustawie dekomunizacyjnej i powinien zniknąć z przestrzeni publicznej.
Przypomniał również, że było to możliwe, dzięki temu, że minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński we wrześniu 2022 r. zdecydował o wykreśleniu wpisu tego pomnika z rejestru zabytków (pomnik wpisano na listę w 1993 r).
Artur Chojecki relacjonował, że niemal w każdym tygodniu koresponduje w sprawie usunięcia pomnika z prezydentem Olsztyna, oczekując od niego „konkretnych działań”. Zaznaczył, że przez pierwsze tygodnie prezydent podejmował jakieś działania. Jak sprecyzował wojewoda, „przynajmniej takie, które obligowały do tego, żeby dać szansę prezydentowi na to, aby z twarzą wyjść z tego”.
Wojewoda podkreślał, że nie będzie jego zgody na to, żeby dłużej „w przestrzeni publicznej propagować epokę komunizmu, propagować i chwalić czerwonoarmistów”. Przypomniał, że pod koniec czerwca wysłał Grzymowiczowi upomnienie, wzywając po raz kolejny do wykonania decyzji.
Zbliża się ten moment, jestem zdecydowany – zwłaszcza, biorąc pod uwagę ostatnie działanie pana prezydenta, który znów, tłumacząc się jakimiś niejasnymi okolicznościami, zawiesił postępowanie o wydanie pozwolenia na rozbiórkę tego pomnika – w przyszłym tygodniu, po ostatnich analizach prawnych, podejmę decyzję zastępczą o usunięciu pomnika
— oświadczył wojewoda.
Wykonam za prezydenta Olsztyna to działanie. Po to, aby dłużej w przestrzeni publicznej nie było symbolu propagującego komunizm, żeby Olsztyn stał się wreszcie miastem wolnym od komunizmu
— zapowiedział Artur Chojecki.
Prezydent Olsztyna Piotr Grzymowicz, po ataku Rosji na Ukrainę, deklarował wolę usunięcia pomnika, jednak potem się z tego wycofał. Kilka miesięcy temu na jego polecenie z pomnika usunięto symbole sierpa i młota, a w pobliżu została umieszczona tablica informacyjna. Miasto zapowiedziało, że – ze względu na walory artystyczne i twórcę dzieła – chce pozostawić pomnik, przekształcając w przyszłości to miejsce w „muzeum pod chmurką” przestrzegające przed totalitaryzmami.
Źródło: PAP
