Obwarzanek zje Olsztyn? Głosy do debaty

Ostatnia z debat cyklu Metropolia Olsztyn, podczas której paneliści rozmawiali pod prowokacyjnych hasłem — Gdzie przenieść centrum Olsztyna? — odbija się szerokim echem. Temat okazał się na tyle interesujący, że prezentujemy najważniejsze pytania z sali, które padły po dyskusji w Centrum Św. Jakuba.

Przypomnijmy. Tydzień temu odbyła się już piąta z kolei debata zorganizowana przez Akademicki Klub Obywatelski i Fundację im. Piotra Poleskiego. Jej panelistami byli: Łukasz Złakowski — Prezes Grupy Inplus, Prof. dr hab. inż. Ryszard Cymerman – ekspert wyceny nieruchomości i gospodarki przestrzennej, Dr inż. Dariusz Łaguna – znany i szanowany urbanista, Jerzy Piekarski – urbanista, główny autor studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Olsztyna oraz Stanisław Sosak – architekt, członek zarządu, sekretarz Warmińsko-Mazurskiego Klubu Biznesu.

Dyskusja przy wypełnionej po brzegi sali Centrum Świętego Jakuba w Olsztynie miała w swoim zamierzeniu stworzyć klimat do szerszej debaty o na temat kierunku rozwoju Olsztyna, której unikają władze miasta. Paneliści podczas swoich wystąpień byli zgodni co do potrzeby tworzenia przestrzeni metropolitalnej, która zmieni Olsztyn i uratuje miasto przed stopniowym upadkiem.

Rozwiązaniem jest, według zaproszonych na debatę autorytetów, przyciąganie do Olsztyna instytucji i firm o znaczeniu ponadlokalnym oraz globalnym. Paneliści przedstawili konieczne do spełnienia warunki, żeby taki cel osiągnąć. Szukali również na mapie Olsztyna odpowiednich terenów pod przyszłe inwestycje.

Padły niezwykle interesujące informacje i pomysły. Jednak równie ważne były głosy z sali. Tymi, których nie można pominąć, są na pewno uwagi obecnego na spotkaniu starosty olsztyńskiego Andrzeja Abako.

Starosta przedstawił porywającą wizję tego, co już się dzieje na terenie 12 okalających Olsztyn gmin, które tworzą powiat ziemski i często są nazywane olsztyńskim obwarzankiem okalającym miasto.

— Władze miasta nie zauważają, jak centrum już się przesuwa. Gdyby mieszkańcy poszczególnych miejscowości z powiatu chcieli godzić się na wysoką zabudowę wielorodzinną, to w dekadę, mieszkańców powiatu olsztyńskiego było więcej niż mieszkańców Olsztyna.

Andrzej Abako na poparcie swoich słów podał przykład inwestora, który chce budować, jak to nazwał, nowe miasto. A według starosty olsztyńskiego to nie jedyny przykład tak spektakularnych inwestycji.

— Jak inaczej nazwać inwestora, który chce w miejscowości, która ma teraz 600 mieszkańców, chce obok postawić bloki dla 4,5 tysięcy nowych mieszkańców. Tym przykładem jest pan Bogusz — wskazał Andrzej Abako.

Starosta podał również przemawiające do wyobraźni statystyki. Według nich Olsztyn, razem z powiatem ziemskim stanowi ¼ mieszkańców całego województwa. Co więcej trend przesuwający cały ciężar na teren, który może stanowić w przyszłości metropolie Olsztyn wydaje się być trwały.

— W 2021 roku w całym regionie oddano do użytku 5800 nowych mieszkań. Z czego w powiecie olsztyńskim 1100, a w samym Olsztynie 800. W powiecie powstające w tej chwili cztery firmy mają potencjał zatrudnienia jak jeden Michelin. A są dalsi chętni — przekonywał.

Andrzej Abako nie ukrywał, że rozwój powiatu jest możliwy dzięki inwestycjom z rządowych programów w infrastrukturę drogową, których w tej skali do tej pory nie było w województwie.

— Jest S51, za chwilę powstanie S16. Ludzie już przymierzają się, jak kupować grunty i gdzie budować. Mamy potencjał. Nie możemy jednak rozwiązać prostego problemu komunikacyjnego z Olsztynem. Jeśli chodzi o transport publiczny nie mogę wjechać do Olsztyna, bo Olsztyn mnie nie wpuszcza. Nie potrafimy budować kolei z pociągami co 20 minut. Wydaje się, że za mało rozmawiamy — stwierdził starosta olsztyński, który jest stałym uczestnikiem debat Metropolia Olsztyn.

Warto przypomnieć, że poprzednia debata była poświęcona właśnie kolei aglomeracyjnej. To rozwiązanie, które obecne władze Olsztyna odrzuciły wybierając tramwaje. Podczas debaty, która odbyła się na początku listopada 2022 roku pało nawet zdanie, że bez zmiany prezydenta Olsztyna nie będzie kolei aglomeracyjnej, a ta może zapewnić dogodny transport która zapewni sprawny transport z miejscowości w promieniu 30-50 kilometrów od Olsztyna.

— Przy takim myśleniu nie będzie Olsztyna — podsumował Andrzej Abako.

Starosta olsztyński przedstawił też wizje przyszłości i Olsztyna i 12 gmin tworzących powiat olsztyński. Jego zdaniem centrum biznesu, ale i centrum zamieszkania przesuwa się na powiat.

— Obwarzanek olsztyński szybko się rozwija. Za kilka dekad wszystko będzie zabudowane. Będzie jak w Warszawie, czy na Śląsku. Nie będzie widać, że wjeżdżamy z jednego miasta w drugie — stwierdził. — I tu Olsztyn musi się odnaleźć jako centrum metropolitalne ze swoimi funkcjami, których powinno aktywnie poszukiwać. Wykorzystajmy potencjał 300 tys. mieszkańców wspólnego terenu, który powierzchniowo jest drugi co do wielkości w kraju — dodał.

Zdaniem pomysłodawcy debat Metropolia Olsztyn, panele organizowane przez Akademicki Klub Obywatelski i Fundację im. Piotra Poleskiego są krokiem w przyszłość, który ma pomóc stawić czoło pojawiającym się wyzwaniom. Według Jerzego Szmita wytworzenia funkcji metropolitalnych w sferze komunikacji, edukacji, kultury, zdrowia i sportu musi stać się realizowanym planem działania, a nie jedynie pustymi hasłami, które prezentują obecne władze Olsztyna.

— Warto wyjść ze schematów, w których funkcjonujemy. Olsztyn się zmienia, świat się zmienia. Nasze wymagania się zmieniają. Musimy pamiętać, że nasze miasto musi konkurować z innymi miastami. Trzeba patrzeć, czy tworzymy szanse rozwojowe — twierdzi Jerzy Szmit, prezes Fundacji im. Piotra Poleskiego. — Równie ważne jest, żeby przyciągać nowych mieszkańców, żeby chciał tu przychodzić biznes i żeby tworzyć wspólną przestrzeń działania z przyległymi gminami — podkreśla.

Marek Adam