Najchętniej czytany konserwatywny portal Warmii i Mazur
  • Fundacja im. Piotra Poleskiego
  •    
  • Kontakt
Opinie Olsztyn
  • Olsztyn
  • Warmia i Mazury
  • Historia
  • Kultura
  • Media
  • Polityka
  • Społeczeństwo
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Opinie Olsztyn
  • Olsztyn
  • Warmia i Mazury
  • Historia
  • Kultura
  • Media
  • Polityka
  • Społeczeństwo
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Opinie Olsztyn

Jak Wójt Fijas Larrasa ożywiał. Część druga – Dylewo

Jan Nowak
14 czerwca 2020
Historia
Czas czytania (około): 5 minut
0
A A
DYLEWO

Larass projektował i nadzorował zakładanie ogrodów, jak również kierował pracami dotyczącymi ich utrzymania. Za swoje projekty ogrodów i zawarte w nich plany dekoracji architektonicznych przyznano mu pierwsze nagrody na konkursach: w Szczecinie (1865) i na wystawie w Paryżu (1867).

Największym dziełem słynnego wschodniopruskiego projektanta ogrodów jest Park w Dylewie.

Pierwsze wzmianki na temat Dylewa sięgają XIV wieku. 24 kwietnia 1349 roku bracia Eberhard i Nickiel von Diehl wchodzą w posiadanie Handfeste in Plonchau obecna polska nazwa to twierdza w Pląchawach . To zapewne nazwisku braci miejscowość zawdzięcza swoją nazwę Diehl, Doll, Delau, Dohlau, i wreszcie spolszczone Dylewo. W tamtych czasach to między innymi tutaj członkowie Związku Jaszczurczego spiskowali przeciwko Krzyżakom. Ale to, co przetrwało do dziś to resztki świetności, jaką wieś i majątek osiągnęły w XIX wieku za życia Franza von Rose, jednego z najprężniejszych kolekcjonerów dzieł sztuki na terenie Prus Wschodnich.

Majątek rodziny von Rose w Dylewie liczył ponad tysiąc hektarów i należał do najnowocześniejszych w Prusach Wschodnich. Posiadał własny system wodny, a od 1897 r. także elektryczność. Funkcjonowały przy nim spichrze, gorzelnie, cegielnie, tartak i mleczarnia. Właściciele Dylewa, rodzina von Rose, która przybyła z Meklemburgii w 1860 roku, z niewielkiego majątku uczyniła miejsce piękne i bardzo nowoczesne.

Franz von Rose, architekt z wykształcenia, miłośnik i znawca sztuki, stworzył w Dylewie jedną z największych i najciekawszych kolekcji sztuki współczesnej. Kilkanaście lat związany był z Dylewem Adolfo Wildt (1868-1931) – mediolański rzeźbiarz, mistrz marmuru, symbolista, wizjoner, który umiał w marmurze wyrzeźbić ludzkie uczucia, i którego prace dziś są bardzo poszukiwane na rynku sztuki.

Dylewski park tworzył Larass u schyłku swego życia, w latach 1879-1893. Był to romantyczny park krajobrazowy ze stawami, cennym, zróżnicowanym gatunkowo drzewostanem, a przede wszystkim z bardzo interesującą architekturą parkową (mostki, tunel, grota, platforma widokowa, drewniana altana). W parku znajdowały się również liczne marmurowe i granitowe rzeźby autorstwa Adolfo Wildta. Artysta wykonał m.in. marmurowy pomnik z portretem dedykowany Larassowi, który stanął na wyspie na parkowym stawie (rzeźba znana pod nazwa „głowy ogrodnika”). Pełen obraz kolekcji gromadzonej w Dylewie na przestrzeni 75 lat jest nieznany, z cała pewnością była to jedna z najciekawszych w Prusach Wschodnich.

Rzeźby parkowe
Rzeźby parkowe – Larras

Rzeźby parkowe - Sfinks
Rzeźby parkowe – Sfinks

Obok kolekcji artystów sztuki współczesnej w pałacu rodziny Rose znajdowała się kolekcja numizmatów, broni, szkła, ceramiki i biżuterii artystycznej, sztuki dalekowschodniej oraz zbiór oryginalnych starożytności egipskich. Co się z nią stało? Nieznaczna część została wywieziona w styczniu 1945 roku, gdy ostatni właściciel którym był Botho von Rose uciekał wraz z rodziną przed nadciągającą Armią Czerwoną.

Zaraz potem pałac został podpalony prawdopodobnie przez pijanych żołnierzy radzieckich , których do Dylewa zaciągnęła wieść o ogromnych składach spirytusu w lokalnej gorzelni. W zgliszczach pałacu ekipa archeologów z Instytutu Archeologii UW na czele z prof. dr hab. Tomaszem Mikockim odkryła tylko nieliczne szczątki rzeźb i kilka elementów metalowych (rok 2001). Kilka parkowych rzeźb zostało zabezpieczonych przez muzea, kilka skradziono, ale nigdy nie pojawiła się nawet najmniejsza informacja o pozostałej cześć kolekcji w tym największej kolekcji białej broni jaka znajdowała się przed wojna na terenie Niemiec. Kolekcja ta musiała zostać ukryta, wszak trudno uwierzyć, żeby spłonęła w wyniku pożaru z 1945 roku, bo gdyby tak było, to jakieś pozostałości z pewnością zostały by odkryte przez archeologów.

Z relacji przekazanej archeologom przez Panią Sybille Friedberg (jedynej osoby z rodu von Rose która pamiętała dwór sprzed 1945r. obecnie zamieszkującej w Monachium) kolekcja białej broni była nie tylko ogromna, ale też niezwykle szeroka-zawierała obiekty z Europy i Azji, w tym kilka dużej wartości mieczy samurajskich (Franz von Rose był nie tylko mecenasem sztuki ,jednym z najprężniejszych kolekcjonerów dzieł sztuki na terenie Prus Wschodnich, ale też wielkim podróżnikiem,odwiedzał m.in kraje Dalekiego Wschodu, Włochy czy Egipt, a środki finansowe którymi dysponował pozwalały mu na każde zakupy).

Dzisiejsze Dylewo to popegeerowska wieś zaledwie kilkanaście kilometrów od Pól Grunwaldzkich. Dwa sklepy, kilka bloków wybudowanych dla dawnych pracowników Państwowego Gospodarstwa Rolnego, jakiś popadający w ruinę zakład ze sprzętem rolniczym, a przy drodze kilka poniemieckich domów.

Park w Dylewie

Park w Dylewie

Park w Dylewie
Park w Dylewie

Chodząc po parku można wyobrazić sobie koncepcję, według której został urządzony, ale wyobraźnie trzeba mieć wielka,z dawnego parku zrobiła się plątanina drzew i krzewów, aż trudno uwierzyć, że w tym, co wygląda na zwykłą zarośniętą sadzawkę pod grubą warstwą mułu jest wytworna glazura.

Historię Dylewa przybliża nam gra edukacyjna „Tajemnica Głowy Ogrodnika” która powstała w 2014 roku dzięki dofinansowaniu przez Urząd Gminy W Ostródzie, dzięki życzliwości ówczesnego Wójta pana Bogusława Fijas.

Gra ze strony eduquesty.pl
Gra ze strony eduquesty.pl

Jan Nowak

Tagi: Bogusław FijasDylewogry edukacyjneJohann Larrasopinie olsztynquesting
UdostępnijTweetujWyślij
Poprzedni artykuł

Co się robi z niechcianymi pomnikami?

Następny artykuł

Prezes Jarosław Kaczyński napisał list

Podobne artykuły

Powstanie Zabajkalskie ostatnim akordem Powstania Styczniowego
Historia

Powstanie Zabajkalskie ostatnim akordem Powstania Styczniowego

5 czerwca 2023
30
Feliks Koneczny – Cywilizacja Łacińska
Historia

Feliks Koneczny – Cywilizacja Łacińska

31 maja 2023
53
Początki pojęcia „Ziemie Odzyskane”*
Historia

Początki pojęcia „Ziemie Odzyskane”*

11 maja 2023
38
Mecz Widzew Łódź - Juventus Turyn.
Historia

Akcja na Widzewie w stanie wojennym

30 kwietnia 2023
322
Policjant z Miednoje w Iławie…
Historia

Policjant z Miednoje w Iławie…

15 kwietnia 2023
34
Wlodzimierz Lenin przemawia w Moskwie w maju 1920 roku
Historia

Bolszewicy, wczoraj i dziś…

4 kwietnia 2023
75
Następny artykuł
Jarosław Kaczyński

Prezes Jarosław Kaczyński napisał list

the.rebel.bear

Ziemia jest płaska, czyli kto za tym wszystkim stoi

Piotr Grzymowicz - absolutorium

Raport o stanie miasta: planowanie przestrzenne

Piotr Grzymowicz - absolutorium

Raport o stanie miasta: edukacja

Ostatnio popularne

Obrona Gietrzwałdu – walka z czerwoną pajęczyną

Obrona Gietrzwałdu – walka z czerwoną pajęczyną

6 maja 2023
798
„Nieczysty” reportaż o Gietrzwałdzie

„Nieczysty” reportaż o Gietrzwałdzie

24 maja 2023
302
Feliks Koneczny – Cywilizacja żydowska

Feliks Koneczny – Cywilizacja żydowska

25 lutego 2023
936
jszmit

Ten plan to nasza przyszłość

17 maja 2023
191
Chłop z cyckami i baba z brodą

Chłop z cyckami i baba z brodą

22 maja 2023
191
Mecz Widzew Łódź - Juventus Turyn.

Akcja na Widzewie w stanie wojennym

30 kwietnia 2023
322
Mój Boże, Oni chcą wygrać wybory

Mój Boże, Oni chcą wygrać wybory

23 maja 2023
187
Feliks Koneczny –  „Cywilizacja bizantyńska”

Feliks Koneczny – „Cywilizacja bizantyńska”

6 lutego 2023
989
Nieczyste zagrywki wójta Gietrzwałdu – „gminy pełnej cudów”

Nieczyste zagrywki wójta Gietrzwałdu – „gminy pełnej cudów”

25 maja 2023
179
Walter Hallstein – jeden z architektów Unii Europejskiej

Walter Hallstein – jeden z architektów Unii Europejskiej

19 października 2021
763
Opinie Olsztyn

Najchętniej czytany konserwatywny portal Warmii i Mazur

Tematy w serwisie:
agresja antyPiS Armia Czerwona bezpieczeństwo dekomunizacja Donald Tusk edukacja energetyka geopolityka gospodarka historia Polski II wojna światowa inwestycje Jerzy Szmit KO komunizm koronawirus Kościół Katolicki kultura Lewica LGBT manipulacja media neomarksizm Niemcy Olsztyn opinie olsztyn Piotr Grzymowicz PiS PO polityka zagraniczna Polska Pomnik Wdzięczności Armii Czerwonej Rosja Rząd RP samorząd Stany Zjednoczone Szubienice w Olsztynie totalna opozycja Ukraina Unia Europejska USA wartości wojna Władimir Putin
© 2019-2022 Opinie.Olsztyn.pl. Wszelkie prawa zastrzeżone.
  • Polityka prywatności
  • Olsztyn
  • Warmia i Mazury
  • Historia
  • Kultura
  • Media
  • Polityka
  • Społeczeństwo
  •  
  • Fundacja im. Piotra Poleskiego
  • Kontakt
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki

© 2019-2022 Opinie.Olsztyn.pl. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In