Poseł Iwona Arent złożyła do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów dotyczące podejrzenia stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów w sprawie grupy osób oszukanych przez sklep internetowy hot-agd.pl.
Należy podkreślić, że zakupy internetowe stają się coraz bardziej popularne. Pozwalają na za oszczędzenie czasu i znalezienie potrzebnego towaru bez wychodzenia z domu, co bywa szczególnie dogodne w dobie pandemii. Nie zawsze jednak realizacja tak zawartej umowy przebiega bez zastrzeżeń. Czasami można trafić na sklep, który w rzeczywistości nie istnieje. Taki problem spotkał grupę ponad 200 konsumentów, którzy zakupili sprzęt AGD. Krótko po powstaniu strony internetowej sklepu internetowego oferującego sprzęt AGD, na serwisie opiniodawczym zaczęły pojawiać się rzekomo subiektywne opinie użytkowników – wskazujące na wysoką jakość towaru oraz bezproblemowy proces dostawy. Ponad 82 % podejmowanych decyzji zakupowych konsumentów jak wskazuje Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumenta opiera się na opiniach znajomych lub wirtualnych poprzednich nabywcach danego produktu. Większość zakupów dokonanych przez klientów zależy od ilości pozytywnych opinii, jakie posiada sprzedawca. Duża liczba pozytywnych opinii wzbudza poczucie zaufania klienta, przekonując go do dokonania zakupu właśnie u tego konkretnego sprzedawcy. Publikacja pozytywnych opinii pomaga budować pozytywny wizerunek sklepu, a tym samym może przyczynić się do wyzyskania błędu kupującego, co do kompetencji, możliwości i zamiaru wywiązania się z zamówień. Poprzez udostępnienie ponad 88 pozytywnych opinii przez serwis opiniodawczy na temat nieistniejącego sklepu w efekcie doprowadziło pokrzywdzonych do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w łącznej kwocie co najmniej 400 000, 00 zł.
W dniu 4 maja 2021 r. ukazał się odcinek Magazynu Ekspres Reporterów, w którym został ukazany problem przestępstw internetowych na kanwie niniejszej sprawy, udzielając odpowiedzi jak postąpić w przypadku wątpliwości co do legalności sklepu i co zrobić, gdy konsument padł ofiarą oszustwa. Następnie w programie ,,Pytanie na śniadanie” mecenas Lech Obara z Kancelarii Radców Prawnych i Adwokatów ,,Lech Obara i Współpracownicy” podniósł problem tworzenia rekomendacji w postaci sztucznych opinii, które mają na celu wywołanie wrażenia opinii neutralnych wystawionych przez konsumentów, a tym samym uwiarygodnienie oszusta. Mecenas Lech Obara wraz z Panią poseł Iwoną Arent złożyli zawiadomienie do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów dotyczące podejrzenia stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów przez serwis opiniodawczy. Obecnie prowadzona jest procedura powołania Stowarzyszenia Stop Przestępstwom Internetowym którego głównym celem jest pomoc prawna, a także podejmowanie, prowadzenie i popieranie wszelkich inicjatyw i działań prowadzących do podnoszenia świadomości prawnej obywatel w zakresie ochrony praw konsumenta.
Pomocna może okazać się nowa dyrektywa unijna, która wyraźnie zakazuje zamieszczania fałszywych opinii. Handel fałszywymi opiniami o produktach oferowanych w Internecie stanowi bowiem tylko kolejny przejaw dużo poważniejszego problemu z nieuczciwym manipulowaniem zachowaniami zakupowymi konsumentów. A mianowicie chodzi o zamieszczanie fałszywych opinii produkowanych przez samych operatorów platformy sprzedażowych i sklepów internetowych bądź producentów tych produktów. Nowa Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2019/2161 z dnia 27 listopada 2019 r. zmieniająca dyrektywę Rady 93/13/EWG i dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 98/6/WE, 2005/29/WE oraz 2011/83/UE w odniesieniu do lepszego egzekwowania i unowocześniania unijnych przepisów dotyczących ochrony konsumenta wyraźnie zakazująca zamieszczania i płacenia za zamieszczanie fałszywych opinii konsumenckich, manipulowania opiniami i wprowadzania w błąd co do mechanizmów weryfikowania prawdziwości opinii.
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 2019/2161, której implementacja przewidziana jest na listopad 2021 r., będzie częścią projektu unowocześniania unijnych przepisów dotyczących ochrony konsumenta, która zmierza do dostosowania regulacji do postępującej wciąż cyfryzacji handlu i zmian w przyzwyczajeniach zakupowych konsumentów. Mecenas Lech Obara a także prezes Stowarzyszenia PATRIA NOSTRA – centrum praw wykluczonych apeluje o jak najszybszą implementacje dyrektywy – w celu uchronienia słabszych uczestników obrotu, bowiem obecne przepisy z czasów analogowych okazują się bowiem niewystarczające, by efektywnie chronić ich przez nieuczciwymi praktykami rynkowymi w warunkach e – commerce.
Zawiadomienie dot. portalu opinieo.pl (PDF)
Aleksandra Kornatowicz
Kancelaria Radców Prawnych i Adwokatów
„Lech Obara i Współpracownicy”
