Raport o stanie Miasta Olsztyn 2019” –
czyli czego (nie) dowie się mieszkaniec naszego miasta?
Raport o stanie miasta połączony z udzieleniem wotum zaufania organowi wykonawczemu to obok sesji budżetowej jedno z dwóch najważniejszych posiedzeń w roku kalendarzowym samorządu.
Rodzina, polityka społeczna, zdrowie
Polityka społeczna – celowa działalność państwa, podmiotów samorządowych, związków zawodowych i innych organizacji, zmierzająca do poprawy ogólnych warunków pracy i bytu szerokich warstw ludności, a także stosunków społeczno – kulturowych, które prowadzą do optymalnego zaspokojenia potrzeb społecznych i indywidualnych ludności.
Polityka społeczna dotyczy wszystkich grup społecznych i ma prowadzić do takiej sytuacji, w której całe społeczeństwo funkcjonuje sprawnie i efektywnie.
Politykę społeczną kreują administracja rządowa i samorządowa na poziomie powiatów i na poziomie gmin. Organy te realizując zadania pomocy społecznej współpracują, na zasadzie partnerstwa, z organizacjami społecznymi i pozarządowymi, Kościołem Katolickim, innymi kościołami, związkami wyznaniowymi oraz osobami fizycznymi i prawnymi.
Pomoc społeczna
Zatem warto o tym powiedzieć i nie należy zapominać, że mimo trudnej sytuacji finansowej, nasze miasto nie pozostaje samo, ma szerokie wsparcie od rządu. Niestety, Pan Prezydent Grzymowicz systematycznie swą nieporadność ekonomiczną próbuje usprawiedliwiać zmniejszeniem dochodów miasta związanym z decyzjami Rządu Prawa i Sprawiedliwości.
Gdyby nie dotacje Rządowe w ramach sztandarowych programów i projektów w pomocy społecznej, wspierające osoby i rodziny w zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwiające im życie w godnych warunkach, rodziny popadały by w coraz większe ubóstwo. Podkreślić należy, że to są zadania własne gminy.
Rząd Pana Mateusza Morawieckiego, a wcześniej Beaty Szydło, wspiera samorządy poprzez programy i projekty. Przybliżmy zatem niektóre z nich:
• Rodzina 500 plus, program ten przyczynił się do znacznej poprawy sytuacji materialnej rodzin. Aktualnie otrzymuje je rodzina na każde dziecko bez kryterium dochodowego.
• Program „Dobry Start”, to 300 zł jednorazowego wsparcia dla wszystkich uczniów rozpoczynających rok szkolny, świadczenie przysługuje raz w roku, bez względu na dochód. Miasto Olsztyn otrzymało od rządu kwotę rzędu powyżej 5 299 757,00 zł.
• Karta Dużej Rodziny jest to, jak wiemy, system zniżek
i dodatkowych uprawnień dla rodziny z trojgiem lub większą ilością dzieci. W Olsztynie wydano w 2019 roku 2956 kart, karty są wydawane na okres 2 lat.
• Emerytura+ Jednorazowe świadczenia pieniężne dla emerytów
i rencistów.
• Mama 4+ jest rodzicielskim świadczeniem uzupełniającym.
• Program Wieloletni Senior + na lata 2015-2020. Celem programu jest zwiększenie aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym seniorów. Na terenie Miasta Olsztyn funkcjonują 3 instytucje Senior +, które łącznie oferują 150 miejsc dla seniorów, w tym:
– 2 Dzienne Domy Seniora + (Laurentius oraz Mentor) łącznie 120 miejsc.
– 1 klub Seniora + (Klub Tańca Sportowego ) na 30 miejsc.
W ramach tego Programu Wieloletniego Senior + w 2020 roku , Miasto Olsztyn otrzymało dotację na bieżącą działalność dwóch Dziennych Domów Senior + w łącznej kwocie 345.600 zł.
Należy nadmienić, iż Miasto chciało przestać finansować Dzienny Dom Seniora +. Po interwencji radnego z PiS oraz osób korzystających z Dziennego Domu Seniora + (Laurentius) odstąpiono od tego zamiaru. Ponadto, w tegorocznej edycji Programu, w ramach II tury naboru Miasto złożyło ofertę na dofinansowanie bieżącego funkcjonowania Klubu Seniora + przy ul. Żołnierskiej 45a.
Z wyników przekazanych 18 czerwca br. Przez Ministerstwo ,wynika, iż miasto Olsztyn otrzyma na bieżącą działalność ww. Klubu Seniora + pełną wnioskowaną kwotę w wysokości 57.600 zł.
Czytając raport o stanie miasta, nie trudno zauważyć depopulację, która postępuje na naszych oczach, skutki dla miasta Olsztyna mogą być uciążliwe. Trzeba powiedzieć, że nie tylko problemem jest emigracja młodych , ale starzenie się społeczeństwa. Dlatego takich Dziennych Domów Seniora +, powinno być o wiele więcej w mieście liczącym ponad 160 tyś mieszkańców. Dobrym przykładem jest gmina Rybno, w której są dwa Dzienne Domy Seniora + i trzy Kluby Seniora +.
A i o młodych ludziach powinno się myśleć perspektywicznie aby ich zatrzymać w Olsztynie. Młodzi nie mogą liczyć na mieszkania komunalne bo praktycznie ich nie ma, a jeśli są to znikome ilości.
Mimo to Olsztyn nie bierze udziału w ramach Rządowego programu Mieszkania Plus jak inne miasta w Polsce, a byłaby to szansa dla młodych ludzi w nabyciu pierwszego w życiu lokalu. Niestety normą jest brak planu zagospodarowania przestrzennego lub planu niezgodnego z aktualnymi potrzebami mieszkańców Olsztyna, Należy zadać sobie pytanie, jak mamy zatrzymać młode osoby w Olsztynie, kiedy mieszkań brak, jest problem z pracą. Dlatego ważnym priorytetem Miasta jest przyciąganie do Olsztyna potencjalnych inwestorów, którzy oferowaliby dobrze płatne miejsca pracy oraz płacili na rzecz miasta podatki.
W 2019r. ruszył rządowy projekt pn. „Centra opiekuńczo-mieszkalne” realizowany w ramach Solidarnościowego Funduszu Wsparcia Osób Niepełnosprawnych. Na realizację Programu zaplanowano w 2019 r. kwotę 50 mln zł. Celem jest zapewnienie możliwości zamieszkiwania w formie pobytu dziennego lub całodobowego osobom niepełnosprawnym czyli zapewnienie możliwości niezależnego, samodzielnego i godnego funkcjonowania na miarę swoich potrzeb. Program adresowany jest do gmin i powiatów na utworzenie i funkcjonowanie takiego centra i w 100% dofinansowany.
Niestety Miasto Olsztyn nie miało w 2019r. i obecnie również nie ma pomysłu na zagospodarowanie takich środków.
Problemem Olsztyna jest brak miejsc w gminnych żłobkach.
W 2019 r. funkcjonowało w Olsztynie, jak czytamy w Raporcie 30 żłobków na 1292 miejsc, w tym mamy 4 żłobki gminne na 348 miejsc i 26 żłobków nie samorządowych na 944 miejsca. Zatem aż 73% opieki nad dziećmi do lat 3 przejęły osoby prywatne. Należy zauważyć, że do września miejsc w żłobkach gminnych było mniej. We wrześniu bowiem powstało 40 nowych w ramach projektu współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego pt. Żłobek szansą na powrót do aktywności zawodowej. To cieszy, ale nie zadowala. Z tych miejsc w pierwszej kolejności mogły skorzystać dzieci z niepełnosprawnościami, dzieci, których przynajmniej jeden z opiekunów ma orzeczoną niepełnosprawność, dzieci z rodzin wielodzietnych (troje i więcej), ale pod warunkiem, że przynajmniej jedno z rodziców/opiekunów prawnych powraca do pracy po urlopie macierzyńskim /rodzicielskim lub jest bezrobotne lub bierne zawodowo.
Dlaczego więc nie tworzymy nowych miejsc dla naszych maluchów z Programu Maluch Plus, który zakłada dofinansowanie tworzenia i funkcjonowania miejsc opieki nad dziećmi w wieku do lat 3? Gmina Olsztyn tłumaczy się, że nie ma warunków lokalowych, albo, że procedury są za trudne, albo nie ma warunków lokalowych. Żłobek miał powstać na rogu ulicy Antonowicza – Bukowskiego, Zrobione zostały plany projektowe … i nic. Brak funduszy. Kolejne pieniądze uciekły. Nadmienić warto, że powstały żłobki prywatne na 40 miejsc.
Skoro opłacało się to osobom prywatnym, to czemu miastu wojewódzkiemu nie?
Dofinansowaniem na bieżące funkcjonowanie żłobków objętych zostało 457 miejsc w 22 placówkach w kwocie 500.600 zł w tym:
• na 4 żłobki gminne (23 miejsca) – 41.400zł
• 8 żłobków – prywatnych (305 miejsc) – 323.000zł
• kluby dziecięce – 65 miejsc – 83.700 zł
• 6 instytucji dziennej opieki – 44 miejsca – 52.500 zł.
Obecnie miasto nie dofinansowuje miejsc w żłobkach i klubach dziecięcych. W 2019 r. kwota ta wynosiła: 240 zł na dziecko w żłobku i 140 w Klubie Dziecięcym.
Olsztyn się starzeje. Co robi miasto, by zachęcić młodych ludzi do osiedlania się w Olsztynie?
Zdrowie
Ważne są również kwestie związane z ochroną zdrowia.
Szpital Miejski jest i powinien być dla mieszkańców Olsztyna, w który udziela się świadczeń zdrowotnych. Najważniejszym zadaniem jest leczenie pacjentów, ale oprócz tego zajmuje się opieką zdrowotną ludzi zdrowych czyli profilaktyką. Brak prowadzenia profilaktyki w zakresie promocji zachowań prozdrowotnych, brak promocji regionalnej zdrowej żywności, organizowanie targów żywności, brak działań miasta w porozumieniu z NFZ w celu wczesnego wykrywania chorób nowotworowych. W zakresie programów profilaktyki i promocji zadanie te realizowały organizacje pozarządowe, w 2019 roku przeznaczona na tego typu działania ok 52 tys. W bieżącym roku niestety nie ma środków na tego typu zadań. Nie trudno zauważyć brak skoordynowanego działania Przychodni przy ul. Dworcowej ze Szpitalem Miejskim. Potrzebna jest współpraca tych dwóch podmiotów leczniczych dla dobra mieszkańców. Potencjał Przychodni przy ul. Dworcowej nie jest w pełni wykorzystany, a Wydział Zdrowia Urzędu Miasta nie koordynuje w wystarczającym stopniu działalność podmiotów biorących udział w opiece medycznej tj. lekarze rodzinni -Przychodnia – Szpital Miejski – NFZ. Dobra koordynacja to skrócenie kolejek do specjalistów co jest zmorą mieszkańców. Można zauważyć pogarszającą się sytuacje kadrowa w szpitalu miejskim, odejście wielu doświadczonych lekarzy, w tym lekarzy specjalistów chirurgów, anestezjologów. Jest to wynikiem braku stanowczej decyzji władz miasta co do sytuacji przyszłościowej szpitala – jego – statusu. Należy raz na zawsze przeciąć spekulacje o rzekomym przekazaniu szpitala dla Uniwersytetu. Podkopuje to stabilność szpitala, a wśród pracowników niepewność i frustracje, co ma duży wpływ na poziom opieki medycznej. Prawo i Sprawiedliwość uważało zawsze, że Szpital Miejski pozostać musi w dyspozycji władz miasta Olsztyna, bo jedynie miasto zapewnia jego właściwe przeznaczenie, czyli opiekę medyczną dla mieszkańców naszego miasta. W związku z tym, jest potrzeba doinwestowania szpitala w sprzęt medyczny. Poziom opieki medycznej zależy przede wszystkim od kadry, stabilności bez ciągłych fluktuacji, dysponująca sprzętem medycznym światowego poziomu. od Z analizy i wyliczeń wynika, iż roczne dofinansowanie szpitala w sprzęt rzędu 3 mln zapewniłoby mu funkcjonowanie na dobrym poziomie. Mieszkańcy Olsztyna potrzebują swojego szpitala dla swojego bezpieczeństwa zdrowotnego. Prawo i Sprawiedliwość nigdy nie przyczyni się do pozbawienia olsztynian Szpitala Miejskiego.
Na koniec ciekawostka
Zacytuję fragment z Raportu: „W ramach działań prorodzinnych Gmina promuje i wzmacnia wizerunek olsztyńskich rodzin, fundując wyprawki dla nowonarodzonych mieszkańców Olsztyna.”
W 2019 roku za kwotę 20 000 zł zakupiono 700 wyprawek dla niemowląt, z czego rozdysponowano 676 sztuk. Liczba 700 robi wrażenie, ale … dokonując prostego przeliczenia wychodzi, że wyprawka kosztowała … 28,57zł.? Nawet nie kupi się za to pieluch jednorazowych… Czy jest to powód do dumy?
Być może jest to pomyłka, być może brak merytorycznego sczytania tekstu? Ale w tak ważnym dokumencie nie ma miejsca na pomyłki, tym bardziej, że robił to zespół ekspertów – doświadczonych pracowników. Skoro jednak błędy są, to pod znakiem zapytania stawia to cały Raport i jego rzetelność. Mamy prawo wątpić.
Powtarzamy pytanie: ile jest tam jeszcze błędów?
CDN…
Zdzisława Tołwińska
Edyta Markowicz
Radne Miasta Olsztyna