Najchętniej czytany konserwatywny portal Warmii i Mazur
18 maja 2022, środa
  • Kontakt
Opinie Olsztyn
  • Olsztyn
  • Warmia i Mazury
  • Historia
  • Kultura
  • Media
  • Polityka
  • Społeczeństwo
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Opinie Olsztyn
  • Olsztyn
  • Warmia i Mazury
  • Historia
  • Kultura
  • Media
  • Polityka
  • Społeczeństwo
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Opinie Olsztyn

Miejsca niemieckich represji w Lubawie i Nowym Mieście Lubawskim

Radosław Nojman
13 lipca 2021
Historia
Czas czytania (około): 3 minut
0
A A
Miejsca niemieckich represji w Lubawie i Nowym Mieście Lubawskim

Naród, który traci pamięć, przestaje być Narodem
– staje się jedynie zbiorem ludzi, czasowo zajmujących dane terytorium.
Marszałek Józef Piłsudski

Zgodnie z dyrektywą Adolfa Hitlera, podbój Polski przez III Rzeszę Niemiecką miał polegać nie tylko na zajęciu jej terytorium, ale również na wyeliminowaniu „przywódczych elementów narodu polskiego”, czyli ludzi zdolnych do organizowania oporu przeciwko porządkowi okupacyjnemu i ich najbliższych. Wykonanie tego zadania powierzono specjalnym jednostkom policyjnym (głównie państwowej policji bezpieczeństwa), wspomaganym przez członków Selbstschutzu – organizacji paramilitarnej, sformowanej z obywateli Rzeczypospolitej Polskiej narodowości niemieckiej, którzy jeszcze przed wojną tworzyli listy osób typowanych do likwidacji (głównie przedstawicieli inteligencji: duchownych, nauczycieli, lekarzy, prawników, działaczy społecznych itp.). Szczególnie dotkliwym represjom, za swoje przywiązanie do polskości, i to już od jesieni 1939 roku, zostali poddani mieszkańcy ziemi lubawskiej. Warto w tym kontekście wskazać dwa wyjątkowe miejsca.

W Lubawie, w budynku przy ulicy Grunwaldzkiej, w latach 1940-1945, znajdował się „tajny obóz karny dla młodocianych” (lub poprawniej: nieletnich, gdyż przetrzymywano w nim chłopców w wieku od 10 do 17 lat), kierowany przez hitlerowską Policję Porządkową (niem. Ordnungspolizei), z Hauptwachtmeisterem Hubertem Grünau na czele. Więźniowie, m.in. harcerze Hufca Związku Harcerstwa Polskiego „Lubawa”, musieli ciężko pracować w przetwórni owocowo-warzywnej, tartaku oraz zajmowanych przez Niemców majątkach ziemskich i gospodarstwach rolnych, a także przy kopaniu rowów kanalizacyjnych. Według relacji osób, które przeżyły pobyt w obozie, wyżywienie w nim było bardzo skąpe, a za używanie języka polskiego i inne „przewinienia” młodych więźniów brutalnie bito i zamykano w karcerach; zdarzały się również egzekucje. Przez obóz przeszło łącznie około 10000 chłopców (podobno, w 1943 roku przez pewien czas przetrzymywano w nim też pewną grupę dziewcząt), nie tylko z terenu dawnego powiatu lubawskiego, ale również m.in. z Gdańska, Torunia, Bydgoszczy i Poznania, przy czym tych, którzy osiągnęli pełnoletniość, nazistowscy funkcjonariusze kierowali do obozu koncentracyjnego KL Stutthoff lub jego podobozów. Zimą 1945 roku, w obliczu zbliżających się sowietów, osadzeni w więzieniu zostali wywiezieni w głąb III Rzeszy. Obecnie przed budynkiem dawnego „obozu karnego” stoi kamienny pomnik-obelisk z tablicą, poświęconą młodym więźniom.

Budynek, w którym mieścił się, założony przez niemieckich okupantów, „tajny obóz karny dla młodocianych” w Lubawie
Budynek, w którym mieścił się, założony przez niemieckich okupantów,
„tajny obóz karny dla młodocianych” w Lubawie
Obelisk przed budynkiem obozu-więzienia
Obelisk przed budynkiem obozu-więzienia

Z kolei w Nowym Mieście Lubawskim jesienią 1939 roku jeden z domów przy ulicy Działyńskich (wówczas ulica Pod Lipami) stał się siedzibą Selbstschutzu – zbrodniczej organizacji paramilitarnej, złożonej z polskich obywateli narodowości niemieckiej, stworzonej przez nazistów, w celu wykorzenienia przejawów polskości i szybkiego podporządkowania sobie ludności oraz eksterminacji osób mogących przeciwstawić się tym planom (przede wszystkim działaczy społeczno-politycznych i przedstawicieli inteligencji), na ziemiach II Rzeczypospolitej Polskiej włączonych do III Rzeszy (np. województwo pomorskie). Warto dodać, że członkowie Selbstschutzu, którymi na terenie dawnego powiatu lubawskiego dowodził Kreisführer Reinhold Hartwig, dokonali szeregu zbrodni, m.in. masowego mordu w lesie bratiańskim (październik’39) czy publicznego rozstrzelania grupy zakładników w Nowym Mieście Lubawskim i Lubawie (grudzień’39). W późniejszych latach, pod tym samym adresem, mieściło się Gestapo (Tajna Policja Państwowa, niem. Geheime Staatspolizei), więc do zimy 1944/45 gmach pozostawał miejscem kaźni wielu mieszkańców miasta i okolicznych miejscowości. Po II wojnie światowej na ścianie tego budynku umieszczono tablicę upamiętniającą więzionych, przesłuchiwanych oraz nierzadko torturowanych i mordowanych w jego podziemiach Polaków.

Budynek w Nowym Mieście Lubawskim, będący w latach okupacji niemieckiej (1939-45) siedzibą Selbstschutzu i Gestapo
Budynek w Nowym Mieście Lubawskim, będący w latach okupacji niemieckiej (1939-45)
siedzibą Selbstschutzu i Gestapo

Pamiętajmy o ofiarach niemieckich okupantów, które „za nasze dziś, oddały swoje jutro”, gdy będziemy odwiedzać oba te miasta.

Radosław Nojman

prawnik, pasjonat historii i krajoznawstwa, działacz społeczno-polityczny oraz publicysta

Tagi: Adolf HitlerII wojna światowaLubawanazizmNiemcyNowe Miasto Lubawskieopinie olsztynrepresje
UdostępnijTweetujWyślij
Poprzedni artykuł

Ochronić rolnika przed lichwą

Następny artykuł

Widziane z Torunia: „Co by tu jeszcze spieprzyć Panowie, co… ?”

Podobne artykuły

NSZ
Historia

NSZ – druga siła podziemnej Polski

15 maja 2022
81
August-Cieszkowski
Historia

August Cieszkowski – „filozofia czynu”

13 maja 2022
149
Przemówienie Józefa Becka w Sejmie (5 maja 1939 roku)
Historia

Przemówienie Józefa Becka

6 maja 2022
53
Konstytucja 3 Maja
Historia

Konstytucja w polskim duchu

3 maja 2022
46
800px-Stroop_Report_-_Warsaw_Ghetto_Uprising_06b-miniatura
Historia

Getto walczące

22 kwietnia 2022
49
Podpisanie układu w Rapallo. kanclerz Rzeszy Joseph Wirth, Walther Rathenau oraz delegacja sowiecka: Leonid Krasin, Gieorgij Cziczerin oraz Adolf Joffe. Źródło: Wikimedia Commons/Bundesarchiv
Historia

„Istnienie Polski jest nie do zniesienia”… Rapallo 1922

20 kwietnia 2022
130
Następny artykuł
flags-USA-LGBTQWEFGKIJKRZW

Widziane z Torunia: "Co by tu jeszcze spieprzyć Panowie, co... ?"

Kto boi się powrotu do Jedwabnego?

Kto boi się powrotu do Jedwabnego?

Widziane z Torunia: Opositionführer zaprowadzi ordnung

Widziane z Torunia: Opositionführer zaprowadzi ordnung

Piotr Grzymowicz

A może poprośmy prezydenta, żeby się przebadał?

Zaloguj się login żeby komentować

Ostatnio popularne

Co powstanie w miejscu szubienic?

Co powstanie w miejscu szubienic?

6 kwietnia 2022
2.9k
Depopulacja - Polska

Depopulacja Polski

18 stycznia 2022
2.7k
depopulacja Francja

Depopulacja Francji

7 kwietnia 2022
1.1k
Jezus-Barabasz

Dlaczego zabito Jezusa Chrystusa?

13 kwietnia 2022
950
Jedwabny szlak – Inicjatywa Pasa i Szlaku

Jedwabny szlak – Inicjatywa Pasa i Szlaku

21 kwietnia 2022
813
Ukraina – krew przedmurza…

Ukraina – krew przedmurza…

13 marca 2022
618
Grupa Wagnera

„Grupa Wagnera” – prywatna Armia Kremla

28 kwietnia 2022
602
Dziady’68 – wielka ustawka…

Dziady’68 – wielka ustawka…

7 marca 2022
560
„Gruba kreska”

„Gruba kreska”

26 marca 2022
498
czerwone-bydlaki-artykuł

Czerwone bydlaki

9 kwietnia 2022
371
Opinie Olsztyn

Najchętniej czytany konserwatywny portal Warmii i Mazur

Tematy w serwisie:
aborcja agresja aksjologia demokracja Donald Tusk edukacja energetyka geopolityka gospodarka II wojna światowa Joe Biden KO komunizm koronawirus Lewica LGBT manipulacja media NATO nazizm neomarksizm Niemcy Olsztyn opinie olsztyn Piotr Grzymowicz PiS PO polityka zagraniczna Polska Pomnik Wdzięczności Armii Czerwonej PSL Rafał Trzaskowski Rosja samorząd Stany Zjednoczone szkoła totalna opozycja Ukraina Unia Europejska USA wartości wojna wybory 2020 Władimir Putin ZSRR
© 2019-2022 Opinie.Olsztyn.pl. Wszelkie prawa zastrzeżone.
  • Polityka prywatności
  • Olsztyn
  • Warmia i Mazury
  • Historia
  • Kultura
  • Media
  • Polityka
  • Społeczeństwo
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki

© 2019-2022 Opinie.Olsztyn.pl. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In