Na początku 2021 roku ruszył nabór wniosków na dofinansowanie inwestycji w gminach, w których w przeszłości funkcjonowały Państwowe Gospodarstwa Rolne. Nabór potrwa do 12 lutego 2021 r. Do gmin trafią środki finansowe w wysokości 250 milionów zł.
To pierwszy taki program wprost skierowany do terenów popegeerowskich i ich mieszkańców. Zaznaczyć trzeba, że wsparcie dla gmin wchodzi w skład Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych. To środki na inwestycje pierwszej potrzeby, które w wielu innych miejscowościach już istnieją i są niezwykle potrzebne także i dla młodego pokolenia, które upomina się o godność mieszkańców potrzebujących pilnych inwestycji, które przez lata nie były tam realizowane.
Gmina będzie mogła złożyć maksymalnie 3 wnioski na 3 inwestycje. Minimalna wartość kosztorysowa inwestycji to 50 tys. zł, natomiast maksymalna 5 mln zł (górna wartość jest obowiązująca także w przypadku złożenia więcej niż jednego wniosku). Wnioski w pierwszej kolejności będą opiniowane przez właściwe oddziały terytorialne Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa – w zakresie potwierdzenia zlokalizowania inwestycji w miejscowości, w której funkcjonowały PGR-y. Po zaopiniowaniu wniosku, właściwy oddział terenowy KOWR odsyła wniosek wraz z opinią do gminy. Gmina składa kompletny wniosek (w tym zawierający opinię KOWR) do właściwego wojewody. Wnioski będą oceniane przez Komisję do spraw Wsparcia Jednostek Samorządu Terytorialnego powołaną przy Prezesie Rady Ministrów. Premier, na podstawie rekomendacji działającej przy nim Komisji, będzie składał dyspozycję wypłaty środków.
Przedmiotowe wsparcie pomoże w rozwiązaniu problemu pogłębiającego się przez skutki pandemii wykluczenia społecznego i ubóstwa, mieszkańców obszarów, na których funkcjonowały zlikwidowane państwowe przedsiębiorstwa gospodarki rolnej. Po likwidacji PGR-ów miejscowości, w których one funkcjonowały uległy zdegradowaniu społecznemu oraz ekonomicznemu. Skutki społeczno-gospodarcze pandemii COVID-19 dodatkowo pogłębiły omawiany problem. Ubytek dochodów i wzrost kosztów gmin spowodowały znaczne zagrożenie niewykonania planów inwestycyjnych na rok 2020 przez te samorządy, a co za tym idzie dalszy brak inwestycji na terenach popegeerowskich, co wpływa na pogłębianie się nierówności społecznych i ekonomicznych w miejscowościach popegeerowskich.
Beneficjentami wparcia będą gminy na omawianych terenach. Preferowane będą inwestycje zainicjowane przez mieszkańców gminy, sołtysów, rady sołeckie, zarządy osiedla/dzielnicy, innych przedstawicieli lokalnej społeczności, podmioty prowadzące lub zamierzające prowadzić na obszarze gminy działalność społeczną, w tym organizacje pozarządowe i grupy nieformalne. Proponowane wsparcie winno dotyczyć m. in. budowy kanalizacji sanitarnej lub lokalnych oczyszczalni ścieków wraz z kanalizacją, przepompowni, wodociągów, przyłączy do sieci gazowej; dróg wewnętrznych lub dojazdów do miejscowości, oświetlenia, chodników, przystanków autobusowych. Pomoc finansowa może również dotyczyć centrów wsi umożliwiających integrację społeczną oraz aktywizację mieszkańców (place zabaw, siłownie zewnętrzne, utwardzone miejsca do festynów, wiaty, tereny zieleni), obiektów sportowych, zaplecza socjalnego i sanitarnego, świetlic, obiektów bibliotecznych, remiz strażackich).
Inwestycje stanowić będą ważne źródło zamówień dla polskich mikro, małych i średnich przedsiębiorstw. Będzie to miało pozytywny wpływ na lokalne rynki pracy, gdyż pozwoli na utrzymanie zatrudnienia lub zapobiegnie potencjalnym obniżkom wynagrodzeń również w MMŚP. Są to też przedsięwzięcia, które rozwiązują codzienne i często najpilniejsze problemy członków lokalnych społeczności. Przewidywany efekt przedmiotowego wsparcia wpłynie na przeciwdziałanie nierównościom społecznym, budowę infrastruktury społecznej, poprawę życia mieszkańców, rozwój poprzez inwestycje w szeroko rozumiane mienie gminne oraz wsparcie lokalnych wspólnot, spółdzielni, stowarzyszeń i innych podmiotów skupiających mieszkańców terenów popegeerowskich.
Dr Marcin Kazimierczuk
