Najchętniej czytany konserwatywny portal Warmii i Mazur
  • Fundacja im. Piotra Poleskiego
  •    
  • Kontakt
Opinie Olsztyn
  • Olsztyn
  • Warmia i Mazury
  • Historia
  • Kultura
  • Media
  • Polityka
  • Społeczeństwo
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Opinie Olsztyn
  • Olsztyn
  • Warmia i Mazury
  • Historia
  • Kultura
  • Media
  • Polityka
  • Społeczeństwo
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Opinie Olsztyn

Getto walczące

dr Waldemar Brenda
22 kwietnia 2022
Historia
Czas czytania (około): 4 minut
0
A A
800px-Stroop_Report_-_Warsaw_Ghetto_Uprising_06b-miniatura

19 kwietnia 1943 r., żołnierze SS wkroczyli do warszawskiego getta. Mieli auta pancerne i czołgi, działka, karabiny maszynowe, miotacze płomieni. A jednak…

„Podczas wtargnięcia po raz pierwszy do getta udało się Żydom (…) przez zaatakowanie przygotowanym zawczasu ogniem odeprzeć rzucone do walki siły łącznie z czołgami i samochodami pancernymi.” W ten sposób dowodzący likwidacją dzielnicy żydowskiej gen. SS Jurgen Stroop opisywał pierwsze chwile desperackiej obrony żydowskich bojowców.

Warszawskie getto

Na jesieni 1940r. Niemcy odgrodzili część warszawskich ulic wysokim ceglanym murem. W zamkniętej dzielnicy izolowano żydowskich mieszkańców w celu wyniszczenia. W wyniku przesiedleń, w ciągu dwóch lat liczba mieszkańców getta wzrosła z 360 tys. do 460 tys. osób. Ale na ulicach dogorywały ludzkie szkielety… Śmierć z głodu, wycieńczenia, chorób i niemieckich zbrodni poniosło ponad 90 tys. Żydów. Tylko niektórym udawało się wyjść na „aryjską” stronę, gdzie skorzystali z pomocy indywidualnej lub zorganizowanej przez „Żegotę”. Wciąż jednak zagrażali im Niemcy i szmalcownicy.

W początkach 1942r. na najwyższych szczytach III Rzeszy zapadły decyzje o „ostatecznym rozwiązaniu kwestii żydowskiej”. Praktyka ukryta za tym eufemizmem oznaczała systematyczne i zorganizowane ludobójstwo na gigantyczną skalę. Jego ofiarą stały się miliony europejskich Żydów. Także w warszawskim getcie, na tzw. Umschagplatzu od lipca 1942r. codziennie zbierano kilka tysięcy mieszkańców, wywożonych do obozu zagłady w Treblince. W ciągu kilku miesięcy deportowano ok. 75% mieszkańców dzielnicy zamkniętej. Przy życiu pozostało ok. 60 tys. osób. Gdy w pierwszych dniach stycznia 1943r. getto wizytował Heinrich Himmler, nakazał kontynuację wywózek. Ale tym razem próba wykonania rozkazu spotkała się z oporem. Grupa żydowskich konspiratorów rozpoczęła ostrzał niemieckich konwojentów.

Konspiracja

Żydowską konspirację w Warszawie pod koniec 1939r. zainicjowali oficerowie Wojska Polskiego pochodzenia żydowskiego. Wśród twórców Żydowskiego Związku Wojskowego wspomina się także Pawła Frenkla z syjonistycznej, prawicowej organizacji Betar. Związek skupiał do 300 członków i współpracował z ZWZ –AK. Lewica tworzyła własne struktury, z których w 1942r. wyłoniła się Żydowska Organizacja Bojowa. Kilkuset konspiratorów kierowanych przez Mordechaja Anielewicza kontaktowało się zarówno z komórkami Polskiego Państwa Podziemnego jak i komunistyczną PPR. To bojowcy ŻOB przyczynili się do przerwania akcji deportacyjnej w styczniu 1943r.

Powstanie

Na wiosnę 1943r. Niemcy powrócili do zamiaru likwidacji getta. Ale 19 kwietnia członkowie ŻOB i ŻZW powitali ogniem wkraczające oddziały. Nad płonącą dzielnicą załopotały flagi: biało – niebieska (dziś barwy państwa Izrael) i biało – czerwona… „Przy drugim natarciu (…), rzuciłem na ogarnięte walką odcinki siły podzielone na małe grupy w celu przetrząśnięcia całego getta” – pisał w swym raporcie Stroop. „Mimo ponownego zaatakowania ogniem udało się teraz systematycznie przeszukać całe kompleksy budynków. Przeciwnik został zmuszony do wycofania się z dachów i wyżej położonych punktów oporu do piwnic, bunkrów i kanałów. Ażeby przeszkodzić ucieczce do kanałów, sieć kanalizacyjna pod żydowską dzielnicą mieszkaniową została niezwłocznie zalana wodą, co jednak okazało się przeważnie iluzoryczne na skutek wysadzenia przez Żydów w powietrze zaworów. Wieczorem pierwszego dnia napotkano większy opór, który jednak specjalnej jednostce bojowej udało się prędko złamać”. Opór bojowców, doraźnie wspierany przez polskie podziemie, trwał do połowy maja. Śmierć ponieśli też niemal wszyscy członkowie ŻZW. 8 maja zginął Mordechaj Anielewicz wraz ze 120 towarzyszami. Jednym z nielicznych, którzy przetrwali, był ostatni przywódca ŻOB Marek Edelman.

Stroop_Report_-_Cover_Page_(Polish_Copy)

„Pożar, który nie gaśnie”

Koniec walk Niemcy przypieczętowali wysadzeniem Wielkiej Synagogi przy ul. Tłomackie. Spacyfikowaną dzielnicę zamienili w morze ruin – miejsce egzekucji mieszkańców Warszawy. Przy ul. Gęsiej powstał obóz koncentracyjny… W styczniu 1944r. żydowski poeta Icchak Kacenelson, który przeszedł przez piekło getta, ułożył poemat. Wcześniej stracił żonę i dwóch synów. Walczył w pierwszym dniu powstania. Przerzucony wraz z synem Cwim poza mury getta, otrzymali papiery wskazujące, że sa obcokrajowcami. W ten sposób otworzyła się przed poetą szansa na ratunek – trafił do obozu w Vittel we Francji. To tam powstał utwór pod tytułem: „Pieśń o zamordowanym żydowskim narodzie„. Pisał w niej: „Dwa dni przed Paschą to było. A w samą wigilię Paschy/Już Leszna nie było wcale, a tam na Lesznie, tam właśnie/ ja w swej kryjówce słyszałem, jak grzmiały i dniem i nocą/ Armaty. A w nocy widziałem ten pożar, który nie gaśnie„.

*  *  *

W połowie kwietnia 1944r. grupa Żydów z Vittel została izolowana i ponownie wysłana na Wschód. Trafili do Auschwitz – Birkenau. 1 maja zostali zamordowani. Wśród nich był Icchak Kacenelosn…

dr Waldemar Brenda

Tagi: historiahistoria PolskiHolocaustII wojna światowaJürgen StroopMarek EdelmanNiemcyobozy śmierciopinie olsztynPowstanie w Gettcie Warszawskimzbrodniazbrodnie niemieckieŻydowska Organizacja BojowaŻydzi
UdostępnijTweetujWyślij
Poprzedni artykuł

Rozmowa z Mec. Lechem Obarą o założeniach projektu „Kaszubska Golgota”

Następny artykuł

Miara hipokryzji

Podobne artykuły

FK
Historia

Feliks Koneczny – filozof historii

25 stycznia 2023
120
Pułk im. powstańca styczniowego walczy z orkami Putina na Ukrainie
Historia

Pułk im. powstańca styczniowego walczy z orkami Putina na Ukrainie

21 stycznia 2023
30
Spotkanie z historią Polski po raz piąty
Historia

Czwartkowy wieczór z historią w Piszu: o zakonie krzyżackim

17 stycznia 2023
63
Pużak-Bierut
Historia

KRN czy RJN?

11 stycznia 2023
105
fot. www.teatrnn.pl
Historia

Mój przyjaciel zdrajca, dr Andrzej Mazur…

4 stycznia 2023
117
abp. Antoni Baraniak
Historia

„Wyciągnięte będą konsekwencje”. Historia abp. Antoniego Baraniaka

2 stycznia 2023
133
Następny artykuł
Tusk - hipokryzja

Miara hipokryzji

WYNIKI

Oddano ponad 1200 głosów

wallet-portfel

Grzymowicz i związkowcy. Dzisiaj w samo południe

Grupa Wagnera

"Grupa Wagnera" – prywatna Armia Kremla

Zaloguj się login żeby komentować

Ostatnio popularne

Depopulacja - Polska

Depopulacja Polski

18 stycznia 2022
16.5k
depopulacja Francja

Depopulacja Francji

7 kwietnia 2022
3.3k
Jedwabny szlak – Inicjatywa Pasa i Szlaku

Jedwabny szlak – Inicjatywa Pasa i Szlaku

21 kwietnia 2022
3.2k
Jezus-Barabasz

Dlaczego zabito Jezusa Chrystusa?

13 kwietnia 2022
3.2k
Co powstanie w miejscu szubienic?

Co powstanie w miejscu szubienic?

6 kwietnia 2022
3.1k
NSZ

NSZ – druga siła podziemnej Polski

15 maja 2022
2.9k
komuna na 4 łapy

III RP – historyczna klęska Polaków

21 czerwca 2022
2.9k
Ostatnia Wieczerza

Powstanie Kościoła

6 lipca 2022
2.9k
Władysław Grabski – endecki polityk

Władysław Grabski – endecki polityk

19 lipca 2022
2.8k
mieczyk-chrobrego

Obóz Wielkiej Polski – przeciwnicy sanacji

10 czerwca 2022
2.8k
Opinie Olsztyn

Najchętniej czytany konserwatywny portal Warmii i Mazur

Tematy w serwisie:
agresja aksjologia Armia Czerwona dekomunizacja Donald Tusk edukacja energetyka geopolityka gospodarka historia Polski II wojna światowa Joe Biden KO komunizm koronawirus Kościół Katolicki kultura Lewica LGBT manipulacja media neomarksizm Niemcy Olsztyn opinie olsztyn Piotr Grzymowicz PiS PO polityka zagraniczna Polska Pomnik Wdzięczności Armii Czerwonej Rafał Trzaskowski Rosja Rząd RP samorząd Stany Zjednoczone Szubienice w Olsztynie totalna opozycja Ukraina Unia Europejska USA wartości wojna Władimir Putin ZSRR
© 2019-2022 Opinie.Olsztyn.pl. Wszelkie prawa zastrzeżone.
  • Polityka prywatności
  • Olsztyn
  • Warmia i Mazury
  • Historia
  • Kultura
  • Media
  • Polityka
  • Społeczeństwo
  •  
  • Fundacja im. Piotra Poleskiego
  • Kontakt
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki

© 2019-2022 Opinie.Olsztyn.pl. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In