Najchętniej czytany konserwatywny portal Warmii i Mazur
  • Fundacja im. Piotra Poleskiego
  •    
  • Kontakt
Opinie Olsztyn
  • Olsztyn
  • Warmia i Mazury
  • Historia
  • Kultura
  • Media
  • Polityka
  • Społeczeństwo
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Opinie Olsztyn
  • Olsztyn
  • Warmia i Mazury
  • Historia
  • Kultura
  • Media
  • Polityka
  • Społeczeństwo
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Opinie Olsztyn

Jak Wójt Fijas Larrasa ożywiał. Część druga – Dylewo

Jan Nowak
14 czerwca 2020
Historia
Czas czytania (około): 5 minut
0
A A
DYLEWO

Larass projektował i nadzorował zakładanie ogrodów, jak również kierował pracami dotyczącymi ich utrzymania. Za swoje projekty ogrodów i zawarte w nich plany dekoracji architektonicznych przyznano mu pierwsze nagrody na konkursach: w Szczecinie (1865) i na wystawie w Paryżu (1867).

Największym dziełem słynnego wschodniopruskiego projektanta ogrodów jest Park w Dylewie.

Pierwsze wzmianki na temat Dylewa sięgają XIV wieku. 24 kwietnia 1349 roku bracia Eberhard i Nickiel von Diehl wchodzą w posiadanie Handfeste in Plonchau obecna polska nazwa to twierdza w Pląchawach . To zapewne nazwisku braci miejscowość zawdzięcza swoją nazwę Diehl, Doll, Delau, Dohlau, i wreszcie spolszczone Dylewo. W tamtych czasach to między innymi tutaj członkowie Związku Jaszczurczego spiskowali przeciwko Krzyżakom. Ale to, co przetrwało do dziś to resztki świetności, jaką wieś i majątek osiągnęły w XIX wieku za życia Franza von Rose, jednego z najprężniejszych kolekcjonerów dzieł sztuki na terenie Prus Wschodnich.

Majątek rodziny von Rose w Dylewie liczył ponad tysiąc hektarów i należał do najnowocześniejszych w Prusach Wschodnich. Posiadał własny system wodny, a od 1897 r. także elektryczność. Funkcjonowały przy nim spichrze, gorzelnie, cegielnie, tartak i mleczarnia. Właściciele Dylewa, rodzina von Rose, która przybyła z Meklemburgii w 1860 roku, z niewielkiego majątku uczyniła miejsce piękne i bardzo nowoczesne.

Franz von Rose, architekt z wykształcenia, miłośnik i znawca sztuki, stworzył w Dylewie jedną z największych i najciekawszych kolekcji sztuki współczesnej. Kilkanaście lat związany był z Dylewem Adolfo Wildt (1868-1931) – mediolański rzeźbiarz, mistrz marmuru, symbolista, wizjoner, który umiał w marmurze wyrzeźbić ludzkie uczucia, i którego prace dziś są bardzo poszukiwane na rynku sztuki.

Dylewski park tworzył Larass u schyłku swego życia, w latach 1879-1893. Był to romantyczny park krajobrazowy ze stawami, cennym, zróżnicowanym gatunkowo drzewostanem, a przede wszystkim z bardzo interesującą architekturą parkową (mostki, tunel, grota, platforma widokowa, drewniana altana). W parku znajdowały się również liczne marmurowe i granitowe rzeźby autorstwa Adolfo Wildta. Artysta wykonał m.in. marmurowy pomnik z portretem dedykowany Larassowi, który stanął na wyspie na parkowym stawie (rzeźba znana pod nazwa „głowy ogrodnika”). Pełen obraz kolekcji gromadzonej w Dylewie na przestrzeni 75 lat jest nieznany, z cała pewnością była to jedna z najciekawszych w Prusach Wschodnich.

Rzeźby parkowe
Rzeźby parkowe – Larras

Rzeźby parkowe - Sfinks
Rzeźby parkowe – Sfinks

Obok kolekcji artystów sztuki współczesnej w pałacu rodziny Rose znajdowała się kolekcja numizmatów, broni, szkła, ceramiki i biżuterii artystycznej, sztuki dalekowschodniej oraz zbiór oryginalnych starożytności egipskich. Co się z nią stało? Nieznaczna część została wywieziona w styczniu 1945 roku, gdy ostatni właściciel którym był Botho von Rose uciekał wraz z rodziną przed nadciągającą Armią Czerwoną.

Zaraz potem pałac został podpalony prawdopodobnie przez pijanych żołnierzy radzieckich , których do Dylewa zaciągnęła wieść o ogromnych składach spirytusu w lokalnej gorzelni. W zgliszczach pałacu ekipa archeologów z Instytutu Archeologii UW na czele z prof. dr hab. Tomaszem Mikockim odkryła tylko nieliczne szczątki rzeźb i kilka elementów metalowych (rok 2001). Kilka parkowych rzeźb zostało zabezpieczonych przez muzea, kilka skradziono, ale nigdy nie pojawiła się nawet najmniejsza informacja o pozostałej cześć kolekcji w tym największej kolekcji białej broni jaka znajdowała się przed wojna na terenie Niemiec. Kolekcja ta musiała zostać ukryta, wszak trudno uwierzyć, żeby spłonęła w wyniku pożaru z 1945 roku, bo gdyby tak było, to jakieś pozostałości z pewnością zostały by odkryte przez archeologów.

Z relacji przekazanej archeologom przez Panią Sybille Friedberg (jedynej osoby z rodu von Rose która pamiętała dwór sprzed 1945r. obecnie zamieszkującej w Monachium) kolekcja białej broni była nie tylko ogromna, ale też niezwykle szeroka-zawierała obiekty z Europy i Azji, w tym kilka dużej wartości mieczy samurajskich (Franz von Rose był nie tylko mecenasem sztuki ,jednym z najprężniejszych kolekcjonerów dzieł sztuki na terenie Prus Wschodnich, ale też wielkim podróżnikiem,odwiedzał m.in kraje Dalekiego Wschodu, Włochy czy Egipt, a środki finansowe którymi dysponował pozwalały mu na każde zakupy).

Dzisiejsze Dylewo to popegeerowska wieś zaledwie kilkanaście kilometrów od Pól Grunwaldzkich. Dwa sklepy, kilka bloków wybudowanych dla dawnych pracowników Państwowego Gospodarstwa Rolnego, jakiś popadający w ruinę zakład ze sprzętem rolniczym, a przy drodze kilka poniemieckich domów.

Park w Dylewie

Park w Dylewie

Park w Dylewie
Park w Dylewie

Chodząc po parku można wyobrazić sobie koncepcję, według której został urządzony, ale wyobraźnie trzeba mieć wielka,z dawnego parku zrobiła się plątanina drzew i krzewów, aż trudno uwierzyć, że w tym, co wygląda na zwykłą zarośniętą sadzawkę pod grubą warstwą mułu jest wytworna glazura.

Historię Dylewa przybliża nam gra edukacyjna „Tajemnica Głowy Ogrodnika” która powstała w 2014 roku dzięki dofinansowaniu przez Urząd Gminy W Ostródzie, dzięki życzliwości ówczesnego Wójta pana Bogusława Fijas.

Gra ze strony eduquesty.pl
Gra ze strony eduquesty.pl

Jan Nowak

Tagi: Bogusław FijasDylewogry edukacyjneJohann Larrasopinie olsztynquesting
UdostępnijTweetujWyślij
Poprzedni artykuł

Co się robi z niechcianymi pomnikami?

Następny artykuł

Prezes Jarosław Kaczyński napisał list

Podobne artykuły

FK
Historia

Feliks Koneczny – filozof historii

25 stycznia 2023
104
Pułk im. powstańca styczniowego walczy z orkami Putina na Ukrainie
Historia

Pułk im. powstańca styczniowego walczy z orkami Putina na Ukrainie

21 stycznia 2023
29
Spotkanie z historią Polski po raz piąty
Historia

Czwartkowy wieczór z historią w Piszu: o zakonie krzyżackim

17 stycznia 2023
59
Pużak-Bierut
Historia

KRN czy RJN?

11 stycznia 2023
101
fot. www.teatrnn.pl
Historia

Mój przyjaciel zdrajca, dr Andrzej Mazur…

4 stycznia 2023
115
abp. Antoni Baraniak
Historia

„Wyciągnięte będą konsekwencje”. Historia abp. Antoniego Baraniaka

2 stycznia 2023
129
Następny artykuł
Jarosław Kaczyński

Prezes Jarosław Kaczyński napisał list

the.rebel.bear

Ziemia jest płaska, czyli kto za tym wszystkim stoi

Piotr Grzymowicz - absolutorium

Raport o stanie miasta: planowanie przestrzenne

Piotr Grzymowicz - absolutorium

Raport o stanie miasta: edukacja

Ostatnio popularne

Depopulacja - Polska

Depopulacja Polski

18 stycznia 2022
16.5k
depopulacja Francja

Depopulacja Francji

7 kwietnia 2022
3.3k
Jedwabny szlak – Inicjatywa Pasa i Szlaku

Jedwabny szlak – Inicjatywa Pasa i Szlaku

21 kwietnia 2022
3.2k
Jezus-Barabasz

Dlaczego zabito Jezusa Chrystusa?

13 kwietnia 2022
3.2k
Co powstanie w miejscu szubienic?

Co powstanie w miejscu szubienic?

6 kwietnia 2022
3.1k
NSZ

NSZ – druga siła podziemnej Polski

15 maja 2022
2.9k
komuna na 4 łapy

III RP – historyczna klęska Polaków

21 czerwca 2022
2.9k
Ostatnia Wieczerza

Powstanie Kościoła

6 lipca 2022
2.9k
Władysław Grabski – endecki polityk

Władysław Grabski – endecki polityk

19 lipca 2022
2.8k
mieczyk-chrobrego

Obóz Wielkiej Polski – przeciwnicy sanacji

10 czerwca 2022
2.8k
Opinie Olsztyn

Najchętniej czytany konserwatywny portal Warmii i Mazur

Tematy w serwisie:
agresja aksjologia Armia Czerwona dekomunizacja Donald Tusk edukacja energetyka geopolityka gospodarka historia Polski II wojna światowa Joe Biden KO komunizm koronawirus Kościół Katolicki kultura Lewica LGBT manipulacja media neomarksizm Niemcy Olsztyn opinie olsztyn Piotr Grzymowicz PiS PO polityka zagraniczna Polska Pomnik Wdzięczności Armii Czerwonej Rafał Trzaskowski Rosja Rząd RP samorząd Stany Zjednoczone Szubienice w Olsztynie totalna opozycja Ukraina Unia Europejska USA wartości wojna Władimir Putin ZSRR
© 2019-2022 Opinie.Olsztyn.pl. Wszelkie prawa zastrzeżone.
  • Polityka prywatności
  • Olsztyn
  • Warmia i Mazury
  • Historia
  • Kultura
  • Media
  • Polityka
  • Społeczeństwo
  •  
  • Fundacja im. Piotra Poleskiego
  • Kontakt
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki

© 2019-2022 Opinie.Olsztyn.pl. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In