Najchętniej czytany konserwatywny portal Warmii i Mazur
  • Fundacja im. Piotra Poleskiego
  •    
  • Kontakt
Opinie Olsztyn
  • Olsztyn
  • Warmia i Mazury
  • Historia
  • Kultura
  • Media
  • Polityka
  • Społeczeństwo
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Opinie Olsztyn
  • Olsztyn
  • Warmia i Mazury
  • Historia
  • Kultura
  • Media
  • Polityka
  • Społeczeństwo
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Opinie Olsztyn

Feliks Koneczny – „Cywilizacja bizantyńska”

Henryk Pejchert
6 lutego 2023
Historia
Czas czytania (około): 6 minut
0
A A
Feliks Koneczny –  „Cywilizacja bizantyńska”

Po przypomnieniu postaci naszego wybitnego rodaka, którego już za życia uważano za jednego z największych myślicieli jakich wydała Polska, chciałbym przedstawić jedno z najważniejszych jego dzieł: „Cywilizacja bizantyńska”.

Feliks Koneczny (1862 – 1949) żył niemal równolegle z innym wybitnym filozofem historii Niemcem Oswaldem Spenglerem (1880 – 1936). Podstawowe oraz najważniejsze dzieło Spenglera „Untergang des Abendlandes” dotyczące  upadkowi cywilizacji zachodniej zapewniło mu światową sławę.

Spengler porównywał cywilizacje do żywych organizmów, które się pojawiają, rozwijają oraz zanikają.

Koneczny odrzucał koncepcję Spenglera, podając za przykład cywilizację chińską oraz żydowską. Koneczny ukazywał cywilizację jako „ metodę życia zbiorowego, trwanie zaś danej cywilizacji upatrywał w „akcie woli społeczeństw”, które je tworzą.

Wszystkie wymienione wyżej aspekty swojej teorii naukowej, są zawarte nie tylko w „Cywilizacji bizantyńskiej”, ale także w całym cyklu swoich dzieł.

Cywilizacja bizantyńska wg. Konecznego nie jest jednorodna, lecz jest zlepkiem różnych koncepcji cywilizacyjnych sprzed powstania chrześcijaństwa. Chociaż cywilizacja bizantyńska w życiu prywatnym nakazuje zasady chrześcijańskie, to w zderzeniu z polityką państwową (dworską) totalnie zanika.

W polityce państwa będącego w orbicie cywilizacji bizantyńskiej  moralność zanika, króluje zaś siła i bezwzględność. Na polu zasad etycznych oraz moralnych cywilizacja bizantyńska wywiera szkodliwy wpływ na otoczenie, szczególnie na cywilizację łacińską zwany bizatymizmem.

Źródłem cywilizacji bizantyńskiej, zdaniem Konecznego, jest „duch azjatycki” wzbogacony kulturą hellenistyczną. Hellenizm zdaniem uczonego odpowiedzialny jest za upadek Starożytnego Rzymu (okres cesarstwa). Cywilizacja bizantyńska  obarczona przemocą perską, wielobóstwem religijnym oraz szatą językową hellenizmu zderza się z enklawą chrześcijańską Konstantyna Wielkiego w Azji Mniejszej.

Nawrócenie Konstantyna zdaniem Konecznego miało dwa aspekty, wiara jego matki św. Heleny (nadprzyrodzony) oraz chęć założenia dynastii dla ciągłości władzy w Konstantynopolu oraz przyległych terenach.

Rozwój chrześcijaństwa skupionego wokół biskupa Rzymu (papieża) wyglądał zgoła inaczej.

Zasady moralności i etyki na terenach upadającego cesarstwa zachodnio rzymskiego w stosunku do życia politycznego (państwowego) dochodziły z czasem do harmonii.

Konstantyn Wielki  autor Edyktu Mediolańskiego (313) oraz Soboru Nicejskiego (325) ustanawiającego wyznanie wiary (credo), stworzył dwór w duchu perskim (orientalnym). Mimo ceremoniału chrześcijańskiego otaczał się uczonymi oraz doradcami będącymi pod wpływem popularnej wówczas gnozy. Mimo istnienia chrześcijańskiej hierarchii kapłańskiej na dworze cesarskim cesarz przyznał sobie tytuł „pontifex maximus”, co było początkiem cezaropapizmu.

Wielokrotnie prof. Koneczny uzasadniał, że nie można być cywilizowanym na dwa sposoby! Różnice pomiędzy bogatym, żyjącym w przepychu Bizancjum a biednym upadającym zachodem były coraz większe, zakończone schizmą wschodnią (1054). Po krótkim okresie zahamowania orientalnego zbytku za panowania Justyniana, który jest znany z pomnikowych dzieł, Kodeksu oraz świątyni Hagia Sophia nastąpił już całkowity orientalizm kultury bizantyńskiej.

W przeciwieństwie do sztuki hellenistycznej zdaniem Konecznego gdzie elementy orientu dołączyły do sztuki zastanej, w dojrzałej formie bizantynizm  został niemal całkowicie wchłonięty przez orient.

Rodząca się nauka bizantyjska w dużej mierze chłonęła orientalną alchemię, astrologię oraz „pogoń za tajemniczością”, co było zdaniem Konecznego przemożnym wpływem neoplatonizmu oraz gnozy, której wpływy są widoczne dzisiaj.

Koneczny uważa, że na przełomie VI i VII wieku zaczęła się ekspansja cywilizacji bizantyńskiej w stronę osłabionej wojnami oraz skutkami powstawania nowych państw Europy (pozostałość po Cesarstwie Rzymskim).

Duch orientalizmu syryjskiego, perskiego oraz aleksandryjskiej enklawy naukowej totalnie opanował wszystkie dziedziny życia społecznego, począwszy od dworu władcy, a kończąc na ludziach wpływowych oraz twórczych.

U schyłku tysiąclecia sytuacja diametralnie się zmieniała, w Europie widać  było efekty działań energicznych i światłych papieży oraz powstających ośrodków kulturotwórczych pod wpływem „renesansu karolińskiego”. Duży wpływ na rozwój Europy miała wzrastająca sieć zakonów benenedyktynów oraz ustająca krwawa ekspansja Wikingów.

Cywilizacja bizantyńska, jak zauważył Koneczny, w tym czasie zaczęła dalszą ekspansję terytorialną ( Wschodnia Azja Środkowa) lecz Cesarstwo Bizantyńskie zaczęło się zmniejszać, aż w końcu zanikło (1453) na korzyść Turków Osmańskich.

Upadek Konstantynopola przyspieszyła schizma kościoła wschodniego (1054), która wisiała od kilku stuleci oraz „próba ratowania” miasta nad Bosforem podczas IV Krucjaty (1204). Przed upadkiem Cesarstwa Bizantyńskiego cesarz zamknął się za murami Konstantynopola licząc na cud.

Świat nie znosi pustki jak podkreśla Koneczny, w miejsce cofającego się cesarstwa wschodniego pojawiają się wpływy koptyjskie, arabskie, irańskie oraz nowy gracz cywilizacja turańska.

Koneczny, ukazując źródło cywilizacji turańskiej, wskazuje na główne ośrodki jej powstania: fińsko-ugryjski, turecki, mongolski oraz mandżurski, ale to rozległy i odrębny temat.

Zdobycie Konstantynopola przez Mehmeda II sułtana Turków osmańskich, ostatecznie pozbawiło cywilizację bizantyńską śladowych elementów chrześcijańskich. Od wieku IX następuje wychodzenie spod wpływów cywilizacji bizantyńskiej kultury syryjskiej oraz egipskiej, które podążają swoją drogą.

Ważną cechą cywilizacji bizantyńskiej zdaniem Konecznego był przerost formy nad treścią, forma powinna być „porządkiem treści”. Zdrowy stosunek formy do treści zachowała średniowieczna Europa chrześcijańska aż do epoki oświecenia. Kościół Katolicki, szczególnie po reformie cluniackiej efektywnie przeciwstawiał się wprowadzaniu bizantyńskich treści.

Trafnie zauważył Koneczny, że pierwsze oznaki zachowań natury bizantyńskiej zaobserwowano w ceremoniale dworskim w Niemczech, które od czasów Ottonów coraz jaskrawiej były widoczne na tle ówczesnej Europy.

Jak już wspominałem we wcześniejszym artykule, Koneczny podkreślał „powierzchowną przynależność” duchową oraz mentalną Niemiec do Europy. Rozdrobniona cywilizacja bizantyńska po upadku Konstynopola, znalazła wiele przyczółków. Jednym z nich, zdaniem Konecznego było Cesarstwo Niemieckie.

Najbardziej jaskrawym przykładem wpływu bizantynizmu na politykę Cesarstwa niemieckiego była agresywna ekspansja skierowana w stronę ziem Słowian. Zahamowana została dopiero po klęsce cesarza Henryka II z księciem polskim Bolesławem Chrobrym i zakończona Pokojem w Budziszynie w 1018 roku.

Kulminacyjnym momentem dla historii Niemiec był ślub bizantyńskiej księżniczki Teofanii z Ottonem II. Teofania późniejsza rejentka młodocianego Ottona III, posiadała ogromne wpływy na politykę Niemiec oraz na ugruntowanie się zasad bizantyńskich w historii powszechnej Europy.

Mimo że bizantynizm nie opanował całkowicie Niemiec, to jednak jak podkreślał to Koneczny, odegrał niestety  rolę decydującą w dziejach Niemiec (Prusy Bismarcka, Rzesze Niemieckie).

Zdaniem Konecznego w dużej mierze protestantyzm – niemiecka rewolucja religijna zwana reformacją, jest w dużej mierze pokłosiem cech bizantynizmu.

Wielu historyków widziało w obronie Wiednia (1683) oraz odsieczy króla polskiego Jana III Sobieskiego obronę cywilizacji łacińskiej, co zanegował Koneczny. Uczony wskazywał na wcześniejszy rozkład państwowości tureckiej, pierwiastki bizantynizmu tkwiły głęboko nie tylko w mentalności niemieckiej, lecz także w państwach pod rządami Habsburgów oraz Burbonów.

Ostoja cywilizacji łacińskiej – Rzeczpospolita Szlachecka – była w wyraźnym odwrocie. Koneczny przyczyny upadku Rzeczypospolitej widzi w powolnym „oddalaniu się od Pawła Włodkowica, od Frycza Modrzewskiego, od Jana Zamojskiego oraz zasad cywilizacji rodzimej łacińskiej”.

Koneczny zwraca ważną uwagę, w momencie upadku Rzeczypospolitej, „bizantynizm zachodni jest całkowicie samodzielny i nie tylko czerpie wzorce  ze Wschodu, lecz przerasta go wspinając się o własnych siłach na szczeble bez porównania wyższe  od orginalnych bizantyńskich”.

Powyższy cytat uczonego tłumaczy efekty krwawego XX wieku.

Narodziny absolutyzmu, zdaniem Konecznego wspomaganego zasadami oświecenia: „człowiek panem wszechrzeczy”, spychał społeczeństwa do roli „wasali bez mocy prawnej”. Dlatego stan bierności i bezradności społecznej, trwał według Konecznego do połowy XIX wieku.

Należy dodać, że współczesne Niemcy, po tym jak sprawiły Europie dwie krwawe łaźnie i nie wyciągnęły żadnych wniosków, prowadzą nadal politykę sprzeczną z chrześcijańskim kodem Europy.

Przedstawiając w poprzednim artykule sylwetkę prof. Feliksa Konecznego oraz w tym jedno z czołowych jego dzieł „Cywilizacja bizantyńska”, pragnę zachęcić po sięgnięcie i czytanie tych niełatwych pozycji.

Henryk Pejchert

Tagi: cywilizacja zachodniaEuropahistoriaI RzeczpospolitakulturaNiemcyopinie olsztynOswald Spenglerprof. Feliks Koneczny
UdostępnijTweetujWyślij
Poprzedni artykuł

Jednorożce atakują prezydenta Grzymowicza

Następny artykuł

Jakość zimowego utrzymania dróg wojewódzkich

Podobne artykuły

Zofia Pilecka w Olsztynku. Tak obchodzimy Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych!
Historia

Zofia Pilecka w Olsztynku. Tak obchodzimy Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych!

28 lutego 2023
91
Feliks Koneczny – Cywilizacja żydowska
Historia

Feliks Koneczny – Cywilizacja żydowska

25 lutego 2023
276
Cichociemni_Torun_zdjęcie2
Historia

Pierwszy skok

17 lutego 2023
174
wypij co nawarzyłeś
Historia

Wypij sam co nawarzyłeś

7 lutego 2023
138
Naczelnik Piłsudski otwiera pierwsze posiedzenie Sejmu Ustawodawczego 10 lutego 1919 r.
Historia

Luty 1919: początek Sejmu Ustawodawczego

5 lutego 2023
210
FK
Historia

Feliks Koneczny – filozof historii

25 stycznia 2023
586
Następny artykuł
Jakość zimowego utrzymania dróg wojewódzkich

Jakość zimowego utrzymania dróg wojewódzkich

Biskup Jezierski rozpoczyna proces beatyfikacyjny zamordowanej 30 lat temu Aleksandy Gabrysiak z Elbląga

Biskup Jezierski rozpoczyna proces beatyfikacyjny zamordowanej 30 lat temu Aleksandy Gabrysiak z Elbląga

wypij co nawarzyłeś

Wypij sam co nawarzyłeś

Instytut Myśli Schumana w kontekście budowania Wspólnoty Narodów Europy

Instytut Myśli Schumana w kontekście budowania Wspólnoty Narodów Europy

Zaloguj się login żeby komentować

Ostatnio popularne

Partyzant, proboszcz, egzorcysta. Przypominamy postać ks. Tadeusza Borkowskiego

Partyzant, proboszcz, egzorcysta. Przypominamy postać ks. Tadeusza Borkowskiego

25 lutego 2023
968
Płotki w stawie, czyli o tym jak Wyborcza (o)szuka prezydenta

Płotki w stawie, czyli o tym jak Wyborcza (o)szuka prezydenta

18 lutego 2023
596
Tak bardzo nienawidzą św. Jana Pawła II, że bezczelnie kłamią na jego temat

Tak bardzo nienawidzą św. Jana Pawła II, że bezczelnie kłamią na jego temat

10 marca 2023
366
Opcja niemiecka w Radzie Gminy Gietrzwałd

Opcja niemiecka w Radzie Gminy Gietrzwałd

22 stycznia 2023
584
Feliks Koneczny –  „Cywilizacja bizantyńska”

Feliks Koneczny – „Cywilizacja bizantyńska”

6 lutego 2023
454
Feliks Koneczny – Cywilizacja żydowska

Feliks Koneczny – Cywilizacja żydowska

25 lutego 2023
276
FK

Feliks Koneczny – filozof historii

25 stycznia 2023
586
Solidarność

Brońmy etosu Solidarności

20 grudnia 2022
736
magazyn-sledczy

Sprawa zabójstwa z Giżycka sprzed 23 lat. Nowe szokujące fakty!

29 grudnia 2021
1.2k
Bunt w olsztyńskim ratuszu. Urzędnicy mają dosyć Grzymowicza

Bunt w olsztyńskim ratuszu. Urzędnicy mają dosyć Grzymowicza

23 lutego 2023
200
Opinie Olsztyn

Najchętniej czytany konserwatywny portal Warmii i Mazur

Tematy w serwisie:
agresja aksjologia Armia Czerwona dekomunizacja Donald Tusk edukacja energetyka geopolityka gospodarka historia Polski II wojna światowa Jerzy Szmit Joe Biden KO komunizm koronawirus Kościół Katolicki kultura Lewica LGBT manipulacja media neomarksizm Niemcy Olsztyn opinie olsztyn Piotr Grzymowicz PiS PO polityka zagraniczna Polska Pomnik Wdzięczności Armii Czerwonej Rafał Trzaskowski Rosja Rząd RP samorząd Stany Zjednoczone Szubienice w Olsztynie totalna opozycja Ukraina Unia Europejska USA wartości wojna Władimir Putin
© 2019-2022 Opinie.Olsztyn.pl. Wszelkie prawa zastrzeżone.
  • Polityka prywatności
  • Olsztyn
  • Warmia i Mazury
  • Historia
  • Kultura
  • Media
  • Polityka
  • Społeczeństwo
  •  
  • Fundacja im. Piotra Poleskiego
  • Kontakt
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki

© 2019-2022 Opinie.Olsztyn.pl. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In